Σάββατο 14 Απριλίου 2012

Τα Αγια Πάθη σε γραφικά μοναστήρια

Της ΜΑΡΙΑΣ ΓΚΟΥΡΤΣΙΛΙΔΟΥ

«Καταφύγιο» σε γραφικά και απομακρυσμένα Μοναστήρια βρίσκουν πολλοί πιστοί τις Άγιες ημέρες του Πάσχα με σκοπό να βιώσουν με κατάνυξη τα Πάθη του Χριστού και την Ανάσταση. 
Στο Άγιον Όρος, στην Πάτμο, στα Μετέωρα και στην Παναγία Παντάνασσα στη λίμνη Βιστωνίδα αυτές τις ημέρες συρρέει πλήθος πιστών. Το πένθος, η νηστεία, το τελετουργικό που ακολουθούν οι μοναχοί, υπό το φως των κεριών, στα παμπάλαια μοναστήρια, βοηθούν τους πιστούς να «ζήσουν» τα πάθη του Χριστού μέχρι την ημέρα της Αναστάσεως. Φυσικά, η περιφορά ολοστόλιστων επιταφίων σε γραφικά καλντερίμια προσδίδει ιδιαίτερο «χρώμα» και καθιστά τα παραπάνω μοναστήρια δημοφιλείς πασχαλινούς προορισμούς.
«Η εβδομάδα των Παθών έχει για τον ελληνικό λαό μια ιδιαίτερη ιστορική βαρύτητα. Στα χρόνια της μακράς δουλείας, τιμώντας ο λαός τα Πάθη του Χριστού, τιμούσε και τα δικά του πάθη. Η Σταύρωση του Χριστού συμβόλιζε τη σταύρωση του Γένους. Οι θρήνοι της Μεγάλης Παρασκευής ήταν και θρήνος των σκλαβωμένων. Η Ανάσταση του Χριστού συμβολίζει την Ανάσταση του Γένους» ανέφερε στον «Α.Τ.» ο ιστορικός και συγγραφέας Σαράντος Ι. Καργάκος. Κάνοντας ειδική αναφορά στα μοναστήρια, τα οποία αυτές τις μέρες έχουν αναμφισβήτητα την τιμητική τους, ο κ. Καργάκος τόνισε ότι κατά το παρελθόν «οι εορτασμοί στις μονές γίνονταν και για λόγους ασφαλείας. Καθότι τα μοναστήρια σε απόμακρες περιοχές ήταν έξω από την εποπτεία των Τούρκων». 


ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ: Το Πάσχα στις παρυφές του Αγίου Όρους σίγουρα αποτελεί μοναδική εμπειρία. Εκτός από τη φυσική ομορφιά του τοπίου, ο επισκέπτης «καθηλώνεται» μέσα από την ξενάγησή του στα 20 μοναστήρια βυζαντινής αρχιτεκτονικής, στις δεκάδες σκήτες και στα εκατοντάδες κελιά. Οι μοναχοί της Αθωνικής Πολιτείας μεταφέρουν τους
πιστούς στην κατανυκτική ατμόσφαιρα των Ιεροσολύμων, βοηθώντας τους να ζήσουν στιγμή προς στιγμή τα άγια πάθη και να βιώσουν το χαρμόσυνο γεγονός της Αναστάσεως. Μάλιστα, την τρίτη ημέρα του Πάσχα, πραγματοποιείται ένα ιδιαίτερο έθιμο στην Ιερισσό και αναπαριστά τη σφαγή 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, στην τοποθεσία «Μαύρο Αλώνι». Στο σημείο εκείνο το 1821, κατά την επανάσταση στην Χαλκιδική, οι Τούρκοι μετά από διαταγή του Σιντίκ Γιουσούφ Μπέη υποσχέθηκαν γενική αμνηστία σε όσους θα παραδίδονταν σε αυτόν. Αφού λοιπόν παραδόθηκαν οι 400, που πίστεψαν στα λόγια του, τους ανάγκασε με την απειλή όπλων να χορέψουν έναν ιδιαίτερο χορό. Σε κάθε στροφή του χορού τα σπαθιά των Τούρκων έσφαζαν και από έναν χορευτή. Έκτοτε για να τιμηθεί εκείνη η απάνθρωπη θυσία κάθε χρόνο την τρίτη ημέρα του Πάσχα, στον χώρο «Μαύρο Αλώνι» στήνεται χορός, ο οποίος λέγεται «καγκελευτός» και αναπαριστά τη σφαγή. Είναι αργόσυρτος, όπως τα συρτά και διστακτικά βήματα των καταδικασμένων σε θάνατο. 


ΠΑΤΜΟΣ: Στο Νησί της Αποκαλύψεως, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας επικρατεί κατανυκτική ατμόσφαιρα, ενώ τη Μ. Πέμπτη και τη Μ. Παρασκευή το κλίμα γίνεται ιδιαιτέρως συγκινησιακό. Τα έθιμα που τηρούνται στο νησί κάθε χρόνο τις άγιες ημέρες του Πάσχα είναι εκείνα που προσδίδουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο νησιώτικο τελετουργικό, καθιστώντας την Πάτμο δημοφιλή προορισμό. Στο ξωκλήσι, το οποίο βρίσκεται μέσα στην σπηλιά, όπου ασκήτεψε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μπορούν οι πιστοί να παρακολουθήσουν τις λειτουργίες, ενώ η αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου και της Αποκαθηλώσεως αρκούν για να βιώσει ο επισκέπτης μία μοναδική εμπειρία. Επίσης, συνηθίζεται οι επιτάφιοι από όλες τις εκκλησίες του νησιού να διασχίζουν τα καλντερίμια και να συναντιούνται σε κεντρικές πλατείες. Στα ιδιαίτερα έθιμα του νησιού περιλαμβάνεται και η δεύτερη Ανάσταση στο Μοναστήρι της Πάτμου, ενώ το Ευαγγέλιο διαβάζεται στα ιταλικά, γαλλικά, ρώσικα, αγγλικά, γερμανικά, σέρβικα και αρχαία ομηρικά ελληνικά. 


ΜΕΤΕΩΡΑ: Στα παλιά μοναστήρια των Μετεώρων, στις τόσο ιδιαίτερες Μονές, «σκαρφαλωμένες» στις κορυφές των απόκρημνων βράχων γιορτάζεται το Πάσχα με τη συμμετοχή εκατοντάδων πιστών, που συρρέουν να προσκυνήσουν. Το Μ. Σάββατο πλήθος πιστών «βιώνει» με ξεχωριστό τρόπο την Ανάσταση του Κυρίου. Παράλληλα, στο αρχαιότερο από τα Μοναστήρια των Μετεώρων, τη Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος, μπορεί κάποιος να θαυμάσει μοναδικές αγιογραφίες και κειμήλια. Αλλά και οι βράχοι αποτελούν ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο, έτσι όπως υψώνονται μέχρι και 400 μέτρα στην μέση του πουθενά, δημιουργώντας ατμόσφαιρα μυστηρίου. Ο καλύτερος τρόπος για να θαυμάσει κάποιος τα βράχια είναι να περπατήσει στο μονοπάτι Καλαμπάκας- Μονής Αγίας Τριάδας. Οι επισκέπτες μπορούν ακόμη να δουν τον «Βράχο του Αγίου Πνεύματος» με την εξαιρετική θέα, το Αδράχτι (από τους πιο χαρακτηριστικούς βράχους των Μετεώρων), το Σπήλαιο της Θεάπετρας, καθώς και αξιοθέατα όπως ο «Αϊ-Γιώργης ο Μαντηλάς», που συνοδεύονται από θρύλους και μύθους. 


ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ - ΒΙΣΤΩΝΙΔΑ ΛΙΜΝΗ: Στο μικρό μεταβυζαντινό Ναό του Αγίου Νικολάου και το νεότερο κτίσμα της Παναγίας Παντάνασσας, που βρίσκονται σε νησίδα στην καρδιά της Βιστωνίδας λίμνης στο Νομό Ξάνθης και είναι μετόχι της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, το Πάσχα γιορτάζεται παραδοσιακά και με την πρέπουσα κατάνυξη. Στις λειτουργίες ακολουθείται το τελετουργικό του Αγίου Όρους, ενώ η ατμόσφαιρα με το ημίφως, τις ψαλμωδίες των μοναχών και τους πιστούς να συμμετέχουν ενεργά, αποκτά μαγεία.
Περιμετρικά του Μοναστηριού, κυριαρχεί το στοιχείο της φύσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βιστωνίδα χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης κυρίως για τα πουλιά που φιλοξενεί στις παρόχθιες εκτάσεις της. Από τα 260 είδη πουλιών που εντοπίζονται, τουλάχιστον 9 είναι σπάνια ή απειλούμενα σε διεθνές επίπεδο. Σε αυτά περιλαμβάνονται η κοκκινόχηνα και η νανόχηνα, η βαλτόπαπια, αετοί όπως ο βασιλαετός και ο στικταετός, το κιρκινέζι, ο αργυροπελεκάνος κ.ά. Λόγω της ποικιλίας αλλά και της σπανιότητας των ειδών της, η Βιστωνίδα έχει ενταχθεί στη συνθήκη Ramsar και στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 ως προστατευόμενη περιοχή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου