Αξιοσημείωτη στην εξέλιξη της αστρονομίας κατά τους βυζαντινούς χρόνους ήταν η παρουσία του Θεόδωρου Μετοχίτη, του Νικηφόρου Γρηγορά και του Ισαάκ Αργυρού.
Ο Θεόδωρος Μετοχίτης (1270-1332) ήταν λόγιος και ανώτερος κρατικός αξιωματούχος που έφτασε μέχρι το αξίωμα του Μεγάλου Λογοθέτη επί Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου. Σημαντικός αστρονόμος της εποχής, ο Μετοχίτης θεωρούσε την αστρονομία κορωνίδα των επιστημών, γιατί διευκολύνει τον άνθρωπο να κατανοήσει τη θεϊκή βούληση.
Η ενασχόλησή του με την αστρονομία συνέβαλε στο να αποκτήσουν η επιστήμη αυτή και οι ασχολούμενοι μαζί της κοινωνικό κύρος, όπως και στο να καθιερωθεί η γνώση της ως απαραίτητο εφόδιο για κάποιον που ήθελε να σταδιοδρομήσει ως αξιωματούχος. Ο Μετοχίτης ήταν αυτός που διαχώρισε την αστρονομία από την αστρολογία και έλεγε ότι η ενασχόληση με την αστρολογία δεν είναι αποδεκτή, λόγω της καταστατικής αρχής της ότι ο ανθρώπινος βίος καθορίζεται από τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων.
Ο Νικηφόρος Γρηγοράς (1295-1360), μαθητής του Θεόδωρου Μετοχίτη, ήταν ιστορικός συγγραφέας, λόγιος, θεολόγος, ρήτορας, μαθηματικός και αστρονόμος. Ο Γρηγοράς έφτιαξε σχέδιο διόρθωσης του Πασχάλιου, δηλαδή του κύκλου όλων των κινητών γιορτών, προχωρώντας στη δημιουργία ενός νέου ημερολογίου πριν το κατορθώσει ο πάπας Γρηγόριος ο 13ος (1582). Ο Γρηγοράς πρότεινε το νέο ημερολόγιο στην επιτροπή σοφών της εποχής, τη «Λογική Πανήγυρη», που ωστόσο το απέρριψε για να μη δημιουργήσει διχασμό στην Εκκλησία. Τις μελέτες του Γρηγορά συνέχισε ο Ισαάκ Αργυρός (περίπου 1300-1370).
Όσον αφορά στην επιστήμη της κοσμολογίας οι Βυζαντινοί θεωρούσαν ότι η ύλη και ο κόσμος δημιουργήθηκαν από τον Θεό και από το τίποτα, ερχόμενοι σε αντίθεση με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, που αναφερόταν σε αιώνια ύπαρξη της ύλης, την οποία η θεϊκή παρέμβαση έθεσε σε τάξη. Εξάλλου, στη βυζαντινή φιλοσοφία είναι διάχυτη η αίσθηση ότι ο κόσμος προϋπάρχει στον θεϊκό νου με τη μορφή των λόγων και η δημιουργία του κόσμου ήταν τελικά η εκδήλωση αυτής της θεϊκής ενέργειας.
Εκδήλωση με θέμα «Αστρονομία και Κοσμολογία στο Βυζάντιο» διοργανώνει η Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Φυσικών αύριο, στις 7 μμ, στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Αθηναίων.
Θα μιλήσουν ο καθηγητής Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Νιάρχος, ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, Στράτος Θεοδοσίου, ο διδάκτωρ Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός συνεργάτης του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλειος Μανιμάνης και ο διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Καλαχάνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου