 |
| ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΤΑΣΙΟΣ |
Τί γεννά το θρησκευτικό αίσθημα; Ποιές είναι οι εικαζόμενες διαδικασίες δημιουργίας της Θρησκείας μέσα στην Ιστορία; Θρησκεία κι Επιστήμη είναι έννοιες συμβατές; Τί σχέση έχει η Θρησκεία με την Ηθική και την Πολιτική, τη βία και τα προβλήματα της πολυπολιτισμικότητας στις σύγχρονες κοινωνίες;
Συνεχίζοντας τη σειρά διαλέξεών του με θέμα «Φιλοσοφία και Κοινωνία» που την περασμένη περίοδο σημείωσαν τεράστια επιτυχία στο πλαίσιο του Megaron Plus, ο Ακαδημαϊκός Θεοδόσης Τάσιος, μια εξέχουσα προσωπικότητα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας και ταυτόχρονα ένας βαθειά ευαισθητοποιημένος άνθρωπος γύρω από κοινωνικά και φιλοσοφικά θέματα που απασχολούν την εποχή μας, πραγματοποίησε την Πέμπτη 22 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών μια διάλεξη με θέμα το ατομικό και κοινωνικό φαινόμενο του «θρησκεύεσθαι».
Ένα ζήτημα με τεράστιες, εκ προοιμίου, δυσχέρειες που ωστόσο ο ίδιος επιχειρησε να εξετάσει διεξοδικά τόσο από επιστημονική και φιλοσοφική σκοπιά όσο και με διάθεση σεβαστική απέναντι στον πραγματικό ρόλο της θρησκείας – την «υπέρβαση» - αλλά και σχολιαστική όσον αφορά στα προβλήματα που γεννώνται από την παρανόηση αυτού του ρόλου (όπως, για παράδειγμα, την επιβολή αναχρονιστικών «ηθικών» κανόνων και συμπεριφορών στα μέλη μιας κοινωνίας).
Οι θέσεις του κ. Τάσιου αναφορικά με «το θρησκεύεσθαι» συνοψίζονται στα εξής όπως καταγράφηκαν σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Στα Άκρα» της κρατικής τηλεόρασης :
Για το θρησκεύεσθαι
Η ψυχολογική πλευρά της μοναξιάς γεννά το μύθο, σύμφωνα με οτν κ. Τάσιο. Επισημάινει επίσης πως υπάρχουν κάποιες κοινωνιολογικές συνιστώσες. Τονίζει πως η θρησκευτική εμπειρία ως γεγονός είναι γεγονός αναμφισβήτητο έστω και χωρίς θεό, όπως στο βουδισμό.
Μια άλλη ερμηνεία είναι ο μυστικισμός. Σύμφωνα με τον κ. Τάσιο ο μύθος έχει τη δυνατότητα να αμβλύνει το φόβο για τη μετά θάνατον ζωή.
Στο ερώτημα αν υπάρχει έμφυτη τάση προς το θρησκεύεσθαι ο κ. Τάσιος απαντά πως ο μύθος είναι υπηρεσιακά απαραίτητος. Από τα παλιά χρόνια ποι άνθρωποι βρίσκονταν σε εχθρική φύση και επικαλούνταν το μύθο. Αλλά και σήμερα στα δύσκολα ο άνθρωπος φέρνει το μύθο. Σύμφωνα με τον καθηγηρή ο μύθος δε σε αφήνει να τρελαθείς. Αρα ο μύθος είναι ένα φαντασιακό προϊόν. Τη δύναμη του εγκεφάλου για παράδειγμα οι πρώτοι άνθρωποι την απέδιδαν σε φαντασιακές δυνάμεις. Έτσι ξεκίνησε ο μύθος. Η ανθρωπολογική επιστήμη απογράφει αυτόν το μύθο.
Για την ηθικότητα
Στο ερώτημα αν η ηθικότητα είναι μονοπώλιο των θρησκειών ο καθηγητής απαντά πως κάποιος μπορεί και χωρίς τη θρησκευτική πίστη να είναι ηθικός. Διευκρινίζει βέβαια πως θα βοηθούσε η θρησκευτική πίστη αλλά και χωρίς αυτή θα μπορούσε κάποιος να είναι ηθικός.
Για το «σωματίδιο του Θεού»
Ο κ. Τάσιος ήταν αρνητικός. Δήλωσε πως δεν του φαίνεται σοβαρή η σκέψη «Θα βρούμε το γονίδιο που οδηγεί στη θρησκεία» και χαρακτήρισε «τσιφουτειές» την άποψη κάποιων ότι «να βρήκαμε το Θεό».
Για την αυτοσυνειδησιακότητα
Σύμφωνα με τον καθηγητή πρέπει να βρούμε την αυτοσυνειδησιακότητα. Αυτό που ονομάζουμε «εγώ» είναι προϊόν συνεχούς εμπλουτισμού. Και σημειώνει επίσης πως η νοηματοδότηση του βίου δεν μπορεί να γίνει με το θάνατο.
Γιατί ο Θεός επιτρέπει το κακό
Σε αυτό το ερώτημα ο κ. Τάσιος είπε πως δεν μπορείς να εξηγήσεις τα άρρητα μέσω της λογικής
Για την ύπαρξη του Θεού
Ο κ.Τάσιος τόνισε πως υπάρχουν τρεις κατηγορίες επιχειρημάτων για την ύπαρξη του Θεού.
-Τα οντολογικά επιχειρήματα
-τα κοσμολογικά επιχειρήματα
-τα τελειολογικά επιχειρήματα
Για την αθεϊα
Ο κ.Τάσιος επέκρινε όσους επιστήμονες απορρίπτουν το θείο. Έκανε λόγο για «νεοφανατισμό όσων υποτιμούν τα εξωλογικά στοιχεία» και συμπλήρωσε πως «ο άνθρωπος είναι ανοιχτός τόσο προς τη γνώση όσο και προς εξωλογικά στοιχεία όπως η αισθητική και η ηθική»
«Οποιοι λένε ότι δεν υπάρχει τίποτα, πρέπει να λένε «ΕΓΩ πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτα αλλά δεν μπορώ να το αποδείξω» σχολιάζει ο κ. Τάσιος.
Για σχέσεις επιστήμης-θρησκείας
Σύμφωνα με τον καθηγητή ήταν αλληλοσυγκρουόμενες επί αιώνες. Ο κ. Τάσιος πιστεύει ότι είναι έννοιες ασύμβατες αλλά όχι ασυμβίβαστες! Σύμφωνα με τον καθηγητή θρησκεία είναι τα άρρητα και επιστήμη τα ρητά. Επισήμανε ακόμη πως σε κάποιες περιπτώσεις η θρησκεία πρέπει να χρωστάει ευγνωμοσύνη στην επιστήμη για τη γνώση που προσέφερε, αλλά και για τις λογικές εξηγήσεις φαινομένων.
Για κατηγορίες του θρησκεύεσθαι
Σύμφωνα με τον κ.Τάσιο υπάρχουν οι ακραία θρησκευόμενοι, οι μυστικοί. Αμέσως διπλανοί είναι οι φανατικοί. Μετά υπάρχουν οι αγνωστικιστές όπως ο Πρωταγόρας. Είναι αυτοί που δεν μπορούν να δεχτούν τίποτε άλλο παρά τα προϊόντα της λογικής. Σύμφωνα με τον κ. Τάσιο αυτοί κάνουν λάθος, γιατί πέρα από τη λογική υπάρχουν και η αισθητική και η ηθική. Τέλος υπάρχουν οι άθεοι που ισχυρίζονται ότι έχουν αποδείξεις για την ανυπαρξία του Θεού.
http://www.agioritikovima.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=12730:o-akadimakos-th&catid=288:eipan&Itemid=787
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου