Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2019

«Ενότητα της Εκκλησίας, εικόνα της Αγίας Τριάδας (Ορθόδοξη Τριαδολογία ως αρχή της εκκλησιολογίας)» του Αγίου Σωφρόνιου (Σαχάρωφ) και ΜΕΡΟΣ ΙΙ



Από το βιβλίο του Αρχιμανδρίτη, π. Σωφρόνιου (Σαχάρωφ) που ήδη προαναγγέλθηκε η αγιοκατάταξή του, ενός από τους λίγους σύγχρονους Πατέρες της Εκκλησίας: «Ενότητα της Εκκλησίας, εικόνα της Αγίας Τριάδας (Ορθόδοξη Τριαδολογία ως αρχή της εκκλησιολογίας)"  - «Unité de l’Eglise à l’image de la Sainte Trinité: triadologie orthodoxe comme principe de l’ecclésiologie » Εκδ. Enotikon, 1958.H καθολική αρχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας πραγματώνεται στην εικόνα της Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας….Η Εκκλησία έχει ως σκοπό να εισάγει τα μέλη της στον τομέα της Θείας Ζωής (σσ. Ζωής της Θεότητας) και κατά συνέπεια είναι προφανές ότι η ιστορική της πραγματικότητα αντικατοπτρίζει την εικόνα αυτής της Ζωής. Το δόγμα της Εκκλησίας μας μιλάει για μια αδιανόητη τελειότητα της Θείας Ζωής, Tριάς εν Μονάδι και Καθολική. Αυτό το δόγμα πιστοποιεί την ισότητα σε θεότητα,βασιλεία, κυριαρχία ή πιο σύνθετα την ισότητα εντός του απολύτου των Τριών Υποστάσεων της Αγ. Τριάδας «Τίποτα (σ΄Αυτήν) δεν είναι πρώτο ,ούτε τελευταίο.Τίποτα δεν είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο». Στο εσωτερικό της τριαδικής ζωής δεν υπάρχει σκιά (σσ. υπαινιγμός) υποταγής, subordination. Η γέννηση του Υιού, η εκπόρευση του Αγ. Πνεύματος, όλα αποδεικνύουν μια μόνη αρχή εν τη Αγ. Τριάδα μην καθιστώντας βεβαίως τον Υιό ή το Πνεύμα κατώτερα έναντι του Πατρός. «Αλλά οι 3 Υποστάσεις είναι συναιώνιες και ίσες μεταξύ τους».
Η Εκκλησία κλήθηκε να μας αποκαλύψει την εικόνα αυτού του Τριάδα εν Μονάδι Είναι. Αν μας τεθεί το ερώτημα: ποιές είναι οι μορφές ή οι ιστορικές αρχές που μας αποκαλύπτουν αυτή την εικόνα θα μπορούσαμε ν΄απαντήσουμε : η αρχή της καθολικότητας και αυτή της αυτοκεφαλίας .[4] Εισάγοντας αυτούς τους όρους επί ενός άλλου πλάνου θα πούμε : η αρχή της αγάπης και της ισότητας ,αυτή της ελευθερίας και της συνυπευθυνότητας.Κι ακόμη συνδέοντας αυτές τις έννοιες θα είμαστε : εντός της ελευθερίας της καθολικής αγάπης και εντός της ισότητας της συνευθύνης.
Είναι απαραίτητο να επιμείνουμε στο υφιστάμενο χάσμα μεταξύ του ιδεατού στο οποίο κληθήκαμε και στην ιστορική πραγματικότητα της Εκκλησίας; H απομάκρυνσή μας από αυτό το ιδεατό είναι τόσο μεγάλη όσο δεν μπορούμε ούτε να το αισθανθούμε ούτε να το καταλάβουμε. Δεν έχουμε αγάπη και γι αυτό το λόγο δεν αντιλαμβανόμαστε το βάθος της ομοούσιας ισότητας και ενότητάς. Απωλέσαμε την αγάπη και από εκεί απορρέουν οι διαιρέσεις μας και οι τάσεις μας επικυριαρχίας.
Απωλέσαμε την αγάπη και μαζί της την κατεύθυνση του Θείου Φωτός και περπατάμε στα σκοτάδια « της εν βρασμώ υπερηφάνειας» και μέσα στο θάνατο του μίσους. Σ΄εμάς ο Χριστός είπε : « εσείς είστε το φως το κόσμου», κι εμείς γίναμε το σκάνδαλο για όλους.
Είπαμε προηγουμένως ότι ένας μεγάλος κίνδυνος γίνεται αισθητός ακόμη και μέσα στην Ορθοδοξία, απειλώντας να στρεβλώσει τη (δογματική) αρχή επί της φύσης της εκκλησίας και κατά συνέπεια όλη τη ζωή Της γιατί η δογματική συνείδηση σχετίζεται οργανικά με το σύνολο της πνευματικής ζωής.Είναι αδύνατο ν΄αλλάξουμε το παραμικρό στην δογματική μας αντίληψη χωρίς ν΄αλλάξουμε στο ίδιο μέτρο την εικόνα της πνευματικής μας ύπαρξης.
Και vice versa, μια παραμόρφωση στην εσωτερική ζωή θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια παραμόρφωση της δογματικής συνείδησης. Η απώλεια της δογματικής αλήθειας θα έχει για συνέπεια προφανή την αδυνατότητα να φθάσουμε στην αληθινή θεογνωσία, dons η εκκλησία σχηματίζει ένα αδιαίρετο οργανικό σύνολο και αυτό δεν θα επιτρέψει ν΄αντιμετωπίσουμε χωριστά τα διάφορα μέρη της αυτής ομολογίας. Μια λεπτομέρεια διαστρεβλωμένη θα επηρεάσει το σύνολον. Αν η αρχή επί της φύσης της Εκκλησίας παραμορφώθηκε και κατά συνέπειαν όπως ήδη το είπαμε η εικόνα της ύπαρξής Της, πως μπορεί αυτή να διακονήσει τους γιους Της στο δρόμο προς την αλήθεια;
Θα μας τεθεί η ερώτηση : σε τι εκδηλώνεται σήμερα αυτή η παραμόρφωση; Θ΄απαντήσουμε στο νεο-παπισμό της Κων/πολης που τείνει να περάσει γρήγορα από τη θεωρητική μορφή στην πρακτική πραγματοποίηση.
Οι παπικές τάσεις, γενικότερα, δεν είναι παρά φυσικές στον αμαρτωλό μας κόσμο. Αυτές εκδηλώθηκαν στην Ανατολή όπως στη Δύση, στο Βυζάντιο όπως στη Ρώμη. Αλλά ο Θεός διαφύλαξε ως σήμερα την Εκκλησία της Ανατολής κι αυτές οι τάσεις θα πέθαιναν χωρίς να διασχίσουν τη βαθιά ειρήνη της Εκκλησίας.Δεν θέλουμε να σταματήσουμε εδώ στις αιτίες που ευθύνονται για μια νέα αύξηση αυτών των τάσεων, περιοριζόμενοι στην εξέταση μόνο της δογματικής βάσης αυτού του θέματος για να δείξουμε ότι ο παπισμός όποιος κι αν είναι της Πρώτης, της Δεύτερης ή της Τρίτης Ρώμης ή κάθε σημαντικής ή μη πόλης είναι ξένος στην ίδια τη φύση της Εκκλησίας του Χριστού.
Το δόγμα της Εκκλησίας (σσ. δηλ τη Υπάρξεώς της) είναι στενά συνδεδεμένο με αυτό της Τριάδας και της Ενσάρκωσης δηλ. της Τριαδολογίας και της Χριστολογίας. Τ΄άρθρα των R. P. Kovalevsky, de M. Lossky κι επίσης του Ιερομονάχου Silvain, που εμφανίστηκαν στο νούμερο του δικού μας « Messager »,πραγματεύονται από χριστολογική έκφανση το δόγμα επί της Εκκλησίας.Γι αυτό εμείς δεν θίγουμε εδώ παρά τη τριαδολογική πλευρά αυτής της διδασκαλίας.
Αυτό το δόγμα μας μαθαίνει πως η τέλεια Ενότητα της Θείας Αγάπης των Τριών Προσώπων αποκλείει κάθε κυριαρχία του Ενός προς τ΄’Αλλα. Κάθε φορά που η χριστιανική σκέψη διολίσθαινε προς τον ρασιοναλισμό/ορθολογισμό, αυτή γινόταν ανίκανη να δει αυτή την έκφανση της θείας φύσης.Ο ρασιοναλισμός που τείνει πάντα προς το λογικό μονισμό δεν μπορεί ν΄αποφύγει να εννοήσει : ή την ιεραρχική δομή εντός της Αγίας Τριάδας, επιβεβαιώνοντας την ανωτερότητα του Πρώτου Προσώπου ως αρχής οντολογικής ή και το κομφούζιο/σύγχιση των 3 Προσώπων, εννοώντας τα ως « modus » της εκδήλωσης της Μοναδικής Ουσίας της Θεότητας. Η θεολογία καλεί την πρώτη παραμόρφωση « subordinationisme », και τη δεύτερη « μοντανισμό ». H αρχή της παποσύνης εισάγει τον subordinationisme στο εσωτερικό της Εκκλησίας……..
8/11/19 Των Παμμεγίστων Ταξιαρχών
Elder Sophrony
Ένα δεύτερο απόσπασμα από το βιβλίο του Αρχιμανδρίτη, π. Σωφρόνιου (Σαχάρωφ) που ήδη προαναγγέλθηκε η αγιοκατάταξή του, ενός από τους λίγους σύγχρονους Πατέρες της Εκκλησίας: ‘‘ Ενότητα της Εκκλησίας, εικόνα της Αγίας Τριάδας (Ορθόδοξη Τριαδολογία ως αρχή της εκκλησιολογίας) »  »Unité de l’Eglise à l’image de la Sainte Trinité: triadologie orthodoxe comme principe de l’ecclésiologie » Εκδ. Enotikon, 1958.
Οι μορφές του subordinationisme «υποταγής» (subordinatio) ποικίλουν. Κάποιες φορές θεωρείται στο εσωτερικό το ίδιο της Αγ Τριάδας μια οντολογική υποταγή/subordination ανεξάρτητα από τη σχέση μεταξύ Θεού και δημιουργίας. Αυτός ο «οντολογικός» subordinationisme ήταν καθαρός στον Ωριγένη. Άλλοτε αποδιδόταν στο Δεύτερο και Τρίτο Πρόσωπο μια σημασία και δύναμη μειωμένες αναφορικά με τη δημιουργία του κόσμου και την οικονομία της σωτηρίας μας. Οι Τερτυλιανός και Άρειος είναι τα παραδείγματα αυτής της «κοσμολογικής » ή « οικονομικής» υποταγής/subordinationisme. Κατά την ανάπτυξή του ο οντολογικός subordinationisme αποκτά φυσικά μια έκφανση οικονομική. Και vice versa – ο οικονομικός και κοσμολογικός subordinationisme παίρνει μια χροιά οντολογική εκτός αν
οι υποστάσεις αντιμετωπίζονται ως τρόποι (modus) εκδήλωσης του Θεού στον κόσμο.

Η Εκκλησία απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε μορφή  »υποταγής »/subordinationisme. Ομολογεί την πίστη της στην Αγία Τριάδα με αυτούς τους όρους : « Κανένα (σσ.Πρόσωπο) δεν είναι μεγαλύτερο κανένα δεν είναι μικρότερο (σε Αυτήν), αλλά οι 3 Υποστάσεις είναι ολόκληρες, συναιώνιες η Μια στην Άλλη και ίσες ».
Ο τριαδολογικός subordinationisme μεταφερμένος στη δομή της Εκκλησίας παίρνει μορφές παπισμού που αντανακλά την μια ή την άλλη μορφή αυτής της λανθασμένης δογματικής αρχής.Έτσι στην εκκλησιολογία ο Παπισμός της Ρώμης αντιστοιχεί στην κοσμολογική οντολογική έκφανση του subordinationisme/υποταγής του Άρειου γιατί ανυψώνει τον Επίσκοπο Ρώμης σε τέτοιο ύψος ώστε δεν τον κάνει απλά μεγαλύτερο/ανώτερο αλλά μιας ΑΛΛΗΣ ΦΥΣΗΣ (τὸ ἑτερούσιον). Πρέπει να διευκρινιστεί ότι εφαρμόζουμε αυτό το παράλληλο όχι στη ρίζα του Παπισμού Ρώμης αλλά στη σύγχρονη μορφή του εγκατεστημένη από τη Βατικάνειο Σύνοδο του 1870. Η ρίζα του δεν είναι παρά μια επιβίωση της ειδωλολατρικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αργότερα η δογματική της αντίληψη επηρεάστηκε από τη θεολογία του « filioque »,που την οδηγεί σε μια τομή μεταξύ Θεού και κόσμου: ο Χριστός γίνεται Εκείνος που υπερέχει του κόσμου και ο Επίσκοπος Ρώμης παίρνει τη θέση Του στην επίγεια Εκκλησία. Το Άγ. Πνεύμα λόγω της απόλυτης υποστατικής ισότητάς του με τον Πατέρα και τον Υιό δεν γίνεται παρά μια δύναμη του Χριστού εμπιστευμένη στην εξουσία και στην κρίση του Επισκόπου Ρώμης.
Όλες οι ιστορικές διαδικασίες είναι σε μια ακραία πολυπλοκότητα.Είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αναρίθμητων επιρροών, συνθηκών και βουλήσεων. Μιλώντας εδώ σχηματοποιημένα για το παπισμό Ρώμης περιοριζόμαστε μόνο σ΄ένα δογματικό στοιχείο. Ο σύγχρονος παπισμός της Κωνσταντινούπολης δεν είναι ακόμη παρά στην εμβρυακή του φάση (σσ. διαπίστωση του 1958). Τα τελευταία 20 με 30 χρόνια φαίνεται ν΄αναζητεί έδαφος. Η ανάπτυξή του είναι πολύ γρήγορη, αντίθετα με την αργή ανάπτυξη μέσω των αιώνων του παπισμού Ρώμης που δεν κατέληξε στην τελική του φάση παρά το 1870. Στην πραγματικότητα η ιδεολογία του παπισμού της Κων/πολης ποίκιλε πολλές φορές σε μικρό χρονικό διάστημα και είναι ακόμη δύσκολο να τον ορίσουμε.
Οι Ρώσοι οπαδοί αυτού του παπισμού είναι σχεδόν όλοι συγκεντρωμένοι στη Γαλλία. Ως το 1948 δεν είδαμε στον τόπο τους αντίληψη κανονικά ή θεολογικά θεμελιωμένη. ‘Οπως οι ίδιοι ομολογούν « αναζητούσαν » πριν από όλα μια «κανονική βάση » για να μην είναι εκτός του Σώματος της Παγκόσμιας Ορθόδοξης Εκκλησίας μετά τον χωρισμό τους με την Μητέρα Εκκλησία της Ρωσίας.Εντός αυτού του σκοπού άρχισαν ν΄αναγνωρίζουν ένα προνόμιο δικαιοδοτικού δικαιώματος στον Πατριάρχη Κων/πολης ως « Οικουμενικού ».  Αργότερα απέδωσαν στην έδρα της Κων/πολης Πρωτείο και το δικαίωμα της Ανώτερης Δικαιοδοτικής Αρχής εντός της Παγκόσμιας Εκκλησίας ξεχνώντας τη μάχη που αυτή η τελευταία είχε δώσει κατά τη διάρκεια αιώνων κατά των ισχυρισμών της Ρώμης επ ΄αυτού του δικαιώματος, ξεχνώντας ότι αυτά τα διατεινόμενα αποτέλεσαν συγκεκριμένα την αιτία του μεγάλου οριστικού σχίσματος στην Εκκλησία το 1054. Ότι η Ρώμη στη Σύνοδο της Φλωρεντίας αναζητούσε πριν από όλα από την Ανατολή την αναγνώριση αυτού του δικαιώματος της Ανώτατης Διατησίας μέσα στην Παγκόσμια Εκκλησία. Λησμονούσαν επίσης τους πολλαπλούς Κανόνες των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων που αρνούνται την απόδοση αυτών των δικαιωμάτων σε οποιαδήποτε Τοπική Εκκλησία, Κανόνες τόσο καλά κατανοημένοι/ εμπεδωμένοι από την ίδια την Εκκλησία της Κων/πολης όταν αυτή βασιζόταν αυστηρά σε αυτή την ορθόδοξη θέση για να πολεμήσει τους ισχυρισμούς της Ρώμης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου