Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Το Μπουρούντι και η Ρουάντα είναι δυο μικρές, γειτονικές και με όμοιους πληθυσμούς κεντροανατολικές αφρικανικές χώρες, στις οποίες το μίσος και η φτώχεια κυριαρχούν. Στις δύο κύριες φυλές τους, που είναι οι Χούτου (Σημ. Το 85% του συνολικού πληθυσμού των δύο χωρών) και οι Τούτσι (14%), το μίσος κατέστη αβυσσαλέο από τις γενοκτονίες. Το 1972 από τους Τούτσι σε βάρος των Χούτου στο Μπουρούντι και το 1994, όταν σε εκατό περίπου ημέρες φονεύθηκαν περίπου 1.000.000 Τούτσι στη Ρουάντα και άλλες δεκάδες χιλιάδες στο Μπουρούντι. Πολλοί Τούτσι πέρασαν τότε τα σύνορα προς τις γειτονικές χώρες Κονγκό, Ουγκάντα και Τανζανία για να σωθούν, αλλά εκεί τους θέρισαν οι αρρώστιες και πολλοί από αυτούς πέθαναν, χωρίς καμία φροντίδα, χωρίς να υπάρχουν κάποιοι να τους κλάψουν.
Σήμερα τα περισσότερα παιδιά και εγγόνια των θυμάτων των γενοκτονιών του Μπουρούντι και της Ρουάντα ζουν χωρίς οικογένεια, χωρίς φροντίδα, με ελάχιστο φαγητό, χωρίς υποδήματα, χωρίς καθαρό νερό, χωρίς ρούχα, χωρίς εκπαίδευση, χωρίς στοργή. Μεγαλώνουν με το στάλαγμα στην ψυχή τους του δηλητήριου, ότι η φυλή του γείτονα έκανε κακό στους δικούς τους. Έτσι από μικρά παιδιά οι Τούτσι και οι Χούτου, στο Μπουρούντι και στη Ρουάντα, γεμίζουν τη ζωή τους με μίσος.
Στην τραγική αυτή κατάσταση το 2005 άρχισε να σπείρεται στο Μπουρούντι η χριστιανική ανυπόκριτη αγάπη από μέρους του μοναχού Δαμασκηνού, της αγιορείτικης Μονής Γρηγορίου. Το 2009 ιδρύθηκε η Επισκοπή Μπουρούντι και Ρουάντα από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, με πρώτο Επίσκοπο τον κ. Σάββα (Χειμωνέτο). Το 2012 αυτός μετετέθη στην Επισκοπή Άκκρας (Γκάνα) και στη θέση του, το 2013, καταστάθηκε ο Επίσκοπος Ιννοκέντιος (Μπιακατόντα), καταγόμενος από την Ουγκάντα, ελληνομαθής, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το έργο του βοηθάνε η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος και Ελληνορθόδοξες ιεραποστολικές προσπάθειες, συνήθως σε συνεργασία με τους Αρχιερείς, της έδρας τους.
Μια παρένθεση. Τη σωστή αντίληψη για τη συνεργασία Μητροπολιτών και ιεραποστολικών προσπαθειών εξέφρασε ο Μητροπολίτης Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ. Κύριλλος, κατά την εκδήλωση για την ιεραποστολή, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, στο Δημαρχείο Αμαρουσίου, με παρόντα τον Επίσκοπο Μπουρούντι και Ρουάντα κ. Ιννοκέντιο.
Ο Μητροπολίτης συνεχάρη και ευλόγησε τα ιεραποστολικά σωματεία «Άνθρωποι Αγάπης» και «Συμβολή», που επιτελούν σημαντικότατο ανθρωπιστικό έργο στις δύο αφρικανικές χώρες, από τις πιο πτωχές στον κόσμο. Στην ομιλία του τόνισε ότι πρώτον δεν μπορεί ο κάθε Επίσκοπος και ο κάθε χριστιανός να τα κάνει όλα, δεύτερον ότι η ιεραποστολή είναι κάτι πολύ δύσκολο, που απαιτεί ζέουσα αγάπη, πνεύμα θυσίας και αποδοχή των κινδύνων, ως προς την υγεία και την ίδια τη ζωή του ιεραποστόλου, κάτι που δεν είναι όλοι οι άνθρωποι προικισμένοι από τον Θεό να πράξουν και τρίτον ότι η Μητρόπολη, της οποίας είναι ποιμενάρχης, θα είναι αρωγός στο έργο της Επισκοπής Μπουρούντι και Ρουάντα, παράλληλα και σε συνεργασία με τα ιεραποστολικά σωματεία.
Η πράξη έχει αποδείξει ότι η αντίληψη ορισμένων αρχιερέων να έχουν υπό τον έλεγχό τους τα ιεραποστολικά σωματεία προκαλεί μέγιστο κίνδυνο να πνίξει τον ζήλο και τον ενθουσιασμό των μελών τους και να τους προκαλέσει πικρία και απογοήτευση για την ποιμαίνουσα Εκκλησία. Από την άλλη πλευρά τα μέλη των Ορθόδοξων σωματείων, πρέπει να τιμούν και να έχουν το έργο τους υπό την ευλογία του Επισκόπου της έδρας τους, εφόσον βεβαίως εκείνος θέλει να επικοινωνεί μαζί τους και έχει ενδιαφέρον για την εξωτερική ιεραποστολή.
Η Ορθοδοξία ουσιαστικά αρχίζει την παρουσία της στο Μπουρούντι το 2007, όταν οι «Άνθρωποι της Αγάπης» με επικεφαλής την πρόεδρό τους, κυρία Γεωργία Χατζήβεη, εκπαιδευτικό, με πολλές οικονομικές θυσίες και προσωπική παρουσία, ιδρύουν Δημοτικό Σχολείο στη Μπουραμάτα, κωμόπολη 40 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα του Μπουρούντι Μπουζουμπούρα. Η ανάγκη για εκπαίδευση και τροφή ήταν τόση που αμέσως με την έναρξη της λειτουργίας του σχολείου 300 πάμπτωχα παιδιά εγγράφηκαν σ’ αυτό. Σήμερα τα παιδιά έχουν ξεπεράσει τα 600. Επόμενη ενέργεια είναι η δημιουργία γυμνασίου δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο, για τα παιδιά που θέλουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους. Σημειώνεται ότι σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα τα παιδιά να συνεχίσουν στο γυμνάσιο, γιατί αυτό βρίσκεται ώρες μακριά από τη Μπουραμάτα και η μετάβαση πρέπει να γίνει με γυμνά πόδια στη σαβάνα. Παράλληλα υπάρχει πλούσιο πρόγραμμα ανθρωπιστικού έργου, που κατευθύνει ο Επίσκοπος κ. Ιννοκέντιος, που σε κάθε περίπτωση τονίζει: «Εμείς αντί του μίσους προσφέρουμε αγάπη».
Η Ορθοδοξία έχει μέλλον στο Μπουρούντι και στη Ρουάντα. Πρώτον γιατί έχει έναν φωτισμένο και ικανό επίσκοπο. Δεύτερον γιατί εργάζονται στην ιεραποστολή άνθρωποι που διακρίνονται για τον θείο τους ζήλο, την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία. Όπως λένε οι ίδιοι η ζωή τους με τον ευαγγελισμό στα πονεμένα κράτη της Ρουάντα και του Μπουρούντι απέκτησε ομορφιά, σκοπό και νόημα, γι’ αυτό και αισθάνονται ευγνώμονες στο Θεό για την ευκαιρία που τους έδωσε και στα παιδιά της Αφρικής για το πλούσιο, αθώο, αυθόρμητο και ειλικρινές χαμόγελό τους, που είναι εκδήλωση αγάπης, πίστης και ελπίδας.
Τρίτο είναι ο κατάλληλος καιρός. Καθολικοί ιερείς και μοναχές κατηγορήθηκαν ότι είχαν ανάμιξη στις γενοκτονίες, με συνέπεια να έχουν χάσει την εκτίμηση μεγάλου μέρους των πιστών τους. Οι Προτεστάντες και ιδιαίτερα οι Αντβεντιστές εκμεταλλεύονται αυτή τη δυσαρέσκεια έναντι των Καθολικών και έχουν πλέον αισθητή παρουσία, με μια ρηχή και εκκοσμικευμένη πίστη. Άλλοτε οι Καθολικοί υπολογίζονταν στο 65% του συνολικού πληθυσμού και οι Προτεστάντες δεν είχαν αισθητή παρουσία. Σήμερα οι Καθολικοί υπολογίζονται στο 50% και οι Προτεστάντες, που από τις ΗΠΑ κυρίως προσφέρουν για τον προσηλυτισμό αφειδώς χρήματα, ξεπερνούν το 20%. Ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση του Ισλάμ, που με τα πετροδολάρια της Σαουδικής Αραβίας και των άλλων χωρών του Κόλπου οι εξισλαμισμοί έχουν φτάσει σήμερα στο 10% του πληθυσμού των δύο χωρών. Η Ορθοδοξία πτωχή, αλλά με φλόγα και με ανιδιοτέλεια διδάσκει Χριστό Αναστάντα και έμπρακτη αγάπη, που για πολλούς Χούτου και Τούτσι είναι μια διέξοδος πίστης και λύτρωσης.
Κάτι τελευταίο. Στους δύσκολους καιρούς που περνάμε καλόν είναι να ιδρώνει το χέρι μας πριν προσφέρει βοήθεια. Όμως όταν είμαστε βέβαιοι ότι τα λεφτά μας, όσα κι αν είναι, πιάνουν τόπο, τότε οφείλουμε να βοηθήσουμε. Όπως είπε ο Μητροπολίτης Κηφισίας οι λίγοι, οι ελάχιστοι κάνουν όπου υπάρχει Ορθόδοξη ιεραποστολή, στη Μαδαγασκάρη, στην Ουγκάντα, στο Κογκό, στην Κένυα, παντού στην Αφρική, αυτό που όλοι εμείς δεν μπορούμε. Εμείς αρκούμεθα μόνο στην οικονομική βοήθεια. Ας την δώσουμε. Είναι το ελάχιστο, αλλά πολύ χρήσιμο, που μπορούμε να κάνουμε.-
Το Μπουρούντι και η Ρουάντα είναι δυο μικρές, γειτονικές και με όμοιους πληθυσμούς κεντροανατολικές αφρικανικές χώρες, στις οποίες το μίσος και η φτώχεια κυριαρχούν. Στις δύο κύριες φυλές τους, που είναι οι Χούτου (Σημ. Το 85% του συνολικού πληθυσμού των δύο χωρών) και οι Τούτσι (14%), το μίσος κατέστη αβυσσαλέο από τις γενοκτονίες. Το 1972 από τους Τούτσι σε βάρος των Χούτου στο Μπουρούντι και το 1994, όταν σε εκατό περίπου ημέρες φονεύθηκαν περίπου 1.000.000 Τούτσι στη Ρουάντα και άλλες δεκάδες χιλιάδες στο Μπουρούντι. Πολλοί Τούτσι πέρασαν τότε τα σύνορα προς τις γειτονικές χώρες Κονγκό, Ουγκάντα και Τανζανία για να σωθούν, αλλά εκεί τους θέρισαν οι αρρώστιες και πολλοί από αυτούς πέθαναν, χωρίς καμία φροντίδα, χωρίς να υπάρχουν κάποιοι να τους κλάψουν.
Σήμερα τα περισσότερα παιδιά και εγγόνια των θυμάτων των γενοκτονιών του Μπουρούντι και της Ρουάντα ζουν χωρίς οικογένεια, χωρίς φροντίδα, με ελάχιστο φαγητό, χωρίς υποδήματα, χωρίς καθαρό νερό, χωρίς ρούχα, χωρίς εκπαίδευση, χωρίς στοργή. Μεγαλώνουν με το στάλαγμα στην ψυχή τους του δηλητήριου, ότι η φυλή του γείτονα έκανε κακό στους δικούς τους. Έτσι από μικρά παιδιά οι Τούτσι και οι Χούτου, στο Μπουρούντι και στη Ρουάντα, γεμίζουν τη ζωή τους με μίσος.
Στην τραγική αυτή κατάσταση το 2005 άρχισε να σπείρεται στο Μπουρούντι η χριστιανική ανυπόκριτη αγάπη από μέρους του μοναχού Δαμασκηνού, της αγιορείτικης Μονής Γρηγορίου. Το 2009 ιδρύθηκε η Επισκοπή Μπουρούντι και Ρουάντα από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, με πρώτο Επίσκοπο τον κ. Σάββα (Χειμωνέτο). Το 2012 αυτός μετετέθη στην Επισκοπή Άκκρας (Γκάνα) και στη θέση του, το 2013, καταστάθηκε ο Επίσκοπος Ιννοκέντιος (Μπιακατόντα), καταγόμενος από την Ουγκάντα, ελληνομαθής, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το έργο του βοηθάνε η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος και Ελληνορθόδοξες ιεραποστολικές προσπάθειες, συνήθως σε συνεργασία με τους Αρχιερείς, της έδρας τους.
Μια παρένθεση. Τη σωστή αντίληψη για τη συνεργασία Μητροπολιτών και ιεραποστολικών προσπαθειών εξέφρασε ο Μητροπολίτης Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ. Κύριλλος, κατά την εκδήλωση για την ιεραποστολή, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, στο Δημαρχείο Αμαρουσίου, με παρόντα τον Επίσκοπο Μπουρούντι και Ρουάντα κ. Ιννοκέντιο.
Ο Μητροπολίτης συνεχάρη και ευλόγησε τα ιεραποστολικά σωματεία «Άνθρωποι Αγάπης» και «Συμβολή», που επιτελούν σημαντικότατο ανθρωπιστικό έργο στις δύο αφρικανικές χώρες, από τις πιο πτωχές στον κόσμο. Στην ομιλία του τόνισε ότι πρώτον δεν μπορεί ο κάθε Επίσκοπος και ο κάθε χριστιανός να τα κάνει όλα, δεύτερον ότι η ιεραποστολή είναι κάτι πολύ δύσκολο, που απαιτεί ζέουσα αγάπη, πνεύμα θυσίας και αποδοχή των κινδύνων, ως προς την υγεία και την ίδια τη ζωή του ιεραποστόλου, κάτι που δεν είναι όλοι οι άνθρωποι προικισμένοι από τον Θεό να πράξουν και τρίτον ότι η Μητρόπολη, της οποίας είναι ποιμενάρχης, θα είναι αρωγός στο έργο της Επισκοπής Μπουρούντι και Ρουάντα, παράλληλα και σε συνεργασία με τα ιεραποστολικά σωματεία.
Η πράξη έχει αποδείξει ότι η αντίληψη ορισμένων αρχιερέων να έχουν υπό τον έλεγχό τους τα ιεραποστολικά σωματεία προκαλεί μέγιστο κίνδυνο να πνίξει τον ζήλο και τον ενθουσιασμό των μελών τους και να τους προκαλέσει πικρία και απογοήτευση για την ποιμαίνουσα Εκκλησία. Από την άλλη πλευρά τα μέλη των Ορθόδοξων σωματείων, πρέπει να τιμούν και να έχουν το έργο τους υπό την ευλογία του Επισκόπου της έδρας τους, εφόσον βεβαίως εκείνος θέλει να επικοινωνεί μαζί τους και έχει ενδιαφέρον για την εξωτερική ιεραποστολή.
Η Ορθοδοξία ουσιαστικά αρχίζει την παρουσία της στο Μπουρούντι το 2007, όταν οι «Άνθρωποι της Αγάπης» με επικεφαλής την πρόεδρό τους, κυρία Γεωργία Χατζήβεη, εκπαιδευτικό, με πολλές οικονομικές θυσίες και προσωπική παρουσία, ιδρύουν Δημοτικό Σχολείο στη Μπουραμάτα, κωμόπολη 40 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα του Μπουρούντι Μπουζουμπούρα. Η ανάγκη για εκπαίδευση και τροφή ήταν τόση που αμέσως με την έναρξη της λειτουργίας του σχολείου 300 πάμπτωχα παιδιά εγγράφηκαν σ’ αυτό. Σήμερα τα παιδιά έχουν ξεπεράσει τα 600. Επόμενη ενέργεια είναι η δημιουργία γυμνασίου δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο, για τα παιδιά που θέλουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους. Σημειώνεται ότι σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα τα παιδιά να συνεχίσουν στο γυμνάσιο, γιατί αυτό βρίσκεται ώρες μακριά από τη Μπουραμάτα και η μετάβαση πρέπει να γίνει με γυμνά πόδια στη σαβάνα. Παράλληλα υπάρχει πλούσιο πρόγραμμα ανθρωπιστικού έργου, που κατευθύνει ο Επίσκοπος κ. Ιννοκέντιος, που σε κάθε περίπτωση τονίζει: «Εμείς αντί του μίσους προσφέρουμε αγάπη».
Η Ορθοδοξία έχει μέλλον στο Μπουρούντι και στη Ρουάντα. Πρώτον γιατί έχει έναν φωτισμένο και ικανό επίσκοπο. Δεύτερον γιατί εργάζονται στην ιεραποστολή άνθρωποι που διακρίνονται για τον θείο τους ζήλο, την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία. Όπως λένε οι ίδιοι η ζωή τους με τον ευαγγελισμό στα πονεμένα κράτη της Ρουάντα και του Μπουρούντι απέκτησε ομορφιά, σκοπό και νόημα, γι’ αυτό και αισθάνονται ευγνώμονες στο Θεό για την ευκαιρία που τους έδωσε και στα παιδιά της Αφρικής για το πλούσιο, αθώο, αυθόρμητο και ειλικρινές χαμόγελό τους, που είναι εκδήλωση αγάπης, πίστης και ελπίδας.
Τρίτο είναι ο κατάλληλος καιρός. Καθολικοί ιερείς και μοναχές κατηγορήθηκαν ότι είχαν ανάμιξη στις γενοκτονίες, με συνέπεια να έχουν χάσει την εκτίμηση μεγάλου μέρους των πιστών τους. Οι Προτεστάντες και ιδιαίτερα οι Αντβεντιστές εκμεταλλεύονται αυτή τη δυσαρέσκεια έναντι των Καθολικών και έχουν πλέον αισθητή παρουσία, με μια ρηχή και εκκοσμικευμένη πίστη. Άλλοτε οι Καθολικοί υπολογίζονταν στο 65% του συνολικού πληθυσμού και οι Προτεστάντες δεν είχαν αισθητή παρουσία. Σήμερα οι Καθολικοί υπολογίζονται στο 50% και οι Προτεστάντες, που από τις ΗΠΑ κυρίως προσφέρουν για τον προσηλυτισμό αφειδώς χρήματα, ξεπερνούν το 20%. Ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση του Ισλάμ, που με τα πετροδολάρια της Σαουδικής Αραβίας και των άλλων χωρών του Κόλπου οι εξισλαμισμοί έχουν φτάσει σήμερα στο 10% του πληθυσμού των δύο χωρών. Η Ορθοδοξία πτωχή, αλλά με φλόγα και με ανιδιοτέλεια διδάσκει Χριστό Αναστάντα και έμπρακτη αγάπη, που για πολλούς Χούτου και Τούτσι είναι μια διέξοδος πίστης και λύτρωσης.
Κάτι τελευταίο. Στους δύσκολους καιρούς που περνάμε καλόν είναι να ιδρώνει το χέρι μας πριν προσφέρει βοήθεια. Όμως όταν είμαστε βέβαιοι ότι τα λεφτά μας, όσα κι αν είναι, πιάνουν τόπο, τότε οφείλουμε να βοηθήσουμε. Όπως είπε ο Μητροπολίτης Κηφισίας οι λίγοι, οι ελάχιστοι κάνουν όπου υπάρχει Ορθόδοξη ιεραποστολή, στη Μαδαγασκάρη, στην Ουγκάντα, στο Κογκό, στην Κένυα, παντού στην Αφρική, αυτό που όλοι εμείς δεν μπορούμε. Εμείς αρκούμεθα μόνο στην οικονομική βοήθεια. Ας την δώσουμε. Είναι το ελάχιστο, αλλά πολύ χρήσιμο, που μπορούμε να κάνουμε.-
Αγάπη στις χώρες του μίσους.
ΑπάντησηΔιαγραφή