Καύση των νεκρών: Άμεση σύγκληση της Ιεραρχίας

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Η Ιεραρχία πρέπει να συγκληθεί άμεσα και, επί τέλους, να πάρει οριστική, σαφή και συγκεκριμένη απόφαση για το αν θα τελεί ή όχι την νεκρώσιμη ή την επιμνημόσυνη ακολουθία για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς που επιλέγουν την καύση αντί της ταφής. Να ξέρει κλήρος και λαός αν θα υπάρξουν και ποιες θα είναι συνέπειες σε περίπτωση που ένας πιστός ή οι συγγενείς του επιλέξουν να καεί το νεκρό του σώμα σε κρεματόριο, αντί να ταφεί σε νεκροταφείο. Το ζήτημα καθίσταται εξαιρετικά επείγον μετά τις αποφάσεις των Δήμων Θεσσαλονίκης και Μαρκοπούλου να δημιουργήσουν σύντομα κέντρα αποτέφρωσης νεκρών.

Η Ιεραρχία στις 12 Μαϊου του 2010 ασχολήθηκε με το ζήτημα, αλλά δεν το έλυσε και το μετέθεσε στο μέλλον. Γράφτηκε τότε στο σχετικό Δελτίο Τύπου:

" Για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς η Εκκλησία γνωρίζει και συνιστά ως μοναδικό τρόπο αποσυνθέσεως του νεκρού σώματος την ταφή σύμφωνα με την αγία Διδασκαλία Της και την από αιώνων Παράδοση Της.

Η Εκκλησία μας δεν έχει αντίρρηση για την καύση των νεκρών για τους ετεροδόξους και ετεροθρήσκους. Επί πλέον συμπλήρωσε ότι για ειδικές περιπτώσεις του προβλήματος της καύσεως

των νεκρών αποφασίστηκε όπως έκαστος των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών κρίνει και αποφασίζει κατά την ποιμαντική κρίση του, στην Επαρχία του. Για να διευκολύνει δε τους Αρχιερείς αποφάσισε όπως ειδική ολιγομελής Επιτροπή Ιεραρχών καθορίσει τα βασικά κριτήρια, που πρέπει να ληφθούν υπ' όψη, κατά την αντιμετώπιση των ειδικών περιπτώσεων, τα οποία θα συζητηθούν στην επόμενη Ιεραρχία".

Επί του συγκεκριμένου Δελτίου Τύπου - Ανακοινωθέντος της Ιεραρχίας σημειώνονται τα ακόλουθα:

Πρώτον δεν διευκρινίζεται ποιες είναι οι "ειδικές περιπτώσεις" επί των οποίων θα αποφασίζει μόνος του ο κάθε Μητροπολίτης στην Επαρχία του "κατά την ποιμαντική κρίση του". Η ασάφεια δεν βοηθάει κανένα, ούτε δίνει λύση. Απλά προκαλεί σύγχυση και εκθέτει την Ιεραρχία.

Δεύτερον αναφέρεται ότι η Ιεραρχία αποφάσισε να αναθέσει σε "ολιγομελή ειδική Επιτροπή" να καθορίσει τα βασικά κριτήρια για την αντιμετώπιση των ειδικών περιπτώσεων. Η Επιτροπή αυτή ουδέποτε συγκροτήθηκε και, επομένως, ουδέποτε όρισε τα σχετικά κριτήρια, ούτε συζητήθηκαν στην Ιεραρχία που ακολούθησε, όπως είχε προαποφασιστεί. Είναι και αυτό ένα σαφές δείγμα για το πώς λειτουργεί το Συνοδικό Σύστημα.

Και τρίτον η ασαφής έκφραση πως η Ιεραρχία " συνιστά ως μοναδικό τρόπο αποσυνθέσεως του νεκρού σώματος την ταφή" αφήνει περιθώρια ερμηνείας ότι δεν απαγορεύει την καύση.

Όταν ελήφθη η εν λόγω "μη απόφαση" της Ιεραρχίας Μητροπολίτες μέλη της αντέδρασαν και τόνισαν ότι θα έπρεπε να υπάρξει σαφής και συγκεκριμένη απόφαση, για να μην κατηγορηθεί η Ιεραρχία ότι φοβάται να αναλάβει τις ευθύνες της και να έρθει σε αντίθεση προς την επικρατούσα κοσμική άποψη. Όμως δεν εισακούστηκαν. Τώρα είναι η ώρα να πάρει απόφαση, για να μην εκτεθεί και άλλο η Ιεραρχία. Γιατί το ζήτημα θα έρθει οπωσδήποτε σ' αυτήν και τότε θα πρέπει υπό πίεση να αποφασίσει. Να ένα πολύ πιθανό σενάριο. Ο Δήμος Μαρκοπούλου ολοκληρώνει το κρεματόριο και ο πρώτος "πελάτης" του είναι Ορθόδοξος Χριστιανός. Ο Σεβασμιώτατος Μεσογαίας δεσμεύεται από την Εγκύκλιο του, της 8^ης Δεκεμβρίου 2011, ότι " ο Επίσκοπος επιβάλλεται να ακολουθεί τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου, τις επιταγές των ιερών κανόνων και την αρχιερατική του συνείδηση" και αρνείται να τελεστεί η νεκρώσιμη ακολουθία. Οι συγγενείς του νεκρού, με τη συμπαράσταση και του Δήμου, προσφεύγουν στην Ιερά Σύνοδο, την οποία επικαλείται και ο κ. Νικόλαος, κατά της απόφασης του. Τότε η Ιερά Σύνοδος δεν θα μπορέσει να αποφύγει να πάρει απόφαση. Διότι αν πάλι ενεργήσει ως Πυθία, τότε θα αφήσει εκτεθειμένο έναν Μητροπολίτη - μέλος της, και θα προκαλέσει απίστευτο και μοναδικό στην εκκλησιαστική ιστορία μπέρδεμα, χωρίζοντας τα μέλη της σε "προοδευτικούς" Ιεράρχες, που δέχονται να τελέσουν τη νεκρώσιμη ακολουθία πριν από το αποτεφρωτήριο και στους δακτυλοδεικτούμενους "συντηρητικούς" που θα την αρνούνται. Θα φτάσει η Ιεραρχία σε αυτό το κατάντημα; Το απευχόμαστε.-

ΥΓ. Κάτι άσχετο με το θέμα, αλλά σχετικό με την ημερομηνία της συνεδρίασης της Ιεραρχίας. Εκείνη την ημέρα εκτός από το θέμα της καύσης των νεκρών συζητήθηκε και αυτό "περί της άρσεως του επιτιμίου ακοινωνησίας εις τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην κ. Νικόδημον Γκατζιρούλην". Εισηγητής ήταν ο τότε Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος. Αποφασίστηκε η υπό όρους άρση του επιτιμίου και η ανακοίνωση της απόφασης στον Μητροπολίτη κ. Νικόδημο από τριμελή επιτροπή από τους Μητροπολίτες Ζακύνθου, Φθιώτιδος και Μεσογαίας. Σε πρόσφατο γραπτό σημείωμα του ο Μητροπολίτης κ. Νικόδημος αποκάλυψε ότι η εν λόγω επιτροπή ουδέποτε τον επισκέφθηκε! Και διερωτάται κανείς γιατί; Οι τρεις Μητροπολίτες έπρεπε να τηρήσουν την απόφαση της Ιεραρχίας, να επισκεφθούν τον Μητροπολίτη και σε επόμενη συνεδρίαση της Ιεραρχίας να αναφέρουν το όποιο αποτέλεσμα της επίσκεψης. Ένα ακόμη δείγμα του πόσο υπολογίζονται οι αποφάσεις της Ιεραρχίας, από τα ίδια τα μέλη της.