Ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας και προκαθήμενος της αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, Επιφάνιος.
Η αιμορραγία των πιστών, θύμα της οποίας είναι το Πατριαρχείο Μόσχας στην Ουκρανία, συνεχιζόταν σταγόνα-σταγόνα εδώ και δεκαετίες και επιταχύνθηκε με τις πολιτικές αναταράξεις της χώρας.
Ρεπορτάζ του ειδικού απεσταλμένου στη Λβιβ της εφημερίδας Φιγκαρό Peter April 28/03/2022
Αφότου έκοψε όλες τις γέφυρες με το Πατριαρχείο Μόσχας, ο πατέρας Ιώβ αισθάνεται «εν ειρήνη» με τον εαυτό του και το μοναστήρι Νόβο-Αφόνσκι, στη Λβιβ, δονείται από τη νέα του ζωή. Τα δέματα ανθρωπιστικής βοήθειας στοιβάζονται στην τραπεζαρία υπό την προστασία των εικόνων. Το μεσημέρι, στήνονται δύο τραπέζια για τους ενορίτες, καθώς και για τους σαράντα πρόσφυγες που έχει υποδεχθεί ο τριαντατριάχρονος κληρικός από την έναρξη του πολέμου. Επίσης, μια θέση προορίζεται για έναν Καναδό εθελοντή που ετοιμάζεται να αναχωρήσει για τον πόλεμο. Από τη δημιουργία της, το 2019, και την εγκατάστασή της στα ερείπια ενός παλιού σοβιετικού στρατιωτικού νοσοκομείου, αυτή η ορθόδοξη κοινότητα βρισκόταν μετέωρη σε μια διαμάχη νομική και ιερατική, μεταξύ ουκρανικής και ρωσικής δικαιοδοσίας. Η μοίρα της κρίθηκε από τον πόλεμο.
Την Κυριακή μετά την έναρξη των εχθροπραξιών, της 27ης Φεβρουαρίου, ο πατέρας Ιώβ συγκέντρωσε τους τριάντα οχτώ εναπομείναντες ενορίτες του, καθώς οι περισσότεροι είχαν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα. Τριάντα έξι από αυτούς επέλεξαν να τεθούν υπό την αιγίδα του Αυτοκέφαλου Πατριαρχείου Κιέβου, μαζί με τις περίπου 8.000 ενορίες που το αποτελούν. Δύο άτομα καταψήφισαν. Η απόφαση έχει την αξία ενός πολιτικού συμβόλου: αν και μερικώς αναγνωρισμένη, και μειονοτική στη χώρα σε σύγκριση με τις περίπου 12.000 ενορίες που συνδέονται με τη Μόσχα, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας -στην οποία προσαρτάται η μονή Νόβο-Αφόνσκι- είναι θυγατέρα της εθνικής Εκκλησίας που δημιουργήθηκε το 1992, την επομένη της πτώσης της ΕΣΣΔ και της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της χώρας.
«Η ένταξη μου στο Πατριαρχείο Μόσχας είχε γίνει αδύνατη. Πιστεύω ότι ο πόλεμος είναι ένα αμάρτημα που δεν πρέπει και δεν μπορεί να διαπράξει η Εκκλησία», συνοψίζει ο Ιώβ Ολσάνσκι, αναφερόμενος στις δηλώσεις του Ρώσου πατριάρχη Κύριλλου. Σε ένα κήρυγμά του στις 27 Φεβρουαρίου, ο προκαθήμενος της Μόσχας, ο οποίος πάντα εξέφραζε την αφοσίωσή του στον Βλαντίμιρ Πούτιν, ευλόγησε τη ρωσική στρατιωτική επιχείρηση. Έβλεπε σε αυτήν έναν αγώνα ενάντια στις «δυνάμεις του κακού», εχθρικές προς τη ρωσοουκρανική «ενότητα». Τρεις εβδομάδες αργότερα προσέφερε μια εικόνα στον αρχηγό της ρωσικής εθνικής φρουράς. Το δώρο είχε σκοπό να «εμπνέει» τους νεαρούς στρατιώτες που βρίσκονταν στο ουκρανικό έδαφος.
Τις πρώτες μέρες της εισβολής, η ουκρανική «μοσχοβίτικη» Εκκλησία αντέδρασε ελάχιστα. Ο μητροπολίτης Πάβελ, ηγούμενος της Λαύρας του Κιέβου, της έδρας του ιδρύματος, κάλεσε τους πιστούς του να προσευχηθούν για να «δώσουν δύναμη στον ουκρανικό στρατό», χωρίς να αναφέρει ούτε μια φορά το όνομα του Κύριλλου. Από μόνη της, η παράλειψη αυτή ισοδυναμεί, κατά την ορθόδοξη παράδοση, με απόσυρση, πνευματικά, από τη δικαιοδοσία του αρχιεπίσκοπου. Εδώ και ένα μήνα ήδη, σύμφωνα με συγκλίνουσες μαρτυρίες, περίπου είκοσι από τις πενήντα δύο επισκοπές του Πατριαρχείου Μόσχας απέχουν από την αναφορά στο πρόσωπο του Κύριλλου – πράγμα το οποίο τον ανησυχεί.. .
«Η Εκκλησία μας», αναγνώρισε αυτός ο τελευταίος, «διανύει την πιο δύσκολη περίοδο της πρόσφατης ιστορίας της». Παρεμπιπτόντως, ο Μοσχοβίτης πατριάρχης έκανε και μια αναφορά για «τις δυσκολίες και τα βάσανα των ανθρώπων που ζουν στο ουκρανικό έδαφος». Αλλά για τον πατέρα Ιώβ, αυτά τα ασαφή σημάδια θλίψης και αυτές οι παπαδίστικες κουβέντες δεν έχουν καμιά αξία. Μόνο μια νομική πράξη θα μπορούσε να μετρήσει. «Ήδη τρεις ακόμη ιερείς ήρθαν να συμμεριστούν το διάβημα μας », δηλώνει με χαρά ο ιερέας για τον οποίο ο δρόμος που έχει πάρει η Ουκρανία, μοιάζει με την πορεία του Χριστού προς τον Σταυρό, μετά την προδοσία των δικών του.
Η αιμορραγία των πιστών, θύμα της οποίας είναι το Πατριαρχείο Μόσχας στην Ουκρανία, συνεχίζόταν σταγόνα-σταγόνα εδώ και δεκαετίες και επιταχύνθηκε με τις πολιτικές αναταράξεις της χώρας. Στον απόηχο της φιλοδυτικής επανάστασης του Μαϊντάν, το 2014, πολλοί οργανωμένοι εθνικιστές, ενθαρρυμένοι από την εξουσία του Κιέβου, είχαν απαλλοτριώσει διά της βίας ενορίες του Πατριαρχείου Μόσχας, πριν τοποθετήσουν μια ουκρανική σημαία στην κορυφή τους. Το 2018, στο εθνικιστικό προπύργιο της Λβιβ, η «φιλορωσική» εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ζούσε με τον φόβο των ακροδεξιών παλληκαράδων. «Στη Μίσχα βρίσκεται ο Θεός που μας κυβερνά. Στο Κίεβο, κυριαρχούν οι δυνάμεις του Σατανά», δήλωνε τότε στον Φιγκαρό η Νίνα, μια πιστή οπαδός του Κρεμλίνου.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Άγιος Γεώργιος εξακολουθεί να είναι τυπικά συνδεδεμένος με τη Μόσχα, αλλά ο εσπερινός του, στις 4 το απόγευμα, έχει εγκαταλειφθεί από τους πιστούς και ο Σατανάς έχει εξαφανιστεί. Στην πύλη εισόδου της εκκλησίας, οι δύο ιερείς της έχουν αναρτήσει ένα μήνυμα του Ονούφριου, του Ουκρανού μητροπολίτη του Πατριαρχείου Μόσχας. Ο ιεράρχης καταγγέλλει τη «σιωπή» του Κύριλλου απέναντι στον «πόλεμο που εξαπέλυσε ύπουλα η Ρωσία εναντίον του ουκρανικού λαού».
Η εκδίκηση της ιστορίας
Αυτά τα καταδικαστικά λόγια ενθάρρυναν τον Ντμίτρι και τη σύζυγό του Ελίνα, πρόσφυγες από την περιοχή του Δνείπρο, στα ανατολικά της χώρας, να περάσουν το κατώφλι του ναού. «Στο εξής, προσευχόμαστε όχι τόσο για τους αγαπημένους μας, αλλά για όσους υπερασπίζονται τη χώρα μας ή έχουν παγιδευτεί στη Μαριούπολη», το λιμάνι που πολιορκείται από τις ρωσικές δυνάμεις, εξηγεί μια νεαρή δασκάλα. Στο εσωτερικό του ναού, ένας επίτροπος της ενορίας, υπό τον όρο της ανωνυμίας, περιγράφει τις βρισιές και τα «έξω οι Ρώσοι» που συχνά ακούγονται γύρω από το κτήριο. Αλλά και γι’ αυτόν τον άνθρωπο, που παραδέχεται ότι «προσεύχεται για τον πρόεδρο Ζελένσκι», η θρησκευτική λύση στην κρίση βρίσκεται επίσης σε ένα οριστικό σχίσμα από τη Μόσχα. «Είμαστε έτοιμοι για την αυτονομία, η πίστη μας θα παραμείνει ίδια», διαβεβαιώνει με σιγουριά.
Πολλοί βλέπουν σε αυτό το κίνημα μια εκδίκηση της ιστορίας, υπενθυμίζοντας ότι ήταν ο πρίγκιπας Βλαδίμηρος, ο ιδρυτής της αρχαίας Ρωσίας, αυτός που βάφτισε την οικογένειά του και τον λαό του, στα τέλη της πρώτης χιλιετίας. Από την πλευρά του, ο Βλαντίμιρ Πούτιν προτιμά να ανατρέχει στον μύθο της βάφτισης του ίδιου του Βλαδίμηρου, που έλαβε χώρα νωρίτερα στη Χερσώνα, πόλη συνοριακή στην προσαρτημένη Κριμαία, η οποία έπεσε υπό ρωσικό έλεγχο στις αρχές Μαρτίου. «Αρχικά, η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν ουκρανική πριν την αρπάξει η Μόσχα», διορθώνει ο Ντμίτρι, ο νεαρός επιχειρηματίας από την περιοχή του Δνείπρο. Η διαδικασία της πολιτικοθρησκευτικής κάθαρσης που προβλέπεται να συνεχιστεί, θα είναι μακρά και περίπλοκη, σε έναν ορθόδοξο κόσμο που απειλείται συχνά με διαμελισμό. Αλλά μεταξύ των Ουκρανών ιεραρχών, έχει αρχίσει να κυκλοφορεί ένα αστειάκι που, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, θα μπορούσε, αυτή τη φορά, να αποκτήσει προφητική αξία: «Το Κίεβο βάφτισε τη Μόσχα. Θα ψάλει και στην κηδεία της».
Μετάφραση από τα γαλλικά Στράτος Ιωαννίδης
https://ardin-rixi.gr/archives/243240
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου