Τετάρτη 27 Ιουλίου 2022

Όσιος Θεoφάνης ο έγκλειστος. Περί νοεράς προσευχής.

Ἐπιθυμεῖτε νά μάθετε κάτι σχετικό μέ τήν προσευχή. Τί θά μποροῦσα νά σᾶς πῶ ποῦ νά μήν τό ξέρετε;

Πλησιάζοντας κανείς τόν Κύριο, ἀμέσως νοιώθει τήν ἀνάγκη νά προσευχηθεῖ. Σ’ αὐτό βοηθοῦν οἱ ἐκκλησιαστικοί ὕμνοι καί τά προσευχητάρια. Καθώς ὅμως προσεύχεται κανείς, διαπιστώνει ὅτι ἡ προσευχή τοῦ διασπᾶται καί διάφοροι λογισμοί ἀπασχολοῦν τήν ψυχή. Τότε χρειάζεται ἀγῶνας.

Ὅσο περισσότερο ἀγωνίζεται κανείς νά συγκρατήσει τό νοῦ, τόσο καί ἡ προσευχή γίνεται περισσότερο καθαρή. Ἡ ψυχική ἀτμόσφαιρα δέν καθαρίζεται τελείως ἄν δέν ἀνάψει ἡ πνευματική φλόγα. Αὐτή εἶναι δῶρο τῆς θείας Χάριτος. Ὅταν ἀνάψει, ἡ ἀκατάσχετη φλυαρία τῶν λογισμῶν σταματᾶ. Συμβαίνει στήν ψυχή ὅ,τι συμβαίνει καί στήν αἱμορροοῦσα, μόλις ἄγγιξε τό ἔνδυμα τοῦ Κυρίου: «Ἔστη [=σταμάτησε] ἡ ρῦσις τοῦ αἵματος αὐτῆς» (Λουκ. 8, 44). Στήν κατάσταση αὐτή, ἡ προσευχή τείνει νά γίνη ἀδιάκοπη, ἀδιάλειπτη. Ἐδῶ ἐξασκεῖται συστηματικά ἡ προσευχή τοῦ Ἰησοῦ, ἡ συνεχής ἐπανάληψις τοῦ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με». Ἕως ἐδῶ φθάνει κανείς μέ τήν δική του προσπάθεια. Ἀπ’ ἐδῶ καί πέρα ἡ θεία Χάρις ἐπεμβαίνει περισσότερο δραστικά.

Ἡ προσευχή δίνεται ἀπό τόν Θεό καί δέν ἀπορρέει ἀπό τήν ψυχική διάθεσι τοῦ ἀνθρώπου. Εἰσέρχεται μέσα του τό πνεῦμα τῆς προσευχῆς καί γεμίζει τό ἐσωτερικό της καρδιᾶς τουἩ ψυχή τότε ἀναβλύζει μόνη της τήν προσευχή. Βρίσκεται στήν ἐπήρεια τοῦ πνεύματος τῆς προσευχῆς. Ἐδῶ ὑπάρχουν δύο στάδια:

Στό πρῶτο, ἡ ψυχή τά αἰσθάνεται καί τά διακρίνει ὅλα. Βλέπει γύρω της, νοιώθει τήν κατάσταση της, κυβερνᾶ τόν ἑαυτό της, μπορεῖ ἀκόμη καί νά διακόψει τήν ἐπίσκεψι τῆς χάριτος τοῦ πνεύματος τῆς προσευχῆς.

Στό δεύτερο στάδιο, καθώς διδάσκουν οἱ ἅγιοι Πατέρες καί ἰδιαίτερα ὁ ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος, ἔχουμε μιά ἐντελῶς διαφορετική κατάστασι. Χαρακτηρίζεται σάν ἔκσταση ἤ σάν ἁρπαγή. Ἡ ψυχή, μεθυσμένη ἀπό τήν Θεία Χάρη, παύει νά αἰσθάνεται τά γήινα καί τά αἰσθητά. Ἀδυνατεῖ νά ἐλέγχει τόν ἑαυτό της καί νά ἐπηρεάζει τήν κατάσταση στήν ὁποία βρίσκεται.

Ἀναφέρεται στά πατερικά κείμενα ὅτι κάποιος ἄρχισε τήν προσευχή τό βράδυ, περιῆλθε σ’ αὐτή τήν κατάσταση καί συνῆλθε τό πρωί. Σ’ ἄλλους μέν ἡ κατάσταση αὐτή συνοδευόταν μέ λάμψη στό πρόσωπο ἤ μιά ἀκτινοβολία γύρω του. Σ’ ἄλλους μέ αἰώρηση πάνω ἀπό τό ἔδαφος. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος σ’ αὐτή τήν κατάσταση «ἀνῆλθε μέχρι τρίτου οὐρανοῦ». Καί οἱ ἅγιοι προφῆτες μέ τόν τρόπο αὐτό μετέφεραν τίς βουλές τοῦ Θεοῦ. Θαυμάστε τό ἔλεος τοῦ Κυρίου. Λίγο κοπιάζει κανείς καί σέ τί ὕψη ἀξιώνεται ν’ ἀνεβεῖ! Γι’ αὐτό πρέπει νά ἐνθαρρύνουμε κάθε ἀδελφό: Ἀγωνίζου, ἀξίζει τόν κόπο!».

«Ποτέ νά μήν προσεύχεσθε βιαστικά. Νά προσεύχεσθε μέ ἔντονη συμμετοχή τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς στά νοήματα τῆς προσευχῆς. Νά προετοιμάζεσθε πρίν ἀπό τήν προσευχή μαζεύοντας τίς σκέψεις καί προσπαθῶντας μέ συγκεντρωμένη προσοχή νά σταθεῖτε ἐνώπιόν του Κυρίου. Βασική προϋπόθεση μιάς καλῆς προσευχῆς εἶναι ἡ μετάνοια. Ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοί καί ὁ Θεός «πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην οὐκ ἐξουδενώσει». Σέ κάθε προσευχή θυμηθεῖτε τίς ἁμαρτίες στίς ὁποῖες πέσατε.

Τί προσπαθῶ νά κατορθώσω μέ τήν προσευχή; Νά θερμανθεῖ ἡ καρδιά ἀπό ἀγάπη πρός τόν Θεό καί νά διατηρεῖται ἔντονη ἡ αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτό βοηθάει πολύ ἡ προσευχή τοῦ Ἰησοῦ: «Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον μέ τόν ἁμαρτωλό». Συχνά νά λέτε αὐτή τήν προσευχή, μέχρις ὅτου ἡ γλῶσσα συνηθίσει νά τήν ἐπαναλαμβάνει μόνη της. Γιά νά προοδεύσει κανείς στήν προσευχή πρέπει νά προσπαθεῖ νά στολίσει τήν καρδιά του μέ ὅλες τίς ἀρετές. Προπαντός μέ τήν ταπείνωση, τήν μετάνοια καί τήν αὐταπάρνηση. Ὁ Θεός ὅλα τα βλέπει καί ὅλα τα ἀκούει. Γνωρίζει ὅλα τα μυστικά μας. Γι’ αὐτό ἄς καθαρίσουμε κάθε κηλῖδα τοῦ ἑαυτοῦ μας. Καί ὅποτε μᾶς ἔλθει στό νοῦ ἤ στήν καρδιά μᾶς κάτι τό ἀκάθαρτο, ἀμέσως ἅς τό ἀπομακρύνουμε καί ἀμέσως ἅς καταφεύγουμε στήν προσευχή».

Κάθε ἀναφορά τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς πρός τόν Θεό εἶναι πραγματική προσευχήἘάν, καθώς ἐργάζεσθε, ἐνθυμεῖσθε τόν Θεό, αὐτό ἀποτελεῖ προσευχήΟ Μ. Βασίλειος θέτει τό ἐρώτημα: «Πῶς οἱ ἀπόστολοι μποροῦσαν νά προσεύχωνται ἀδιάλειπτα;» Καί δίνει τήν ἀπάντηση: «Σ’ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις τούς εἶχαν τήν σκέψη τους στόν Θεό καί ζοῦσαν διαρκῶς ἀφωσιωμένοι σ’ Αὐτόν. Αὐτή ἡ ἐσωτερική τους διάθεση ἀποτελοῦσε ἀδιάλειπτη προσευχή».

Ἐσεῖς πού ζεῖτε μέσα στόν κόσμο, πρέπει ἀφ ἑνός ν’ ἀπομακρύνετε ἀπό τήν καρδιά σας κάθε ἁμαρτωλό λογισμό καί ἀφ’ ἑτέρου ν’ ἀφιερώνετε στόν Θεό ὅλες σας τίς δραστηριότητες. Αὐτή ἡ ἀναφορά στόν Θεό μετατρέπει κάθε πράξη σέ προσευχή. Ἀναφέρει ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι τό αἷμα τοῦ Ἄβελ βοᾶ πρός τόν Θεό. Κατά παρόμοιο τρόπο καί τά ἔργα πού ἀφιερώνονται στόν Θεό, βοοῦν πρός Αὐτόν.

Κάποτε πρόσφεραν σ’ ἕνα στάρετς ἐκλεκτό φαγητό. Μόλις τό πῆρε, εἶπε:
– «Τί ἄσχημα πού μυρίζει…».
Τόν ρώτησαν:
– «Πῶς συμβαίνει αὐτό;».
Καί αὐτός τούς ἐξήγησε ὅτι τό ἔστειλε ἄνθρωπος χωρίς καλή διάθεση καί ζωή.

Κάθε ἔργο ἐμποτίζεται μ’ ἐκεῖνα τά αἰσθήματα μέ τά ὁποῖα πραγματοποιεῖται. Ὅσοι ἔχουν καθαρή καρδιά τό αἰσθάνονται αὐτό. Ὅπως εὐωδιάζουν τ’ ἄνθη, ἔτσι εὐωδιάζουν τά ἔργα πού γίνονται μέ καλή προαίρεση. Ἡ εὐωδία τῶν καλῶν ἔργων ὑψώνεται πρός τόν οὐρανό, ὅπως τό θυμίαμα.

Οἱ δοκιμασίες σας δέν σταμάτησαν. Νομίζετε ὅτι μάταια τό ἐπιτρέπει αὐτό ὁ Θεός; Τό ἐπιτρέπει ἐπειδή σᾶς ἀγαπᾶ. Μέ τήν δοκιμασία σᾶς καθαρίζει, σᾶς κάνει ἀστραφτερούς σάν διαμάντι στόν ἥλιο. Σᾶς ἐξομαλύνει ἀκόμη τόν δρόμο γιά τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἡ ἅμαξα μέ τήν ὁποία φθάνει κανείς ἐκεῖ εἶναι ἡ ὑπομονή. Καί τήν ὑπομονή μόνο μέ τίς δοκιμασίες μπορεῖ κανείς νά τήν ἀποκτήσει. Γι’ αὐτό ἀκριβῶς καί στέλνονται».

«Εἴθε ὁ Κύριος νά εὐλογεῖ τήν προσπάθειά σας γιά τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Εἶναι ἀπαράβατος πνευματικός νόμος νά μᾶς χαρίζει ὁ Θεός ὅ,τι ὠφέλιμό Του ζητᾶμε. Ἡ θεία βοήθεια πάντοτε εἶναι ἕτοιμη νά μᾶς δοθεῖ καί πάντοτε βρίσκεται κοντά μας. Πρέπει ὅμως νά τήν ζητήσουμεΠλούσια μᾶς χαρίζεται, ὅταν δέν ὑπάρχει ἀπό πουθενά ἀλλοῦ συμπαράσταση καί μέ ὅλη μας τήν καρδιά ἀπευθυνόμαστε στόν Κύριο.

Ὅσο ὅμως στηριζόμαστε ἀγέρωχα στίς δικές μας ἀνθρώπινες δυνάμειςὁ Κύριος δέν ἐπεμβαίνει. Εἶναι σάν νά λέει:
– «Ἐλπίζεις νά ἐπιτύχεις μόνος σου. Πιστεύεις στό εἴδωλο τοῦ ἑαυτοῦ σου. Περίμενε λοιπόν…».
Εἴθε ὁ Κύριος νά μᾶς χαρίσει «πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην» (Ψαλμ. 50, 19), ὥστε νά καταφεύγουμε πάντοτε σ’  Αὐτόν».

«Ἡ ποιότητα καί ἡ ποσότητα τῆς προσευχῆς φανερώνουν τήν κατάσταση τῶν σχέσεων μας μέ τόν Θεό καί τήν στάθμη τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Γι’ αὐτό βλέπουμε ἁγίους, ν’ ἀρχίζουν ἀπό τήν δύση τοῦ ἡλίου τήν προσευχή καί νά τήν συνεχίζουν ὅλη τήν νύχτα, μέχρι τήν ἀνατολή καί ἀκόμη περισσότερο. Ἡ προσευχή τούς ἀνυψώνει πρός τόν οὐράνιο Πατέρα καί τούς ἁγίους, πού τούς παρηγοροῦν καί τούς εὐφραίνουν».

«Ἐπιθυμεῖτε νά γνωρίσετε τήν νοερά προσευχή. Καλό καί ὑπέροχο ἔργο ἐπιθυμεῖτε! Εἶναι ὅμως δύσκολο νά προκόψει κανείς στήν προσευχή τοῦ Ἰησοῦ, ἄν δέν συνηθίσει νά συγκεντρώνεται γενικά σέ κάθε προσευχή. Ἀκολουθῆστε γι’ αὐτό τόν ἑξῆς τρόπο: Συγκεντρώνετε τήν προσοχή σας στά λόγια, στά νοήματα ὁρισμένων ψαλμῶν ἤ ἄλλων μικρῶν προσευχῶν, πού ταιριάζουν στήν ἐσωτερική σας κατάσταση. Ἐπαναλαμβάνετε τους συχνά μέ βαθειά συναίσθηση καί ἀνάμεσά τους παρεμβάλετε τήν προσευχή τοῦ Ἰησοῦ. Ἀργότερα προσθέστε τήν ἐπίκλησι πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί τούς ἁγίους, καθώς καί δεήσεις γιά ζῶντες καί νεκρούς». «Ἡ εὐχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησον με», εἶναι ὅπλο ἰσχυρό καί ἀποτελεσματικό. Καί τοῦτο διότι τό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι φοβερό στούς ἐχθρούς της σωτηρίας μας καί εὐλογητό στούς ἁγίους».

«Ἡ πραγματική προσευχή εἶναι θεῖο δῶρο. Νά παρακαλεῖτε θερμά τόν Θεό νά σᾶς τό χαρίσειἩ ψυχρότητα στόν προσευχή εἶναι ἀποτέλεσμα κατακρίσεων, ὀργῆς καί θυμοῦ, κοσμικῶν ἐνδιαφερόντων καί ἀπασχολήσεων, σαρκικῶν ἱκανοποιήσεων καί ἀπολαύσεων… Φυλαχθεῖτε ἀπ’ ὅλα αὐτά καί θά ὑποχωρήσει».

Αναδημοσίευση από

https://greekdownloads.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου