“Ιωάννης ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ πιστὸς βασιλεὺς καὶ αὐτοκράτωρ Ρωμαίων ὁ Δούκας, τῷ ἁγιωτάτῳ πάπα τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης Γρηγορίῳ σωτηρίας καὶ εὐχῶν αἴτησιν.
Οἱ ἀποσταλέντες παρὰ τῆς σῆς ἁγιότητος κομισταὶ τοῦ γράμματος τούτου διετείνοντο ὅτι εἶναι τῆς σῆς ἁγιότητος, ἀλλ` ἡ βασιλεία μου ἀναγνοῦσα τὰ γεγραμμένα, δὲν ἠθέλησε νὰ πιστεύσει ὅτι εἶναι σὸν, ἀλλ` ἀνθρώπου ζῶντος ἐν ἐσχάτῃ ἀπονοίᾳ, ἔχοντος δὲ τὴ ψυχὴν πλήρη τύφου καὶ αὐθαδείας, διότι πῶς νὰ μὴ ὑπολάβωμεν τοιοῦτον τὸν γράψαντα, ἀπευθυνόμενον εἰς τὴν βασιλείαν μου, ὡς ἕνα τῶν ἀνωνύμων καὶ ἀδόξων καὶ ἀφανῶν, μὴ διδαχθέντα ἐκ τῆς πείρας περὶ τοῦ μεγέθους τῆς ἀρχῆς ἡμῶν καὶ τῆς δυνάμεως;
Δὲν εἴχομεν χρείαν σοφίας ἴνα διαγνώσωμεν τὶς καὶ ποῖος εἶναι ὁ σὸς θρόνος. Ἐὰν ἔκειτο ἐπὶ τῶν νεφελῶν ἢ μετέωρος ποῦ, ἴσως ὑπῆρχεν ἀνάγκη σοφίας μετεωρολογικῆς πρὸς ἀνεύρεσίν του, ἀλλ` ἐπειδὴ εἶνε ἐστηριγμένος ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ οὐδόλως διαφέρει τῶν λοιπῶν θρόνων, ἡ τούτου γνῶσις πρόχειρος εἶνε τοῖς πᾶσι. Καὶ ὅτι μὲν ἀπὸ τοῦ ἡμετέρου γένους ἡ σοφία καὶ τὸ ἐκ ταύτης ἀγαθὸν ἤνθησε καὶ εἰς ἄλλους διεδόθη, καλῶς εἴρηται. Πῶς ὅμως ἠγνοήθη ἢ καὶ μὴ ἀγνοηθὲν, πῶς ἐσιγήθη, ὅτι μετὰ τῆς σοφίας εἶναι προσκεκληρωμένη εἰς τὸ γένος ἡμῶν παρὰ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου καὶ ἡ βασιλεία; Τὶς ἀγνοεῖ ὅτι καὶ ὁ κλῆρος τῆς διαδοχῆς ἐκείνου εἰς τὸ ἡμέτερον διέβη γένος, καὶ ὅτι ἡμεῖς εἴμεθα οἱ τούτου κληρονόμοι καὶ διάδοχοι;
Ἔπειτα σὺ ἀπαιτεῖς νὰ μὴ ἁγνοήσωμεν τὸν σὸν θρόνον καὶ τὰ τούτου προνόμια, ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς ἔχομεν νὰ ἀνταπαιτήσωμεν ὅπως διαβλέψῃς καὶ γνωρίσῆς τὰ δικαιώματα ἡμῶν ἐπὶ τῆς ἀρχῆς καὶ τοῦ κράτους τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπερ ἀπὸ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἐπὶ χιλιετηρίδα παραταθὲν, ἔφθασεν ἄχρις ἡμῶν.
Οἱ γενάρχαι τῆς βασιλείας μου, οἱ ἀπὸ τοῦ γένους τῶν Δουκῶν καὶ Κομνηνῶν, ἵνα μὴ τοὺς ἄλλους λέγω, τοὺς ἀπὸ γενῶν Ἑλληνικῶν ἄρξαντας ἐπὶ πολλὰς ἑκατοστύας ἐτῶν τὴν ἀρχὴν κατέσχον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, οὕς καὶ ἡ τῆς Ρώμης ἐκκλησία καὶ οἱ ἱεράρχαι προσηγόρευον Ρωμαίων αὐτοκράτορας.
Πῶς λοιπὸν ἡμεῖς φαινόμεθά σοι ὅτι οὐδαμοῦ ἄρχομεν καὶ βασιλεύομεν, ἐχειροτονήθη δὲ παρά σοῦ ὁ Ἰωάννης ἐκ Βριέννης (Πρετούνας); Τίνος δίκαιον ἐπρυτάνευσενεν τῇ περιστάσει ταύτῃ; Πῶς ἡ σὴ τιμία κεφαλὴ ἐπαινεῖ τὴν ἄδικον καὶ πλεονεκτικὴν γνώμην, καὶ τὴν ληστρικὴν καὶ μιαιφόνον κατάσχεσιν ὑπὸ τῶν Λατίνων τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐν μοῖρᾳ τίθεται δικαίου;
Ἡμεῖς βιασθέντες μετεκινήθημεν τοῦ τόπου, ἀλλὰ δὲν παραιτούμεθα τὰ δικαιώματα ἡμῶν ἐπὶ τῆς ἀρχῆς καὶ τοῦ κράτους τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ὁ βασιλεὺς ἄρχει καὶ κρατεῖ ἔθνους καὶ λαοῦ καὶ πλήθους, οὐχὶ λίθων τε καὶ ξύλων, ἅτινα ἀποτελοῦσι τὰ τείχη καὶ τὰ πυργώματα.
Τὸ γράμμα σου περιεῖχε καὶ τοῦτο ὅτι κήρυκες τῆς σῆς τιμιότητος τὸ τοῦ σταυροῦ διήγγειλαν κήρυγμα εἰς ὅλον τὸν κόσμον, καὶ ὅτι πλῆθος ἀνδρῶν πολεμιστῶν ἔσπευσεν εἰς ἐκδίκησιν τῆς Ἁγίας Γῆς. Τοῦτο μαθόντες ἐχάρημεν καὶ ἐλπίδων μεστοὶ γεγόναμεν ὅτι οὗτοι οἱ ἐκδικηταὶ τῶν ἁγίων τόπων ἤθελον ἀρχίσει τὴν ἐκδικίαν ἀπὸ τῆς ἡμετέρας πατρίδος, καὶ ὅτι ἤθελον τιμωρήσει τοὺς αἰχμαλωτιστὰς αὐτῆς, ὡς βεβηλώσαντας ἁγίους οἴκους, ὡς ἐνυβρίσαντας θεία σκεύη, καὶ πάσαν ἀνοσιουργίαν διαπράξαντας κατὰ χριστιανῶν.
Ἐπειδὴ ὅμως τὸ γράμμα ὠνόμαζε βασιλέα τὸν Ἰωάννην Βριέννιον τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ φίλον υἱὸν τῆς σῆς τιμιότητος, ἀλλ` ὅστις πρὸ πολλοῦ ἀπεβίωσε, καὶ πρὸς βοήθειαν τούτου ἐστέλλοντο οἱ νέοι σταυροφόροι, ἐγελῶμεν ἀναλογιζόμενοι τὴν τῶν ἁγίων τόπων εἰρωνείαν καὶ τὰ κατὰ τοῦ σταυροῦ παίγνια. Ἐπειδὴ δὲ ἡ σὴ τιμιότης διὰ τοῦ γράμματος παρακινεῖ νὰ μὴ παρενοχλῶμεν τὸν σὸν φίλον καὶ υἱὸν Ἰωάννην Βριέννιον, καθιστῶμεν γνωστὸν εἰς τὴν σὴν τιμιότητα ὅτι δὲν γνωρίζομεν ποῦ γῆς ἢ θαλάσσης εἶνε ἡ ἐπικράτεια αὐτοῦ τοῦ Ἰωάννου.
Ἐὰν δὲ περὶ Κωνσταντινουπόλεως εἶνε ὁ λόγος, δῆλον καθιστῶμεν καὶ τῇ σῇ ἁγιότητι καὶ πᾶσι τοῖς χριστιανοῖς, ὡς οὐδέποτε παυσόμεθα μαχόμενοι καὶ πολεμοῦντες τοῖς κατέχουσι τὴν Κωνσταντινούπολιν. Ἢ γὰρ ἂν ἀδικοίημεν καὶ φύσεως νόμους καὶ πατρίδος θεσμοὺς, καὶ πατέρων τάφους, καὶ τεμένη θεῖα καὶ ἱερὰ, εἰ μὴ ἐκ πάσης τῆς ἰσχύος τούτων ἕνεκα διαγωνισόμεθα. Ἐὰν δὲ τις διὰ τοῦτο ἀγανακτῇ καὶ δυσχεραίνῃ καὶ ὁπλίζεται καθ` ἡμῶν, ἔχομεν πῶς κατὰ τούτου νὰ ἀμυνθῶμεν, πρῶτον μὲν διὰ τῆς βοηθείας τοῦ Θεοῦ, ἔπειτα δὲ διὰ τῶν ὑπαρχόντων καὶ παρ` ἡμῖν ἁρμάτων καὶ ἵππων καὶ πλήθους ἀνδρῶν μαχίμων καὶ πολεμιστῶν, οἵτινες πολλάκις ἐπολέμησαν τοὺς σταυροφόρους. Σὺ δὲ, ὡς Χριστοῦ μιμητὴς, καὶ τοῦ τῶν Ἀποστόλων κορυφαίου διάδοχος, καὶ γνῶσιν ἔχων θείων τε νομίμων,καὶ τῶν κατ` ἀνθρώπους θεσμῶν, θὰ ἐπαινέσῃς ἡμᾶς ὑπερμαχοῦντας τῆς πατρίδος καὶ τῆς ἐγγενοῦς αὐτῇ ἐλευθερίας. Καὶ ταῦτα μὲν θὰ συμβῶσι κατὰ τὸ δοκοῦν τῷ Θεῷ.
Ἡ δὲ βασιλεία μου πάνυ ὀρέγεται καὶ ποθεῖ νὰ διασώσῃ τὸ πρὸς τὴν ἁγίαν τῆς Ρώμης ἐκκλησίαν προσῆκον σέβας, καὶ νὰ τιμᾷ τὸν θρόνον τοῦ κορυφαίου τῶν ἀποστόλων Πέτρου, καὶ εἰς τὴν σὴν ἁγιότητα νὰ ἔχη σχέσιν καὶ τάξιν υἱοῦ, καὶ νὰ κάμνη ὅσα εἰς τιμὴν καὶ θεραπείαν ἀφορῶσιν αὐτῆς, μόνον ἐὰν καὶ ἡ σὴ ἁγιότης μὴ παρίδῃ τὰ δικαιώματα τῆς ἡμετέρας βασιλείας, καὶ μὴ γράφῃ πρὸς ἡμᾶς ἀφερεπόνως καὶ ἰδιωτικῶς. Ὅπως δὲ διακείμεθα ἐν εἰρήνῃ πρὸς τὴν σὴν ἁγιότητα, τὴν τοῦ γράμματος ἀπαιδευσίαν ἀλύπως ὑπεδέχθημεν καὶ πρὸς τοὺς κομιστὰς αὐτοῦ ἠπίως προσηνέχθημεν.”
(πηγή: Ἀντώνιος Μηλιαράκης , Ἱστορία τοῦ Βασιλείου τῆς Νίκαιας καὶ τοῦ Δεσποτάτου τῆς Ἠπείρου (1204-1261 ), Leipzig 1898, Ἀνατύπωση ἀπὸ Διονύσιο Νότη Καραβία καὶ Εὐάγγελο Κωνσταντίνου Λάζο.)
http://www.agiazoni.gr/article.php?id=67523697283208157076
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου