Τα εκκλησιαστικά γεγονότα του 2011

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Τα εκκλησιαστικά γεγονότα του 2011, που διέρρευσαν, ή διέφυγαν, ή ανακοινώθηκαν επισήμως ή ανεπισήμως, ή που προέκυψαν από το ρεπορτάζ, καταγράφονται κατά μήνα, με τον σχετικό σχολιασμό τους. Δεν είναι όλα, αλλά είναι τα πιο ενδιαφέροντα.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Στις 12 Ιανουαρίου η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αποφασίζει να συγκαλέσει εκτάκτως την Ιεραρχία στις 17 του ιδίου μηνός. Μοναδικό θέμα τα ζητήματα του εφημεριακού κλήρου. Προηγήθηκε η απόφαση της κυβέρνησης να επεκτείνει τον περιορισμό στους διορισμούς των δημοσίων υπαλλήλων και στους εφημερίους

Εισηγητής του θέματος στην Ιεραρχία ο Μητροπολίτης Ύδρας κ. Εφραίμ. Σ' αυτήν υποστήριξε ότι οι ιερείς δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά θρησκευτικοί λειτουργοί, όμως πρότεινε η Ιεραρχία να κάνει μια κίνηση καλής θελήσεως προς την Πολιτεία και να ζητήσει τον διορισμό μειωμένου αριθμού εφημερίων. Η πρόταση του Σεβ. έγινε δεκτή, όμως η Πολιτεία επέμεινε στην αναλογία πέντε κληρικοί να αποχωρούν και ένας να διορίζεται. Ο κ. Εφραίμ ζήτησε παράλληλα τα μέλη της Ιεραρχίας να προσέξουν τους ανεξέλεγκτους και χαριστικούς διορισμούς και να ανακαλέσουν στην τάξη τους πολλούς αργόμισθους, να ακυρώσουν τους διορισμούς αλλοδαπών, να περιορίσουν τον αριθμό των αποσπάσεων, να βάλουν σε τάξη τους διπλοθεσίτες κληρικούς και να σταματήσουν τους διορισμούς ως εφημερίων συνταξιούχων ιεροκηρύκων και εκπαιδευτικών και να σταματήσει η κατάχρηση που γίνεται από αγάμους κληρικούς που είναι διορισμένοι σε ενορίες, στις οποίες ουδέποτε εμφανίζονται! Παρήλθε ένας χρόνος και για τα υπαρκτά αυτά ζητήματα δεν υπήρξε οποιαδήποτε άλλη ανακοίνωση και τίθεται το

ερώτημα μήπως εφαρμόζεται στα μέλη της Ιεραρχίας το "μη θίγετε τα κακώς κείμενα".

Στις 23 Ιανουαρίου ετελέσθη το τριετές Συνοδικό μνημόσυνο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, στον Ιερό Ναό της Παναγίτσας Παλαιού Φαλήρου, στον οποίο είχε υπηρετήσει ως προϊστάμενος. Ομιλητής ήταν ο Αντιπρόεδρος της ΔΙΣ, Μητροπολίτης Σάμου κ. Ευσέβιος. Στο τέλος της ομιλίας του σημείωσε: " Ο δυναμικός, ορμητικός και χαρισματικός εκκλησιαστικός ηγέτης εσίγησε πλέον εις τους τωρινούς δύσκολους καιρούς. Όμως κατέλιπεν πνευματικήν παρακαταθήκην, πολύτιμον κατά πάντα και φωτεινήν δια την μέλλουσαν πορείαν μας…". Για τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο ο Μητροπολίτης Καισαριανής κ. Δανιήλ, πνευματικό τέκνο του αείμνηστου, σημείωσε σε άρθρο του: " Αγαπήθηκε και μισήθηκε εξ ίσου. Είχε πολλούς θαυμαστές και σκληρούς διώκτες. Δεν φοβήθηκε να πολεμήσει για τις ιδέες του. Δεν έκρυψε τις σκέψεις του. Υπερασπίστηκε τις αξίες και τους θεσμούς της Εκκλησίας. Δεν υπέστειλε τη σημαία των αγώνων του.[…]Με τις αποφάσεις που έπαιρνε προηγείτο της εποχής του πολλές δεκαετίες. Ενέπνευσε τους πιστούς να έχουν θάρρος και δύναμη. […] Έζησε και πέθανε προσφέροντας τα πάντα στον Χριστό και στην Εκκλησία".

Στις 24 Ιανουαρίου ιστοσελίδα επισημαίνει ότι στις 10 Σεπτεμβρίου του 2008 ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος είχε υποσχεθεί στην αντιπροσωπεία της ΕΣΗΕΑ, που τον είχε επισκεφθεί, ότι ανά δίμηνο θα συναντάται με τους εκκλησιαστικούς συντάκτες και θα τους ενημερώνει επί των εκκλησιαστικών ζητημάτων. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία τέτοια συνάντηση.

Ταξίδι αστραπή στο Φανάρι του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερώνυμου, τον οποίο συνοδεύει ο Γενικός Διευθυντής της Οικονομικής Υπηρεσίας της Εκκλησίας (ΕΚΥΟ) κ. Αντ. Ζαμπέλης. Επίσημη ανακοίνωση για τη συνάντηση με τον Πατριάρχη δεν υπήρξε.

Ειρηνική επίσκεψη πραγματοποίησε ο Αρχιεπίσκοπος στο Πατριαρχείο της Αντιοχείας. Η εκεί Ελληνορθόδοξη Εκκλησία είναι σε εξαιρετικά δυσχερή θέση, αφού είναι στο στόχαστρο των σουνιτών Μουσουλμάνων, που έχουν εξεγερθεί κατά του σιιτικού καθεστώτος Άσαντ.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Κυκλοφορήθηκε εγκύκλιος της Ιεραρχίας "Προς το λαό", με θέμα τη φιλανθρωπική διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Σ' αυτήν υπάρχει αναφορά στο φιλανθρωπικό και προνοιακό έργο της.

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος ανακοίνωσε στη Θεσσαλονίκη ότι η Αρχιεπισκοπή και τα Μοναστήρια της αποφάσισαν να ενώσουν την περιουσία τους για τη δημιουργία Ταμείου Εκκλησιαστικής Πρόνοιας. Επίσης ανακοίνωσε ότι η ΕΚΥΟ θα χρηματοδοτήσει με 1,8 εκατομμύρια Ευρώ τον Ξενώνα Φιλοξενίας Συγγενών Ασθενών. Το ζήτημα είναι πως η ανακοίνωση έγινε ενώ η ΕΚΥΟ έχει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα και πολλοί διερωτώνται πού θα βρεθούν τα χρήματα.

Ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέας σε διάλεξη του στο Φανάρι και ενώπιον του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, σημειώνει, μεταξύ των άλλων: " Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας συμβάλλει στη διεθνοποίηση της μέχρι πρότινος περιχαρακωμένης εντός των συνόρων εθνοκρατικής οντότητας. Διαμορφώνονται πλέον νέες πολιτισμικές ταυτότητες μέσα από την ελευθερία του αυτοπροσδιορισμού σε μια κοινωνία που ξεπερνάει τα εθνικά όρια της. Οι σύγχρονες τηλεοπτικές σειρές που μεταφέρουν την τουρκική πραγματικότητα στην ελληνική κοινωνία και ο νέος τρόπος θέασης της ιστορίας του παρελθόντος από τη νέα γενιά των ιστορικών στα βαλκάνια, δημιουργούν τις προϋποθέσεις της υπέρβασης των εθνικών προκαταλήψεων…". Η θέση του Σεβασμιωτάτου δεν διευκρινίστηκε αν αποτελούν και θέσεις του Φαναρίου και αν, επομένως, αυτό συμφωνεί με τις απόψεις του κ. Λιάκου, της κας Ρεπούση, του κ. Βερέμη και των άλλων εκπροσώπων της "νέας γενιάς των ιστορικών". Επίσης αν το Φανάρι επικροτεί την παρουσίαση των τουρκικών σειρών στα ελληνικά τηλεοπτικά δίκτυα.

Στις 26 Φεβρουαρίου εξεδόθη Ανακοινωθέν για τις εργασίες της Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικής Επιτροπής της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, οι οποίες έλαβαν χώρα στο Σαμπεζί της Γενεύης από 22 έως 26 του ιδίου μηνός. Σ' αυτήν τα μέλη της Επιτροπής διαπίστωσαν, για μιαν ακόμη φορά, " την αδυναμία εξευρέσεως ομοφώνως αποδεκτής προτάσεως" ως προς τα θέματα που συζητήθηκαν. Τα θέματα αυτά είναι καθαρά διοικητικά, δηλαδή πώς θα υπογράφονται οι Τόμοι ανακήρυξης μιας Εκκλησίας Αυτοκέφαλης και πώς θα γίνει από όλους αποδεκτή η σειρά των πρεσβείων των σημερινών Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Αυτά βεβαίως και δεν έχουν καμία σχέση με τα ηθικά, κοινωνικά και πνευματικά προβλήματα, που αντιμετωπίζουν τα εκατομμύρια των Ορθοδόξων Χριστιανών. Αφορούν μόνο τη διοικούσα Εκκλησία και δεν πρόκειται να επιλυθούν, αφού δεν υπάρχει οποιαδήποτε προσέγγιση στις θέσεις του Φαναρίου και της Μόσχας. Με το δεδομένο ότι διαφωνούν αποτελεί πρόκληση προς τους ανά τον κόσμο Ορθοδόξους το ότι, παρά ταύτα, προσκαλούνται στη Γενεύη τα δεκάδες μέλη της Επιτροπής και γίνεται μια περιττή όσο και σημαντική δαπάνη, σε περίοδο οξύτατης οικονομικής κρίσης.

ΜΑΡΤΙΟΣ

Τον Μάρτιο η Ιεραρχία εξέδωσε νέα εγκύκλιο "Προς το Λαό". Θέμα αυτή τη φορά "Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η Επανάσταση του 1821". Σ' αυτήν τονίζεται η πίστη των Αγωνιστών και πως " Η Ορθοδοξία αποτελεί την κιβωτό της σωτηρίας του ελληνικού λαού και συστατικό σπουδαίο της συνείδησης και της ταυτότητας του". Κύκλοι "προοδευτικοί" κάνουν κριτική στον Αρχιεπίσκοπο, ότι υποχώρησε στους "σκληρούς της Ιεραρχίας" και πως άλλα έλεγε όταν παλαιότερα ετέθη το ζήτημα των ταυτοτήτων. Σημειώνεται ότι ο Προκαθήμενος έχει επιλέξει ο ίδιος να σιωπά και η Ιεραρχία να εκφράζεται σε αραιά διαστήματα και δια μέσου γραπτών ανακοινώσεων και εγκυκλίων. Αυτές δημιουργούν γύρω του ένα τείχος ασφαλείας, αφού η ευθύνη δεν εξατομικεύεται, αλλά είναι γενική. Είναι χαρακτηριστικό πως πριν από λίγους μήνες οι ίδιοι "προοδευτικοί" κύκλοι αναζητούσαν τον συντάκτη της εγκυκλίου για την οικονομική κρίση, την ώρα που όλοι γνωρίζουν ότι ανεξάρτητα από τον συντάκτη της κάθε εγκυκλίου την τελική ευθύνη έχει ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος.

Στις 14 Μαρτίου ο Γενικός Διευθυντής της ΕΚΥΟ κ. Αντ. Ζαμπέλης κατέθεσε επιστολή προς την Ιερά Σύνοδο, με την ευκαιρία της αποχώρησης του από τη συγκεκριμένη θέση στην οποία βρισκόταν επί τρία χρόνια. Στην επιστολή του αυτή κατακρίνει με έντονο τρόπο Μητροπολίτες, χωρίς να τους κατονομάζει και σημειώνει κάτι που θεωρήθηκε προσβλητικό προς τον ευεργέτη του Αρχιεπίσκοπο. 'Εγραψε συγκεκριμένα πως "Μερικοί, δυστυχώς, μέσα στην Εκκλησία και κυρίως στους κόλπους της Αρχιεπισκοπής Αθηνών επιθυμούν μία Εκκλησία βουβή, άβουλη και έρμαιο της κρατικής εξουσίας" και πως οι δικές του ενέργειες του " Δημιούργησαν ένα ανυπέρβλητο τείχος στις ορέξεις των γνωστών αγνώστων επίδοξων καταπατητών και αγοραστών της Βουλιαγμένης, που για πολλές δεκαετίες λυμαίνονταν τη συγκεκριμένη περιοχή και ειδικότερα τα εκκλησιαστικά ακίνητα".

Στη συνέχεια παραιτήθηκε από τη θέση του ο Πρόεδρος της Διοικούσης Επιτροπής της ΕΚΥΟ, Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. Θεόκλητος. Στην επιστολή παραίτησης του καταγράφει με λεπτομέρειες τα εμπόδια που, κατά την άποψη του, έμπαιναν στο έργο του. Ο κ. Θεόκλητος γνωρίζει άριστα τον σημερινό Αρχιεπίσκοπο. Προ του 1998 υπήρξε ένταση στις σχέσεις τους, στη συνέχεια είχαν κοινή αντιμετώπιση του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και προσέγγισαν μαζί τον Πατριάρχη, στην αντιπαράθεση του με τον μακαριστό Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στην εκλογή του 2008 ο Μητρ. Ιωαννίνων υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Ιερωνύμου. Η ΔΙΣ όρισε για Πρόεδρο της ΕΚΥΟ, στη θέση του κ. Θεοκλήτου, τον Μητροπολίτη Ελασσώνος κ. Βασίλειο και στη θέση του κ. Ζαμπέλη τον Αρχιμανδρίτη Αντώνιο Αβραμιώτη, με τον οποίο ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος είχε συνεργασθεί όταν, ως Μητροπολίτης Θηβών, ήταν μέλος της Διοικούσης Επιτροπής της ΕΚΥΟ.

Κόλαφος για τους αθέους η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με βάση την οποία η ανάρτηση του Εσταυρωμένου και εικόνων στα δημόσια σχολεία της Ιταλίας δεν παραβιάζει κανένα άρθρο της σχετικής Συνθήκης. Τα σχολεία και γενικά τα δημόσια καταστήματα της Ιταλίας και όλης της Ενωμένης Ευρώπης μπορούν πλέον "και με τη βούλα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου" να έχουν αναρτημένα τα χριστιανικά εκκλησιαστικά σύμβολα.

ΜΑΪΟΣ

Συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου με τον Πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου. Στη συνάντηση παρόντες ήσαν υπουργοί και από πλευράς Εκκλησίας οι Μητροπολίτες Σάμου, Ελασσώνος και Νέας Σμύρνης και ο Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου, Αρχιμ. π. Μάρκος Βασιλάκης. Ο Αρχιεπίσκοπος επέδωσε στον κ. Παπανδρέου υπόμνημα με τα αιτήματα της Εκκλησίας και ζήτησε η Κυβέρνηση πριν αποφασίζει για θέματα που αφορούν στην Εκκλησία να επιδιώκει να τα συζητεί με την Ιερά Σύνοδο. Τα θέματα που τίθενται είναι το μάθημα των θρησκευτικών, η εκκλησιαστική εκπαίδευση, η εκκλησιαστική δικαιοσύνη, η άρση της ειδικής δωσιδικίας των Μητροπολιτών, οι επιπτώσεις στην Ορθόδοξη Εκκλησία από τα μέτρα προστασίας των μειονοτήτων, το Νομοσχέδιο για την εικαζόμενη συναίνεση στη δωρεά των οργάνων και η μη προώθηση του, η κάρτα του πολίτη, που ζητείται να μην έχει εμφανώς ή αφανώς τον αριθμό 666, η μη υπαγωγή των εφημερίων στο μέτρο ένα προς πέντε στους διορισμούς, η μη δέσμευση των διαθεσίμων των εκκλησιαστικών ΝΠΔΔ από την Τράπεζα της Ελλάδος, η αποδέσμευση των ακινήτων της και η ένταξη έργων της Εκκλησίας στο ΕΣΠΑ. Έως τώρα τα περισσότερα, στην πράξη, δεν έχουν γίνει αποδεκτά από την Κυβέρνηση.

Ο Αρχιεπίσκοπος υπέστη κάταγμα στο πόδι ενώ βρισκόταν στο Αγρίνιο. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα και εισήχθη στο Νοσοκομείο ΚΑΤ.

ΙΟΥΝΙΟΣ

Χωρίς ουσία είναι η πρώτη συνεδρίαση της μικτής επιτροπής διαλόγου Εκκλησίας και Πολιτείας. Η Επιτροπή συγκροτήθηκε κατά την επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου στον Πρωθυπουργό και θύμισε τη γνωστή ρήση, πως αν θέλει κάποιος να ακυρώσει ζητήματα που του τίθενται συγκροτεί γι' αυτά μια επιτροπή…

Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος εκδίδει, ως συνήθως, Δελτίο Τύπου, με το οποίο ενημερώνει ότι "παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις που συντελούνται στο εθνικό, κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι και οι οποίες καταπονούν τον Ελληνικό Λαό" και στη συνέχεια υπογραμμίζει ότι "εκφράζει την αποδοκιμασία της προς όσους έδρασαν εναντίον των συμφερόντων της Πατρίδος και της ευημερίας του Λαού της, της εθνικής αξιοπρέπειας και του φιλοτίμου των πολιτών".

Ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνας, πρόεδρος του τμήματος των εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας, έδωσε συνέντευξη στο ρωσικό πρακτορείο "Ιντερφάξ" και αντιδρώντας στην ανακοινωθείσα συνάντηση στο Φανάρι των Προκαθημένων των Εκκλησιών που έχουν αναγνωριστεί από Οικουμενικές Συνόδους σημείωσε πως η Ρωσική Εκκλησία δεν μπορεί να συμφωνήσει στη διαίρεση της Ορθοδοξίας σε Εκκλησίες πρώτου και δεύτερου βαθμού και προσθέτει: "Αν θέλουμε να προετοιμάσουμε δίκαια την Αγία Πανορθόδοξη Σύνοδο, θα πρέπει να βασιστούμε σε εκκλησιολογικές έννοιες που ενώνουν την Ορθόδοξη Εκκλησία και όχι να δημιουργούμε νέες ιδέες που θα προκαλέσουν διαίρεση και διχόνοια".

Εκπρόσωποι 65 πανευρωπαϊκών οργανώσεων πολιτών, συνδικάτων, της Ορθόδοξης Εκκλησίας και των άλλων Χριστιανικών Ομολογιών, που όλοι μαζί αποτελούν την "Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Αργία της Κυριακής" συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες και δεσμεύτηκαν να αγωνιστούν για τη διατήρηση ως υποχρεωτικής αργίας της Κυριακής και για ένα ανθρώπινο ωράριο εργασίας.

ΙΟΥΛΙΟΣ

Κατά τη συνάντηση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομικών κ. Ευαγ. Βενιζέλου με τον Αρχιεπίσκοπο τον διαβεβαίωσε ότι δεν τίθεται θέμα διακοπής της μισθοδοσίας των κληρικών από το Ελληνικό Δημόσιο.

Στον ορυμαγδό της κοινωνικής εξέγερσης κατά των φορομπηχτικών μέτρων της Κυβέρνησης πέρασε απαρατήρητη η ψήφιση από τη Βουλή του Νόμου, με τον οποίο καθιερώνεται το απάνθρωπο μέτρο της "εικαζόμενης συναίνεσης" στη δωρεά ζωτικών οργάνων από τον κάθε πολίτη. Η λεηλασία στη ζωή επεκτείνεται και στο θάνατο μας. Ο Νόμος προβλέπει τη δυνατότητα αφαίρεσης ζωτικών οργάνων ( ήπαρ, καρδιά, νεφροί, οφθαλμοί) χωρίς να απαιτείται η, όσο ζούσε, συγκατάθεση του αποθανόντος ή η συναίνεση των συγγενών του. Η αντίδραση της Εκκλησίας χλιαρή και "για την τιμή των όπλων". 

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Γ. Καμίνης κατήργησε την πρωινή προσευχή στις κατασκηνώσεις του Δήμου Αθηναίων, στον Άγιο Ανδρέα. Δικαιολογία ότι ο Δήμος είναι πολυπολιτισμικός. Πρόκειται για αντίληψη απολύτως αντιδημοκρατική, διότι δεν υπάρχει σεβασμός στο θρήσκευμα των παιδιών που είναι στην κατασκήνωση. Ο σεβασμός αποδεικνύεται με το να επιτρέπεται σε κάθε παιδί να εκτελεί τα λατρευτικά του καθήκοντα στη θρησκεία που πιστεύει και όχι να επιβάλλεται η απαγόρευση σε όλα. Ακόμα χειρότερο είναι ότι έκοψε και τον εθνικό ύμνο, που ακόμη και στο πρότυπο του άθρησκου κράτους, τη Γαλλία, παντού και πάντοτε ακούγεται ο εθνικός της ύμνος.

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος συνεχάρη τα μέλη της απερχόμενης ΔΙΣ, γιατί η θητεία τους πέρασε "χωρίς να ανοίξει μύτη", όπως ο ίδιος είπε. Στην σύνθεση της απερχόμενης ΔΙΣ υπήρχαν Μητροπολίτες με γνώσεις, εμπειρία και ισχυρή προσωπικότητα που δεν άφηναν τα θέματα να περνούν αβασάνιστα. Εν τούτοις, με κατάλληλους χειρισμούς, ο Αρχιεπίσκοπος απέφυγε τις αντιπαραθέσεις και τις εντάσεις.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Την 1^η Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των Πατριαρχών των πρεσβυγενών πατριαρχείων και του Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Κατ' αυτήν ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος στην ομιλία του εισηγήθηκε να ανταλλάξουν απόψεις και επί της πορείας της προπαρασκευής της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που "συναντά κάποιες δυσχέρειες, αλλά ευρίσκεται ουχί μακράν του επιθυμητού στόχου αυτής". Στη συνέχεια σημείωσε ότι λυπάται, για να μην πει ότι αισχύνεται διότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη, παρά το ότι έχει εξαγγελθεί εδώ και δεκαετίες. Ο Παναγιώτατος, προφανώς, θα εξήγησε στους άλλους προκαθημένους τη λογική αντίφαση του σημείου της ομιλίας του, πως υπάρχουν μεν δυσχέρειες (για πολλούς ανυπέρβλητες) στην προπαρασκευαστική επιτροπή, αλλά εκείνος βλέπει κοντά την επίτευξη συμφωνίας με τη Μόσχα!

Μόλις ανέλαβαν τα μέλη της ΔΙΣ, υπό τη νέα της σύνθεση, προκλήθηκε σοβαρό ζήτημα ηθικής τάξεως και λειτουργίας του Συνοδικού συστήματος. Χωρίς καμία ενημέρωση των Συνοδικών Μητροπολιτών εκδόθηκε Δελτίο από το Γραφείο Τύπου της Ιεράς Συνόδου, που άφηνε εκτεθειμένο τον Μητροπολίτη Κονίτσης κ. Ανδρέα για τις δηλώσεις του σε βάρος της κυβέρνησης.

Με την εξαγγελία από τον αρμόδιο Υπουργό κ. Ηλ. Μόσιαλο της διακοπής της ΕΤ1 ουσιαστικά ανακοινώθηκε και η διακοπή της ανά Κυριακή μετάδοσης της Θείας Λειτουργίας. Η εν λόγω ανακοίνωση δεν διαψεύσθηκε και προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις και εντός του κυβερνώντος κόμματος. Επίσης ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης ανήγγειλε τη δημιουργία κρεματορίου για την καύση των νεκρών. Είναι δύο ενέργειες που δείχνουν ότι το ιδεολογικό εποικοδόμημα της Ελλάδος επιδιώκει να σπάσει τις ρίζες με το ιστορικό παρελθόν της και να περιθωριοποιήσει την Εκκλησία.

Επιστολή του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου προς τη ΔΙΣ. Σ' αυτήν απαντά σε επιστολή της ΔΙΣ, που συνιστά στους Μητροπολίτες να είναι προσεκτικοί όταν μιλάνε δημόσια, για να μην την φέρνουν σε δύσκολη θέση. Ο κ. Άνθιμος επισημαίνει ότι στα τελευταία 3,5 χρόνια μόνο τρεις ή τέσσερις Μητροπολίτες μιλάνε, ενώ οι υπόλοιποι 79 παραμένουν σιωπηλοί! Επίσης επισημαίνει διάφορα ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν στην Ιεραρχία, αντί των διαλέξεων που συνήθως ακούγονται. Στην κατάσταση που βρίσκεται η κοινωνία μας το ζήτημα δεν είναι η περιγραφή στην Ιεραρχία των προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων που παραπέμπονται στις Συνοδικές Επιτροπές, από τις οποίες, συνήθως, δεν προκύπτει τίποτε το πρακτικό, αλλά πώς μιλά η Εκκλησία στις καρδιές των ανθρώπων και ιδιαίτερα των νέων, πώς οι κληρικοί και οι λαϊκοί θα ξεφύγουν από το λήθαργο, τη μοιρολατρία και την αδιαφορία, που τους έχει καταλάβει. Πώς δηλαδή θα ενεργοποιηθεί η μικρά ζύμη.

Υπήρξε φημολογία γύρω από την υγεία του Αρχιεπισκόπου, μετά την ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής ότι μεταβαίνει στο Γκίζεν της Γερμανίας "για ιατρικές εξετάσεις". Γενικά τηρείται σιγή στο ζήτημα της κατάστασης της υγείας του Αρχιεπισκόπου, που υποδαυλίζει τις φήμες. Επιστρέψας πάντως ο Αρχιεπίσκοπος στην Αθήνα μετέβη στο Ηρώδειο, όπου παρακολούθησε τη συναυλία του Μάριου Φραγκούλη και διέψευσε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την υγεία του.

Ο βουλευτής της Δημοκρατικής Αριστεράς κ. Γρ. Ψαριανός ζήτησε την κατάργηση της προσευχής στα σχολεία.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών της Ιεραρχίας μίλησε ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος. Η ομιλία του, ως έκθεση ιδεών, παίρνει πολύ καλό βαθμό. Μόνο που το ανώτατο όργανο διαποίμανσης της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι Σώμα προτάσεων και λυσιτελών αποφάσεων και όχι απλών κοινότυπων διαπιστώσεων και προτροπών, με επαναλαμβανόμενες τις λέξεις "οφείλουμε", "πρέπει", "δεν πρέπει", "έχουμε καθήκον", και "χρέος μας είναι". Ο Αρχιεπίσκοπος απευθύνθηκε στους Αρχιερείς, στους οποίους όλα τα όσα είπε "πρέπει" να τους είναι γνωστά και βέβαια η Ιεραρχία δεν είναι σεμινάριο, όπου ο ειδικός ομιλεί στους ειδικευόμενους! Αλίμονο αν κάθε χρόνο οι Αρχιερείς συγκεντρώνονται για να ακούν διαλέξεις σε θέματα που τους είναι γνωστά.

Στην τελευταία ημέρα των εργασιών της Ιεραρχίας έγινε η εκλογή Μητροπολιτών Χίου και Ζακύνθου. Στη Μητρόπολη Χίου εξελέγη ο από εκεί καταγόμενος και εκεί ιεραποστολικώς εργαζόμενος Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου, Αρχιμανδρίτης Μάρκος Βασιλάκης σχεδόν παμψηφεί. Επί 79 παρόντων Μητροπολιτών τον ψήφισαν οι 76. Στη Μητρόπολη Ζακύνθου εξελέγη ο αγαθός λευίτης, Επίσκοπος Φωτικής Διονύσιος με 58 ψήφους, στη θέση του παραιτηθέντος Μητροπολίτου κ. Χρυσοστόμου. Ακολούθησε η ψηφοφορία για την πλήρωση της θέσεως βοηθού Επισκόπου στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Εξελέγη ο έως τώρα εκεί πρωτοσύγκελος, Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Παπανικολάου, με 48 ψήφους, με τον τίτλο του Επισκόπου Διαυλείας. Βρέθηκαν 23 λευκές και 3 άκυρες ψήφοι. Αμέσως ο Αρχιεπίσκοπος απέσπασε τη συγκατάθεση των Συνοδικών Μητροπολιτών και ο Διαυλείας ορίστηκε Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου.

Στις 12 Οκτωβρίου η Ιεραρχία εξαπολύει εγκύκλιο προς το "Χριστεπώνυμο Πλήρωμα της Εκκλησίας της Ελλάδος". Η εν λόγω εγκύκλιος έχει ορισμένα συνθήματα για λαϊκή κατανάλωση, αλλά στην ουσία της είναι προχειρογραμμένη, με πληθώρα λαθών, συντακτικών και εννοιολογικών, αλλά κυρίως εκκλησιολογικών, κοινωνιολογικών και θεολογικών! Το περίεργο είναι ότι η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων αβασάνιστα και χωρίς να το μελετήσει την επικροτεί!

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος επισκέπτεται Μητροπόλεις της Μακεδονίας και το Άγιον Όρος. Παράλληλα δέχεται ευχές και δώρα για τα 20 χρόνια της Πατριαρχίας του. Στο Άγιον Όρος μετέβη για να συναντήσει τον Πατριάρχη ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου. Προς τον σκοπό αυτό κινητοποιήθηκαν δεκάδες αστυνομικών και άλλων οργάνων της τάξεως και πολλοί επώνυμοι και ανώνυμοι. Εν μέσω της εξαντλητικής λιτότητας για τον ελληνικό λαό, σε λίγες ημέρες ξοδεύτηκε σημαντικό ποσό για την μετακίνηση και διαμονή τους. Στην ενώπιον του πρωθυπουργού ομιλία του ο κ. Βαρθολομαίος, μεταξύ των άλλων, είπε: "Συμμεριζόμεθα το δύσκολον και κοπιώδες έργον του Εξοχωτάτου κ. Πρωθυπουργού της Ελλάδος και των λοιπών ιθυνόντων της χώρας, αλλά και πάντων των Κυβερνητών των χωρών του κόσμου, δια την έξοδον εκ της δυσχερούς ταύτης περιστάσεως, η οποία απαιτεί συστράτευσιν και σύμπνοιαν πάντων, θυσίας, κόπους και υπομονήν". Προφανώς ο Παναγιώτατος, διαμένων εις το Φανάρι, δεν παρακολουθεί το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και στον κόσμο, ούτε αντιλαμβάνεται το τι περνάει ο ελληνικός λαός. Απόδειξη ότι οι εορταστικές εκδηλώσεις και τα δώρα για την 20ετή Πατριαρχία του συνεχίστηκαν και αποκορυφώθηκαν στην Κωνσταντινούπολη με την άφιξη και πολλών πλουσίων ελληνοαμερικανών ομογενών και δεξίωση σε πολυτελές ξενοδοχείο.

Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος ορίζει τον Επίσκοπο Θερμοπυλών Ιωάννη γενικό διευθυντή του Διορθοδόξου Κέντρου και τον προάγει σε τιτουλάριο Μητροπολίτη. Τη θέση φέρεται ότι διεκδικούσε ο πρ. Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος, που έλαβε από τη ΔΙΣ τον τίτλο του Μητροπολίτη Δωδώνης. Οι σχέσεις του Αρχιεπισκόπου με τον εν λόγω Μητροπολίτη βρίσκονται σε κρίση.

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος, χωρίς πάλι να ενημερώσει τους Συνοδικούς Μητροπολίτες, μετέβη στο Κατάρ, για να συζητήσει με τον εκεί εμίρη επενδύσεις σε ακίνητα της Εκκλησίας, κυρίως στην περιοχή της Βουλιαγμένης! Το Κατάρ είναι ένα πλούσιο μικροσκοπικό ισλαμικό κράτος στην αραβική χερσόνησο, που κυβερνάται αυταρχικά, στην πολιτική και κοινωνική του ζωή ισχύει σε πολλά ο θρησκευτικός Νόμος της Σαρία και οι θρησκευτικές ελευθερίες των Χριστιανών είναι περιορισμένες.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Ο Δήμος Μαρκοπούλου παίρνει ομόφωνη απόφαση να δημιουργήσει κρεματόριο στην περιοχή του και δίπλα στο υφιστάμενο νεκροταφείο.

Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος συνεδριάζει και ο Αρχιεπίσκοπος ενημερώνει εκ των υστέρων τα μέλη της για το ταξίδι του στο ισλαμικό κρατίδιο του Κατάρ, που είχε σκοπό να συζητήσει, όπως γράφτηκε στο σχετικό Δελτίο Τύπου, πρόταση των ηγετών του "για αξιοποίηση συγκεκριμένης εκτάσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών". Δεν γράφεται, αλλά εννοείται, ότι πρόκειται για το σημαντικότερο φιλέτο της εκκλησιαστικής περιουσίας στη Βουλιαγμένη. Τις άλλες ημέρες η ΔΙΣ φέρεται ότι συζητούσε "τρέχοντα υπηρεσιακά ζητήματα". Τόσα έξοδα και τόσος κόπος για το τίποτε δηλαδή.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου στην Κύπρο. Κοινή η διαπίστωση ότι ήταν κουρασμένος ή αδιάθετος. Δεν επισκέφθηκε όλες τις Μητροπόλεις και τις Μονές, όπως ήθελαν οι Κύπριοι Αρχιερείς, και καθηκόντως φαινόταν ότι εκφωνούσε τις ομιλίες, επισκεπτόταν ιερούς τόπους και θεσμικά πρόσωπα και προέβαινε σε δηλώσεις.

Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος αντιδρά στην ανέγερση κρεματορίου στο Μαρκόπουλο. Σε εγκύκλιο του σημειώνει πως είναι αλήθεια ότι η δημιουργία τέτοιων χώρων έχει νομοθετικά ρυθμιστεί και αποφασιστεί, οπότε περιττεύει κάθε πρωτοβουλία παρεμπόδισης, ή και δημόσιας κριτικής τέτοιων αποφάσεων. Όμως, όπως προσθέτει, η Εκκλησία είναι υποχρεωμένη να τελεί για όσους της το ζητούν την εξόδια ακολουθία με τους δικούς της όρους. Από την εγκύκλιο του προκύπτει η άμεση ανάγκη να αντιδράσει άμεσα η Ιεραρχία και να καλύψει τον κάθε Μητροπολίτη σε άρνηση του να τελέσει ο ίδιος ή ιερεύς της δικαιοδοσίας του την κηδεία.

Ο Μητροπολίτης Δωδώνης με δήλωση του, που κοινοποιήθηκε στα ΜΜΕ διευκρινίζει ότι ο ίδιος δεν ζήτησε οποιαδήποτε εκκλησιαστική θέση από τον Αρχιεπίσκοπο. Γράφει συγκεκριμένα: "Ο Αρχιεπίσκοπος επέμενε να πάω στις Βρυξέλλες και αρνήθηκα. Επέμενε να πάω Γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας και αρνήθηκα επίσης. Τέλος μου πρότεινε το Διορθόδοξο Κέντρο και το ανήγγειλε μάλιστα στον Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής κ. Μάριο Μπέγζο.[…] .Όμως η νέα Τρόϊκα της Εκκλησίας, που γνωρίζει από την εποχή του μακαριστού Χριστοδούλου να εφαρμόζει κολοσούσειες τακτικές, αντέδρασε, διότι φοβήθηκε ότι η παρουσία μου θα μείωνε τις επιρροές τους. Πουθενά πάντως δεν προβλέπεται διδακτορικός τίτλος, ΠΟΥΘΕΝΑ!" ( σ.σ. Η δικαιολογία που η ΔΙΣ απέρριψε ομόφωνα να αναλάβει ο κ. Χρυσόστομος τη θέση του Γ.Δ. του Διορθοδόξου Κέντρου ήταν ότι δεν διαθέτει διδακτορικό, όπως προβλέπει ο σχετικός Κανονισμός). Ο κ. Χρυσόστομος καλεί τον Αρχιεπίσκοπο να παραιτηθεί, επειδή, όπως γράφει, " αποδείχθηκε άβουλος, ανίκανος και επικίνδυνος πλέον, δεδομένου ότι άγεται και φέρεται δίχως ενεργό ρόλο στα δρώμενα της εποχής". Πριν από τη γραπτή δήλωση του ο Μητρ. Δωδώνης είχε και προφορικά μιλήσει σε έντονο ύφος προς τον Αρχιεπίσκοπο. Οι γνωρίζοντες τα εκκλησιαστικά πράγματα σε βάθος σημειώνουν ότι ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος δεν μοιάζει καθόλου στον προκάτοχο του, ως προς την αντιμετώπιση του κ. Χρυσοστόμου. Οι ίδιοι προβλέπουν ότι ο Μητροπολίτης Δωδώνης, που ήδη είναι σε μειονεκτική θέση, αν συνεχίσει την ίδια τακτική αντιπαράθεσης με τον Αρχιεπίσκοπο, όχι μόνο δεν θα μπορέσει να του προκαλέσει κάποιο πρόβλημα, αλλά, θα βρεθεί ο ίδιος σε δυσχερή θέση.

Την προπαραμονή των Χριστουγέννων ανακοινώθηκε ότι το Συμβούλιο Εφετών έκρινε προφυλακιστέο τον ηγούμενο της Μονής Βατοπεδίου Αγίου Όρους, π. Εφραίμ. Οι Εφέτες δεν έλαβαν υπόψη τους την μεγάλη εορτή της Χριστιανοσύνης και, επί πλέον, ότι αν ήθελε να διαφύγει στο εξωτερικό, αφού τον έκριναν ύποπτο φυγής, θα μπορούσε να παρατείνει την παραμονή του στη Ρωσία, όπου βρέθηκε μεταφέροντας εκεί την Αγία Ζώνη της Παναγίας. Χωρίς να μπορεί κανείς να μπει στην ουσία της απόφασης, είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι δικαστές εξήντλησαν την αυστηρότητα τους σε ένα ιερομόναχο, την ώρα που άλλοι δικαστές έδειξαν όλη την επιείκεια τους σε πολιτικούς κατηγορουμένους. Την ώρα που διερχόμαστε την παρούσα πολλαπλή κρίση το να πληγώνεται το περί δικαίου αίσθημα του λαού είναι μια ακόμη αφορμή αγανάκτησης σε βάρος των κρατούντων, σε όποια θέση κι αν βρίσκονται.-