Αντιδράσεις για τον Αρχιεπίσκοπο

Αντιδράσεις για τον Αρχιεπίσκοπο 

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου 

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος απέτυχε να πείσει τα μέλη της Ιεραρχίας να δεχθούν την ερήμην τους συμφωνία του με τον Αλ. Τσίπρα για την εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία των ιερέων. Υπήρξαν μάλιστα εντός και εκτός της Ιεραρχίας ζωηρές αντιδράσεις για την εν λόγω συμφωνία. Οι αντιδράσεις αυτές συνεχίζονται. Μητροπολίτες καταλογίζουν στον Αρχιεπίσκοπο ότι με αυτή του τη συμφωνία με τον Αλ. Τσίπρα θυσίασε τους 10.000 κληρικούς, για να ανοίξουν ισάριθμες θέσεις στο Δημόσιο και να κάνει η κυβέρνηση, προσλήψεις εν όψει των εκλογών. Και προσθέτουν ότι δεν θυσίασε μόνο τους ιερείς, αλλά και την εκκλησιαστική περιουσία και το σημερινό στάτους στη σχέση Πολιτείας, Εκκλησίας και κοινωνίας. 

Στο φούντωμα αυτό των αντιδράσεων συζητούνται, γράφονται και ακούγονται διάφορες φήμες, απόψεις και προοπτικές, που οι περισσότερες είναι υπερβολικές έως ανακριβείς. Το ουσιαστικό είναι πως ο Αρχιεπίσκοπος επί του παρόντος, δεν έχει πρόθεση να παραιτηθεί, ούτε σκέπτεται να δώσει το «αρχιεπισκοπικό δαχτυλίδι» σε σαραντάρη φιλόδοξο Μητροπολίτη, που είναι εκ των ευνοουμένων του. Αλλά και να το έδινε, κατά τις υπάρχουσες πληροφορίες, λίγοι Μητροπολίτες θα τον ακολουθούσαν στην επιλογή του.... 

Από ΜΜΕ ετέθη το ερώτημα αν ο Αρχιεπίσκοπος, μετά το φιάσκο της Ιεραρχίας, μπορεί να οδηγηθεί σε παραίτηση; Η απάντηση είναι ότι δεν μπορεί. Υπό φυσιολογικές συνθήκες μόνο ο ίδιος μπορεί να παραιτηθεί. Οι «παραιτήσεις» των Αρχιεπισκόπων Χρυσοστόμου (Χατζησταύρου) και Ιερωνύμου (Κοτσώνη) έγιναν επί δικτατορίας Παπαδοπούλου και Ιωαννίδη αντίστοιχα. Επίσης οι, λόγω του διχασμού και της Μικρασιατικής καταστροφής, ανώμαλες καταστάσεις στο τέλος της δεκαετίας του 1910 και των αρχών του 1920 προκάλεσαν αλλαγές Αρχιεπισκόπων με κυβερνητικές παρεμβάσεις. Το 1938 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος, ο από Κορίνθου Δαμασκηνός (Παπανδρέου), του οποίου η εκλογή ακυρώθηκε στο ΣτΕ και στη θέση του ο Ιωαν. Μεταξάς επέβαλε τον από Τραπεζούντος Χρύσανθο. 

Μπορεί ο Αρχιεπίσκοπος να οδηγηθεί σε παραίτηση δια λόγους υγείας; Όχι. Τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει σήμερα για τον 80χρονο Αρχιεπίσκοπο. Σημειώνεται ότι ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ ακόμη και όταν ήταν βαρύτατα ασθενής απέρριπτε κάθε συζήτηση για παραίτησή του. Αν, μελλοντικά, ένας Αρχιεπίσκοπος ασθενήσει και δεν μπορεί να εκτελέσει τα καθήκοντά του, τότε η Ιερά Σύνοδος αν δεν τον πείσει να παραιτηθεί, μπορεί να ενεργοποιήσει τα προβλεπόμενα στο άρθρο 34 του Νόμου 590/1977, που είναι ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στο εν λόγω άρθρο αναφέρεται η διαδικασία, με τη συνδρομή καθηγητών της Ιατρικής του Πανεπιστημίου και Ανωτάτων Δικαστών. 

Άλλο θέμα που ετέθη από ΜΜΕ είναι αν ο Αρχιεπίσκοπος υπέπεσε σε κανονικό παράπτωμα με το να συμφωνήσει με τον πρωθυπουργό ερήμην της Ιεραρχίας και για την, μεταξύ των άλλων, παραχώρηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Για την παραπομπή αρχιερέως σε εκκλησιαστικό δικαστήριο η διαδικασία προβλέπεται στον Νόμο 5383/1932 περί Εκκλησιαστικών Δικαστηρίων. Σύμφωνα με αυτόν η Ιερά Σύνοδος κρίνει αν συντρέχει περίπτωση διώξεως του. Όμως Μητροπολίτες αποκλείουν να υπάρξει συνέχεια στο θέμα του Αρχιεπισκόπου, όταν μάλιστα ο ίδιος ψήφισε στην Ιεραρχία κατά της συμφωνίας του με τον Αλ. Τσίπρα... 

Για την ιστορία του πράγματος να σημειωθεί ότι κατά τον 34ο Κανόνα των Αγίων Αποστόλων αποτελούν Κανονικό αδίκημα οι ερήμην της Ιεραρχίας ενέργειες κάθε Προκαθημένου. Ο εν λόγω Κανόνας επιβάλλει «Ο Πρώτος άνευ των πάντων γνώμης μηδέν ποιείτω τι». Επίσης ο 26ος Κανόνας της στην Καρθαγένη Συνόδου τονίζει ότι ουδέν της εκκλησιαστικής περιουσίας πωλείται και αν παρίσταται ανάγκη να πωληθεί μέρος αυτής, τότε πρέπει να γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του Πρώτου και του συνόλου της Ιεραρχίας. Αν δεν ακολουθηθεί η εν λόγω διαδικασία «ο πωλήσας καθαιρείται». 

Δημοσιογράφος διερωτήθηκε αν μπορεί να υπάρξει καταδίκη ή αθώωση Αρχιεπισκόπων, Μητροπολιτών ή άλλων κληρικών μετά την εις Κύριον αποδημία τους. Ασφαλώς ναι. Από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, και από τον Αγιο Νεκτάριο έως τους Μητροπολίτες που συμμετέσχον στην Εθνική Αντίσταση Κοζάνης Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιο έχομε την αποκατάσταση τους μετά θάνατον. Καταδίκη έχομε μετά θάνατον του Ωριγένη και του Χριστόδουλου Παμπλέκη. -