Μνήμη ηρώων Μάχης Λεωνιδίου - 21η Ιανουαρίου 1949*

Μνήμη ηρώων Μάχης Λεωνιδίου - 21η Ιανουαρίου 1949* 

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου 

Μιαν ακόμη χρονιά τιμάμε τη μνήμη των ηρωικώς αγωνισαμένων κατά τη Μάχη του Λεωνιδίου την 21η Ιανουαρίου του 1949. Τιμάμε αυτούς που ηρωικώς αγωνίσθηκαν για την ελευθερία της αγαπημένης Πατρίδας μας, θέλοντας να προστατεύσουν Αρχές και Αξίες, των οποίων αισθάνονταν θεματοφύλακες. Τιμάμε όλους τους αγωνιστές της Μάχης του Λεωνιδίου: Αυτούς που φονεύθηκαν εκείνη την ημέρα και αυτούς που απεβίωσαν ειρηνικά στα 68 χρόνια που κύλησαν από τότε. 

Στη σύντομη ομιλία μου τέσσερα σημεία επιθυμώ να σημειώσω: 

Πρώτον, ότι οι Λεωνιδιώτες, μαζί με τους λίγους στρατιώτες και χωροφύλακες, αντιμετώπισαν με επιτυχία πολλαπλάσιο αριθμό ανταρτών, οι οποίοι τους επιτέθηκαν αναίτια, άδικα και ύπουλα. Το σχέδιο της άμυνας και ο ηρωισμός όσων είχαν την ευθύνη της άμυνας συνετέλεσαν στην ιστορική νίκη τους, που μαζί με τη Μάχη του Αγίου Βασιλείου σήμαναν το τέλος του Εμφυλίου στην Πελοπόννησο. Το μνημόσυνο και ο φόρος τιμής προς τους αγωνισθέντες κατά τη Μάχη του Λεωνιδίου έχει χαρακτήρα διατηρήσεως της μνήμης όσων συνέβησαν κατά τις πρώτες ώρες της 21ης Ιανουαρίου 1949. Θέλουμε να εφαρμόζουμε το ότι αμνησικακία έχουμε, αμνησία δεν έχουμε. Και είναι σημαντικό ότι στην παρούσα εκδήλωση μνήμης συμμετέχουν νέες και νέοι του Λεωνιδίου. Αυτές και αυτοί αποτελούν τη συνέχεια της μνήμης των όσων συνέβησαν εκείνη τη Γεναριάτικη νύχτα του 1949 και αυτή τη μνήμη την κρατούν ζωντανή, γιατί κάτι πεθαίνει μόνο όταν ξεχνιέται. 

Το δεύτερο, που θέλω να σημειώσω είναι πως ο αγώνας των Λεωνιδιωτών και των άλλων που αμύνθηκαν την 21η Ιανουαρίου 1949 ήταν για την Πίστη, την ελευθερία και τη Δημοκρατία. Η Δημοκρατία ατελής, με προβλήματα, αλλά Δημοκρατία, όχι δικτατορία του προλεταριάτου, όχι ολοκληρωτικό, καταπιεστικό και απάνθρωπο καθεστώς. 

Το τρίτο σημείο είναι πως από τους αρχαίους χρόνους πάσχουμε από μιαν θανάσιμη αρρώστια, τη διχόνοια. Ο Αισχύλος στις «Ικέτιδες» έκαμε την ευχή: « Ποτέ χαλασμός ανδροκτόνος μην πέσει ρημάζοντας την πόλη αυτή» (Στίχοι 679-680) και στις Ευμενίδες βάζει την Αθηνά να μιλάει για το κακό που προκαλεί σε μιαν κοινωνία το μίσος, ο θυμός και η οργή. Και αυτά τα αισθήματα περίσσεψαν στον Εμφύλιο. Λέγει η θεά Αθηνά στους Αθηναίους και σε μας: «Εσείς λοιπόν στη χώρα αυτή θα ρίξετε βαριά οργή; Σκεφθείτε, μη θυμώνετε, ούτε ακαρπία να φέρετε, αφήνοντας δαιμονικό φαρμάκι να σταλάζει, αρρώστια ανήμερη, που κατατρώει τις υπάρξεις» (Στίχοι 800-803). 

Πέρασαν οι αιώνες, όμως το φαρμάκι του μίσους είναι ενδημικό στους Έλληνες. Στην Επανάσταση του 1821 ο Γκούρας σκοτώνει τον Ανδρούτσο, φυλακίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο ο Κολοκοτρώνης, ο Μιαούλης καίει τον στόλο, ο Καποδίστριας δολοφονείται. Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στον Εθνικό μας Ύμνο γράφει: 

«Η διχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή, καθενός χαμογελάει, πάρ΄ το, λέγοντας και συ. 

Κειό το σκήπτρο που σας δείχνει έχει αλήθεια ωραία θωριά. Μην τον πιάστε, γιατί ρίχνει εισέ δάκρυα θλιβερά. 

Από στόμα οπού φθονάει, παλληκάρια, ας μην ΄πωθή, πως το χέρι σας κτυπάει του αδελφού την κεφαλή. 

Μην ειπούν στο στοχασμό τους τα ξένα έθνη αληθινά: Εάν μισούνται αναμεσό τους δεν τους πρέπει ελευθεριά». 

Και έρχεται η τραγική για τον Ελληνισμό εντεκαετία 1912-1923. Βάσκανο μάτι από τις επιτυχίες των Ελλήνων στους Βαλκανικούς πολέμους σπέρνει τον διχασμό που γίνεται ηφαίστειο και συντελεί στην Μικρασιατική καταστροφή. Για να έρθει ο Εμφύλιος 1944-1949 ο μακρύτερος χρονικά και με τα περισσότερα θύματα και άλλες απώλειες στην ανθρώπινη ιστορία. Συνέβη αυτό που γράφει ο Σολωμός, το ένα παλληκάρι κτυπούσε στο κεφάλι τον αδελφό του. Αυτό πάθαμε και ακόμη η πληγή από τις αδελφοκτονίες δεν έχει κλείσει. 

Το τέταρτο και τελευταίο σημείο είναι πως οι εκδηλώσεις αυτές μνήμης πρέπει να μας ενισχύουν στον αγώνα μας για την διατήρηση των αρχών και των αξιών, της ίδιας της ταυτότητάς μας ως Ελλήνων, για τις οποίες αγωνίστηκαν οι Λεωνιδιώτες το 1940 και το 1949. Σήμερα ο αγώνας έχει αλλάξει. Ο εχθρός δεν έρχεται νύχτα και δεν κρατάει όπλα, ούτε «γροθιές». Σήμερα έρχεται μέρα και νύχτα, με τον εκσυγχρονισμό, την πρακτική αθεΐα, την ηδονιστική ζωή, την αδιαφορία και την ανεμελιά για τα κοινά. Έ! Λοιπόν αν πράγματι επιθυμούμε να τιμάμε όσους διατήρησαν την ελευθερία μας στο Λεωνίδιο, τον Ιανουάριο του 1949, τότε οφείλουμε να αντισταθούμε στην επέλαση του νέου καθεστωτικού ολοκληρωτισμού, στον οποίο εξουσιάζει η ηδονή και η βία και μας μετατρέπει από ανθρώπους σε ρομπότ.- 

*Ομιλία εις Λεωνίδιο Αρκαδίας την 22α Ιανουαρίου 2017