Ο Γιώργος Θεοτοκάς σήμερα

Ο Γιώργος Θεοτοκάς σήμερα 

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου 

Σήμερα που οι θεσμοί της Δημοκρατίας δοκιμάζονται, σήμερα που αμφισβητούνται οι αξίες και οι παραδόσεις που έθρεψαν και συντήρησαν τον Ελληνισμό, σήμερα που εν όψει των προτάσεων αναθεωρήσεως άρθρων του Συντάγματος οι οπαδοί του γαλλικού άθρησκου κράτους και της παγκοσμιοποίησης ωρύονται, σήμερα που, σε επίπεδο κορυφής, είναι ανύπαρκτη η φωνή της Εκκλησίας, σήμερα που είναι προφανής η ιδεολογική ανεπάρκεια της φιλελεύθερης και πατριωτικής διανόησης, σήμερα είναι αναγκαίο να μελετηθεί το έργο του κορυφαίου Έλληνα λογοτέχνη και διανοούμενου Γιώργου Θεοτικά. 

Επειδή ζητείται και συζητείται η αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος και η μετατροπή της Ελλάδος σε «ουδετερόθρησκο» κράτος, επίμονο αίτημα της άθεης ιντελιγκέντσιας, σημειώνεται τι γράφει ο Θεοτοκάς τα Χριστούγεννα του 1960: 

« Οι ξένοι συγγραφείς, διάσημοι, και μη, που δημοσιεύουν πολύ συχνά βιβλία με θέμα τη σημερινή Ελλάδα, όπως τη βλέπουν και την καταλαβαίνουν, λησμονούν ή αγνοούν, κατά γενικόν κανόνα, ένα θεμελιακό γνώρισμα του χαρακτήρα της, ότι δηλαδή η Ελλάδα είναι χώρα χριστιανική, δεμένη μάλιστα με την ιστορία του Χριστιανισμού από την πρώτη ώρα. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους, ίσως ο κυριότερος, που τα βιβλία αυτά, όσο κι αν είναι έξυπνα και χαριτωμένα, όταν τα κοιτάξουμε από πιο κοντά μας δίνουν πολλές φορές μιαν εντύπωση κουφότητας και επιπολαιότητας: τους λείπει μια ορισμένη διάσταση, που χωρίς αυτήν η εικόνα του Νεωτέρου Ελληνισμού δεν είναι αληθινή». Το αρνητικό για τον Ελληνισμό σήμερα είναι ότι η διάσταση πως «η Ορθοδοξία, όπως παρουσιάζεται στα μάτια του ελληνικού λαού, είναι θρησκεία εθνική, συνυφασμένη αξεδιάλυτα με τα ήθη του και τον ομαδικό του χαρακτήρα...» λείπει και σε Έλληνες διανοούμενους που, ακολουθώντας τους ξένους, αγνοούν ή αρνούνται αυτή τη σχέση. 

Και επειδή μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν τον χωρισμό κράτους – εκκλησίας είναι ο ανεψιός του Γ. Θεοτοκά, ομ. Καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος υπενθυμίζεται τι έγραψε ο θείος του για το θέμα: «Αυτή η θαλπωρή, αυτά τα ζεστά πνευματικά κύματα που μεταδίδονται ακατάπαυστα, σ’ όλην την Ελλάδα, από τους ορθόδοξους ναούς κι από τις βυζαντινές τους ακολουθίες, αποτελούν στοιχείο συστατικό, εκ των ων ουκ άνευ, της ελληνικής ζωής. Για τούτο και δεν μπορεί να νοηθεί στην Ελλάδα χωρισμός Εκκλησίας και Πολιτείας...». 

Ο κ. Ν. Αλιβιζάτος σε άρθρο του στην «Καθημερινή» (5-6.1.2019) έγραψε το λατινικό μότο του Παρισιού, από το 1358, «Fluctuat, nec mergitur», που σημαίνει «κλυδωνίζεται, αλλά δεν βυθίζεται». Δεν εξηγεί γιατί το γράφει. Πιθανόν να το αναφέρει για τη Δημοκρατία, κάτι που δεν επαληθεύεται από την Ιστορία. Οι εξηγήσεις που δίδονται για το μότο είναι έωλες. Αγνοείται ότι στη χριστιανοσύνη με πλοίο συμβολίζεται η Εκκλησία. Πρώτος ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (4ος αιώνας), σε επιστολή του, το έγραψε: «Εκκλησίας ουδέν ίσον...Πολεμουμένη νικά, υβριζομένη λαμπροτέρα καθίσταται... Κλυδωνίζεται, αλλ’ ου καταποντίζεται. Χειμάζεται, αλλ’ ου ναυάγιον υπομένει» (ΕΠΕ 33, 110). Χωρίς ίσως να το θέλει ο κ. Αλιβιζάτος έγραψε την αλήθεια.-