Περὶ τῶν ἡσυχαζόντων· πότε ἀρχίζουν νὰ ἀντιλαμβάνονται ποῦ ἔφθασαν μὲ τὰ ἔργα τους στὴν ἀπέραντη θάλασσα, δηλαδὴ στὴν διαγωγὴ τῆς ἡσυχίας, καὶ πότε μποροῦν νὰ ἐλπίσουν λίγο, ὅτι ἄρχισαν οἱ κόποι τους νὰ δίδουν καρπούς.
1. Θὰ σοῦ εἰπῶ κάτι, καὶ νὰ μὴ τὸ ἀμφισβητήσης, οὔτε νὰ καταφρονήσης τοὺς ἄλλους μου λόγους, μὲ τὴ σκέψη ὅτι εἶμαι ἐλάχιστος, διότι ἐκεῖνοι πού μοῦ τοὺς παρέδωσαν εἶναι ἀληθινοί. Σοῦ λέγω ἀλήθεια καὶ σ' αὐτοὺς τοὺς λόγους καὶ σὲ ὅλους. Ἂν κρεμασθῆς ἀπὸ τὰ βλέφαρα τῶν ὀφθαλμῶν σου, νὰ μὴ νομίσης ὅτι ἔφθασες κάπου στὴν διαγωγή σου, ἕως ὅτου ἔλθουν δάκρυα.
Διότι ἕως τώρα ὁ κρυφὸς ἐαυτός σου ὑπηρετεῖ τὸν κόσμο, δηλαδὴ εὑρίσκεσαι στὸ στάδιο τῆς διαγωγῆς τῶν κοσμικῶν καὶ ἐργάζεσαι τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ ἐξωτερικοῦ ἀνθρώπου, ἐνῶ ὁ ἐσωτερικός σου ἄνθρωπος εἶναι ἀκόμη ἄκαρπος, διότι ὁ καρπὸς του ἀρχίζει ἀπὸ τὰ δάκρυα.
Ὅταν πάντως φθάσης στὸ χῶρο τῶν δακρύων, γνώριζε ὅτι ἡ διάνοιά σου ἐξῆλθε ἀπὸ τὸ στάδιο τοῦ κόσμου τούτου, ἔβαλε τὸ πόδι της στὴν πορεία τοῦ νέου αἰῶνος καὶ ἄρχισε νὰ ὀσφραίνεται ἐκεῖνον τὸν νέο θαυμαστὸ ἀέρα.
2. Τότε λοιπὸν ἀρχίζει νὰ κατεβάζη δάκρυα(1). Ἐπλησίασε δηλαδὴ ἡ γέννησις τοῦ πνευματικοῦ νηπίου, διότι ἡ χάρις, ἡ κοινὴ ὅλων μητέρα, κατεπείγεται νὰ γεννήση στὴν ψυχὴ μυστικῶς ἕνα θεῖο σημεῖο, γιὰ νὰ μπορῆ νὰ βλέπη τὸ φῶς τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ὅταν φθάση ὁ καιρὸς τοῦ τοκετοῦ, τότε ὁ νοῦς ἀρχίζει νὰ κινῆται στὴν κατανόησι κάποιων ἀπὸ τὰ ἐκεῖ ἐκδηλώματα, ὅπως ἡ ἀναπνοή, τὴν ὁποία παίρνει τὸ ἔμβρυο μέσα ἀπὸ τὰ μητρικὰ μέλη, ὅπου διατρέφεται. Καὶ ἐπειδὴ ὁ νοῦς δὲν ὑποφέρει κάτι ποὺ δὲν τοῦ εἶναι συνηθισμένο, ξαφνικὰ ἀρχίζει νὰ κινῆ τὸ σῶμα σὲ κλάμα ἀνάμικτο μὲ τὴ γλυκύτητα τοῦ μέλιτος. Καὶ ὅσο τρέφεται τὸ μέσα εὑρισκόμενο ἔμβρυο, τόσο αὐξάνονται τὰ δάκρυα. Αὐτὴ ἡ τάξις τῶν δακρύων ποὺ εἶπα, δὲν εἶναι ἐκείνη ποὺ συμβαίνει κατὰ διαλείμματα στοὺς ἡσυχάζοντας· διότι αὐτὴ ἡ παρηγοριὰ ποὺ γίνεται ἀπὸ καιρὸ σὲ καιρὸ συμβαίνει στὸν καθένα ποὺ ζῆ στὴν ἡσυχία μὲ τὸν Θεό, εἴτε ὅταν εὑρίσκεται σὲ θεωρία μὲ τὴν διάνοια, εἴτε ὅταν ἀσχολῆται μὲ λόγους τῶν Γραφῶν, εἴτε ὅταν ὁμιλῆ κατὰ τὴν προσευχή. Ὁ λόγος μου ἀναφέρεται σ' αὐτὴν ποὺ κατέχει τὸν ἀδιαλείπτως δακρύοντα νύκτα καὶ ἡμέρα(2).
3. Ὅποιος εὑρῆκε τὴν ἀλήθεια τούτων τῶν τρόπων ἀληθῶς καὶ ἀκριβῶς, τὴν εὑρῆκε στὴν ἡσυχία. Οἱ ὀφθαλμοὶ του γίνονται σὰν πηγὲς ὕδατος ἕως δυὸ χρόνια ἢ καὶ περισσότερα. Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ εἰσέρχεται στὴν εἰρήνη τῶν λογισμῶν, ἀπὸ τὴν εἰρήνη τῶν λογισμῶν εἰσέρχεται σ' ἐκείνη τὴν κατάπαυσι ποὺ ἀνέφερε ὁ ἅγιος Παῦλος, καθὼς ἡ φύσις προχωρεῖ μερικῶς, καὶ ἀπὸ τὴν εἰρηνικὴ κατάπαυσι ἀρχίζει ὁ νοῦς νὰ θεωρῆ τὰ μυστήρια. Τότε τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἀρχίζει νὰ τοῦ ἀποκαλύπτη τὰ οὐράνια, ὁ Θεὸς κατοικεῖ σ' αὐτὸν καὶ διεγείρει μέσα του τὸν καρπὸ τοῦ Πνεύματος, καὶ ἀπ' αὐτὸ αἰσθάνεται τὴν ἀλλοίωσι ποὺ πρόκειται νὰ ὑποδεχθῆ τὴν ἐσωτερική μας φύσι κατὰ τὴν ἀνακαίνισι τοῦ σύμπαντος(3), ἀμυδρῶς βέβαια καὶ κατὰ τρόπο αἰνιγματικό.
4. Τὰ ἔγραψα αὐτὰ γιὰ νὰ ὑπενθυμίσω ἐμένα τὸν ἴδιο καὶ κάθε ἄνθρωπο ποὺ διαβάζει αὐτὸ τὸ σύγγραμμα, ὅπως τὰ κατενόησα ἀπὸ τὴν θεωρία τῶν Γραφῶν καὶ τῶν ἀληθινῶν στομάτων καὶ ὀλίγο ἀπὸ τὴν πείρα μου, γιὰ νὰ μοῦ ἔλθη βοήθεια διὰ τῶν προσευχῶν ἐκείνων ποὺ ὠφελοῦνται ἀπ' αὐτὰ τὰ λόγια. Διότι δὲν κατέβαλα λίγον μόχθο σ' αὐτά.
5. Ἄκουσε ἐπίσης καὶ αὐτὸ ποὺ πρόκειται νὰ σοῦ εἰπῶ τώρα, πράγμα ποὺ ἔμαθα ἀπὸ στόμα ἀλάνθαστο. Ὅταν εἰσέλθης στὸν χῶρο τῆς εἰρήνης τῶν λογισμῶν, τότε τὸ πλῆθος τῶν δακρύων σου ἀφαιροῦνται κι' ἔπειτα σοῦ ἔρχονται τὰ δάκρυα μὲ μέτρο καὶ στὸν κατάλληλο χρόνο.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια ὅπως μπορεῖ νὰ ἐκτεθῆ μὲ συντομία καὶ ὅπως πιστεύεται ἀπὸ ὅλη τὴν Ἐκκλησία(4).
Σχόλια
1. Καὶ πάλι ἐδῶ τονίζεται ἡ σημασία τῶν δακρύων γιὰ τὴν ἠθικὴ τελείωση· «ταῖς τῶν δακρύων ροαῖς». Τὰ δάκρυα εἶναι ἡ ἔνδειξις τῆς ἀρχῆς τῆς τελειώσεως.
2. Ἐδῶ πάλι γίνεται διάκρισις δυὸ κατηγοριῶν δακρύων: α) τῶν δακρύων ποὺ ἔρχονται στοὺς ἀναχωρητᾶς ἀπὸ καιρὸ σὲ καιρὸ κατὰ διαλείμματα στὴν προσευχὴ καὶ τὴ μελέτη καὶ μποροῦν νὰ συμβοῦν σὲ ὅλους, καὶ β) τῶν δακρύων ποὺ χύνονται ἀδιαλείπτως ἀπὸ τοὺς τελειουμένους ἕως δύο ἔτη ἢ περισσότερα, ἕως ὅτου εἰσέλθουν στὴν εἰρήνη.
3. Κατὰ τὴν ἀνακαίνισι τοῦ σύμπαντος στὴν Δευτέρα παρουσία.
4. Δὲν φαίνεται νὰ εἶναι ὁλοκληρωμένος αὐτὸς ὁ λόγος, ἀφοῦ μάλιστα δὲν ἔχει καὶ δοξολογικὴ κατάληξι. Προφανῶς ἔχει ἐκπέσει τὸ τέλος.
Μετάφραση: Παναγιώτης Χρήστου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου