Η τυραννία των παθών (Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)

Φοβερή είναι η τυραννία των παθών! Έχεις δει πώς η οργή ψήνει σαν πυρετός τον οργισμένο; Πώς ο φθόνος τρώει σαν σαράκι τον φθονερό; Πώς η λύπη λιώνει σαν αργός θάνατος τον βυθισμένο σε πένθος; Έτσι συμβαίνει με όλα τα πάθη, που εμφανίστηκαν μέσα μας μαζί με τη φιλαυτία. Αυτή είναι η μητέρα τους. Μόλις ο προπάτοράς μας είπε μέσα του, “Εγώ ο ίδιος”, “Ο εαυτός μου”, στην ψυχή του ρίζωσε η φιλαυτία, αυτό το δηλητήριο, αυτός ο σπόρος του σατανά. Από τη φιλαυτία αναπτύχθηκαν στη συνέχεια και τα άλλα πάθη − υπερηφάνεια, φθόνος, οργή, μίσος, λύπη, απελπισία, πλεονεξία, φιληδονία, κλπ. − με όλα τα επακόλουθα και τις συνέπειές τους.

***

Τα πάθη πρέπει να τα αποφεύγεις, γιατί είναι πάντοτε ενάντια σ’ ό,τι οφείλεις να κάνεις. Ενώ, για παράδειγμα, οφείλεις να είσαι ταπεινή, το πάθος σε γεμίζει υπερηφάνεια και έπαρση· ενώ οφείλεις να είσαι μειλίχια, το πάθος σε κάνει ν’ ανάβεις από οργή και θυμό· ενώ οφείλεις να χαίρεσαι για την ευτυχία των συνανθρώπων σου, το πάθος σού εμπνέει τον φθόνο· ενώ οφείλεις να συγχωρείς όσους σε βλάπτουν, το πάθος σε παρακινεί στην εκδίκηση. Κοντολογίς, κάθε εμπαθές συναίσθημα και κάθε εμπαθής ενέργεια εναντιώνονται στο σωστό και το δίκαιο.

 

***

Ρωτάς: “Στράφηκα στον Θεό με προσήλωση και πόθο. Τι σχέση έχω πια με τα πάθη;”. Γιατί ρωτάς; Κοίτα μέσα σου. Δεν βρίσκονται ακόμα εκεί; Δεν πάει πολύς καιρός που μου έγραψες ότι ήσουνα πολύ θυμωμένη. Δεν είναι αυτό πάθος; Είναι, βέβαια, και μάλιστα όχι το μοναδικό. Γιατί ο θυμός δείχνει πως υπάρχουν κι άλλα − και υπερηφάνεια και ισχυρογνωμοσύνη και υπεροψία. Έγραψες, επίσης, ότι τις προάλλες αρνήθηκες να προσφέρεις κάτι που σου ζήτησαν. Δεν είναι αυτό τσιγγουνιά; Ομολόγησες ότι αντιπαθείς κάποιον άνθρωπο. Δεν είναι αυτό πάθος; Παραδέχτηκες ότι αγαπάς πολύ τον ύπνο. Μήπως δεν είναι κι αυτό πάθος; Να, πολύ πρόχειρα, μερικά πάθη σου! Κι αν σκάψεις πιο βαθιά μέσα σου, ξέρεις πόσα θα βρεις ακόμα;

Έχεις, λοιπόν, πάθη και πρέπει να τα διώξεις, δίνοντας όλη σου την αγάπη στον Χριστό.

 

(Από το βιβλίο: “Πνευματική Ανθολογία από τους βίους και τους λόγους των Αγίων της Ρωσίας”. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2018, σελ. 266)

 

(Πηγή ψηφ. κειμένου: koinoniaorthodoxias.org)

https://alopsis.gr