Το Β΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του περιοδικού «ΘΕΟΛΟΓΙΑ» αποκάλυψε το λαμπρό πρόσωπο της Ορθοδοξίας

Του Σωτήρη Μ. Τζούμα 

Και όμως υπάρχει Ελπίς…!

Η διεξαγωγή του Β΄ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου του περιοδικού ΘΕΟΛΟΓΙΑ, που διοργάνωσε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος δια της ΕΜΥΕΕ, στην πόλη του Αγίου Δημητρίου, τη Θεσσαλονίκη, από τις 29 Σεπτεμβρίου έως και την 1η Οκτωβρίου 2025, υπήρξε ένα γεγονός ιστορικής σημασίας για τη σύγχρονη Ορθοδοξία. 

Ένα Συνέδριο που δεν περιορίστηκε σε ακαδημαϊκή καταγραφή σκέψεων, αλλά ανέδειξε νέους ορίζοντες, νέες προκλήσεις και κυρίως τη ζώσα παρουσία της Εκκλησίας στον κόσμο του σήμερα, έναν κόσμο ραγδαία μεταβαλλόμενο. 

Το κύρος και η σοβαρότητα του Συνεδρίου σφραγίστηκαν από την παρουσία του Προέδρου Της Δημοκρατίας κ. Κ. Τασούλα αλλά και του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος παρά το κουραστικό ταξίδι που προηγήθηκε στις ΗΠΑ ήλθε και έδωσε το παρών αλλά και ενίσχυσε με το κύρος του το Συνέδριο. Πολιτεία  και Εκκλησία προχωρούν αρμονικά και χαράσσουν κοινή στρατηγική για το καλό του λαού μας. 

Η παρουσία επίσης τεσσάρων Προκαθημένων- Πατριάρχη Βουλγαρίας Δανιήλ , Αρχιεπισκόπου Κύπρου Γεωργίου, Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου και Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Ιωάννου- καθώς και εκπροσώπων όλων ανεξαιρέτως των Ορθοδόξων Εκκλησιών- πλην Μόσχας. Αυτό και μόνο το γεγονός αποδεικνύει ότι η Ορθοδοξία, όταν αποφασίζει να σταθεί ενωμένη, μπορεί να προβάλλει το λαμπρό της πρόσωπο στον κόσμο και να δώσει μήνυμα ελπίδας.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η σεμνή και ταυτόχρονα μεγαλόψυχη στάση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου, χάρη στην ευλογία και την άδειά του οποίου κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση του Συνεδρίου. Ενώ θα μπορούσε –και δικαιωματικά– να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον και να επιβληθεί με την παρουσία του, προτίμησε να σταθεί με αληθινή εκκλησιαστική αρχοντιά: να δώσει χώρο, να ενισχύσει τους άλλους, και να αρκεστεί σε έναν μεστό, συγκροτημένο και βαθιά θεολογικό χαιρετισμό. Μια στάση που δεν ανέδειξε μόνο την προσωπική του ταπείνωση, αλλά και το υψηλό του εκκλησιαστικό ήθος, προσδίδοντας κύρος και αληθινό μεγαλείο στο Συνέδριο.

Η θεολογική μαρτυρία απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη

Κεντρικός θεματικός άξονας ήταν οι επιπτώσεις της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή του ανθρώπου. Διακεκριμένοι θεολόγοι, φιλόσοφοι, επιστήμονες και ερευνητές, με παρρησία και ευρυμάθεια, ανέδειξαν τα ερωτήματα που απασχολούν όλους μας:

• Ποια θα είναι η θέση του ανθρώπου στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης;
• Πώς θα προστατευθεί η ιερότητα του «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν»;
• Υπάρχει κίνδυνος ο άνθρωπος να καταντήσει ένα «ρομπότ» χωρίς πνευματική διάσταση;

Η Εκκλησία, όπως φάνηκε, δεν μένει βουβή. Αντιθέτως, μπορεί να αρθρώσει ουσιαστικό λόγο, χωρίς τα σύνδρομα του παρελθόντος, και να δώσει πνευματικό βάθος σε έναν κόσμο που κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στη λατρεία της τεχνολογίας.

Ο πλούτος της Ορθοδοξίας

Το Συνέδριο ανέδειξε έναν τεράστιο πνευματικό και επιστημονικό πλούτο. Πεφωτισμένοι Ιεράρχες, κληρικοί- άγαμοι και έγγαμοι- μοναχοί και μοναχές, καθηγητές των Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης έδωσαν τη μαρτυρία τους. Έδειξαν ότι η Εκκλησία διαθέτει στελέχη με υψηλή ακαδημαϊκή κατάρτιση και ποιμαντική ευαισθησία, ικανά να σταθούν στο ύψος των σύγχρονων προκλήσεων.

Μήπως, λοιπόν, ήρθε ο καιρός για τη δημιουργία μια Task Force της Εκκλησίας, που θα προβάλλει όταν χρειάζεται αυτή την κρυμμένη δύναμη; Για να φανεί ότι η εικόνα της Ορθοδοξίας δεν είναι αυτή που συχνά, με δική μας ευθύνη, παρουσιάζεται παραμορφωμένη στο ευρύ κοινό.

Επισημάνσεις, παραλείψεις και οργανωτικά κενά

Παρά τα οργανωτικά κενά που εντοπίστηκαν –όπως η ελλιπής συνεργασία με την Τοπική Εκκλησία( για την οποία μπορεί να ευθύνονται και οι δύο πλευρές)  ή η υποβάθμιση της θέσης των εκπροσώπων του Τύπου στην επίσημη  τελετή έναρξης και η όχι σωστή θέση που δόθηκε  στην Πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ – το συνολικό αποτέλεσμα ήταν λαμπρό. Ωστόσο οι εκπρόσωποι του Τύπου έπρεπε να μπουν μπροστά στο δεξιό κλείτος για να έχουν άμεση ορατότητα με τα δρώμενα του Συνεδρίου.Το ίδιο λάθος έγινε και  στο Α ´ Συνέδριο. Δεν ήταν ανάγκη να επαναληφθεί. 

Επίσης ο επίσημος ομιλητής στην τελετή έναρξης , διακεκριμένος καθηγητής κ.Νικολαίδης,  θα ήταν ιδανικός για να ανοίξει το Συνέδριο ως Πρόεδρος μίας ενότητας διακεκριμένων  ομιλητών αλλά όχι ως επίσημος ομιλητής εντός του ναού του Πολιούχου. Υπήρχαν πολλοί που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν τον ρόλο αυτό. 

Στα αρνητικά του Συνεδρίου μπορεί κανείς να κατατάξει και το γεγονός ότι οι παράλληλες εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, οι οποίες ήταν μάλιστα αξιόλογες και πολυπρόσωπες, δεν εντάχθηκαν στο επίσημο πρόγραμμα. Έτσι, είτε επρόκειτο για λατρευτικές στιγμές είτε για κοινωνικές δράσεις, έμειναν στην αφάνεια για όσους θα ήθελαν να συμμετάσχουν. Θα έλεγε κανείς ότι σε αυτό το σημείο η «χημεία» και η συνεννόηση μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων έμοιαζε περισσότερο με… ανόργανη χημεία. Και είναι κρίμα, διότι τέτοιες αστοχίες μικραίνουν κάτι που είχε όλα τα εχέγγυα να φανεί ακόμη πιο λαμπρό.

Τέλος, η μουσική εκδήλωση λήξης του Συνεδρίου με τη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής, αν και καλλιτεχνικά ποιοτική, άφησε μια αίσθηση ασυμβατότητας με το κύρος και το εκκλησιαστικό βάθος της διοργάνωσης. Ωραία τα βουλγάρικα τραγούδια στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, εξαιρετικός και ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς, αλλά η λήξη ενός τόσο υψηλού επιστημονικού και εκκλησιαστικού συνεδρίου απαιτούσε κάτι περισσότερο εναρμονισμένο με το πνεύμα του. Ένα καλλιτεχνικό γεγονός που να αναδεικνύει το βάθος της Ορθόδοξης παράδοσης και να προσφέρει ένα ανάλογο θεολογικό και πολιτισμικό αποτύπωμα. Διότι οι τελικές εντυπώσεις είναι εκείνες που μένουν, και στην περίπτωση αυτή χάθηκε η ευκαιρία να δοθεί η σφραγίδα μιας ανεπανάληπτης λήξης, αντάξιας του μεγαλείου του Συνεδρίου.

Εύσημα και συγχαρητήρια

Το Συνέδριο πάντως παρά τις μικρές αυτές επισημάνσεις ήταν επιτυχές. 

Ο αρχιτέκτων της επιτυχίας   είναι ο κ. Αλέξανδρος Κατσιάρας και μαζί όλοι οι συνεργάτες του. Μία λαμπρή ομάδα δοτικών, ευγενών και υπομονετικών ανθρώπων οι οποίοι φρόντιζαν για όλα γιατί ήθελαν να δώσουν ένα λαμπρό αποτέλεσμα. Και  τα κατάφεραν! 

Ο κ. Κατσιάρας αποδείχθηκε μαέστρος στον τομέα διοργάνωσης συνεδρίων  και του αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Η επιτυχία του Α΄ και Β ´ Συνεδρίου στην Αθήνα (2023) και Θεσσαλονίκη (2025), έθεσε τα θεμέλια για το μέλλον. Ήδη ακούγεται η προοπτική  το Γ΄ Συνέδριο να διεξαχθεί στη Γεωργία, στη Βουλγαρία ή στην Κύπρο.

Η Οικουμενική Ορθοδοξία, όταν θέλει, μπορεί πραγματικά να κάνει θαύματα.

Το μήνυμα που μένει

Από τη Θεσσαλονίκη στάλθηκε ένα ξεκάθαρο μήνυμα:

Ο κόσμος δεν σώζεται με την τεχνολογική ισχύ. Σώζεται μόνο με τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος. Μόνο με Χριστό και Αλήθεια μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις εκρήξεις της τεχνολογίας και να τις μετατρέψουμε σε ευλογία.

Το Β΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του περιοδικού ΘΕΟΛΟΓΙΑ δεν ήταν απλώς μια επιστημονική συνάντηση. Ήταν μια μαρτυρία ελπίδας, ένα σημάδι ότι η Ορθοδοξία μπορεί να σταθεί στο ύψος της ιστορίας και να δείξει το αληθινά λαμπερό της πρόσωπο στον σύγχρονο κόσμο.

 

https://exapsalmos.gr