Νέα κυκλοφορία: “Τσαμουριά” του Αθανάσιου Γκότοβου

Τίτλος: “Τσαμουριά”, Ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της μουσουλμανικής μειονότητας 

Συγγραφέας: Αθανάσιος Γκότοβος*

Σελ. 128

Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2016

Για ηλεκτρονικές παραγγελίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα των Εναλλακτικών Εκδόσεων 

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Όλη η περίοδος από το 1941 μέχρι το καλοκαίρι του 1944 ήταν για τη Θεσπρωτία ένα «ξήλωμα» του Ρωμαίικου. Η ελληνική (κατοχική) διοίκηση στο νομό παρέλυσε. Στη θέση της λειτουργούσε μια άτυπη μεν, αλλά ουσιαστική αλβανική διοίκηση με πολιτικά, αστυνομικά και στρατιωτικά όργανα. Η διοίκηση αυτή είχε εθνικοσοσιαλιστικό πολιτικό στίγμα και λειτούργησε όχι απλώς εξ αντικειμένου, αλλά προγραμματικά στο πλευρό των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. Στο ενεργητικό της εγγράφεται η εκδίωξη μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού από την περιοχή μέσω της συστηματικής άσκησης ένοπλης βίας.

Όπως, όμως, συνέβη με όλες τις μειονότητες που πόνταραν στο χαρτί του Άξονα για την πραγμάτωση των πολιτικών τους σχεδιασμών, η αντίστροφη μέτρηση άρχισε από τη στιγμή που κατέρρευσε το πολιτικο-στρατιωτικό πλαίσιο από το οποίο αυτές αντλούσαν την ισχύ τους. Ωστόσο, για την περίπτωση των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Θεσπρωτίας υπάρχει μια ιδιαιτερότητα: δεν είναι ο κόκκινος στρατός που ξηλώνει τη φιλοναζιστική διοίκηση, αλλά οι δυνάμεις του Ζέρβα ως τμήμα των συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων. Η ιδιαιτερότητα αυτή θα έχει συνέπειες, λόγω του ελληνικού εμφυλίου. Η δράση του Ζέρβα, συμπεριλαμβανομένης της δράσης εναντίον των ένοπλων Τσάμηδων, έπρεπε στην αφήγηση της Αριστεράς να χαρακτηριστεί με παρόμοιο πολιτικό πρόσημο.
Το κόμμα των Τσάμηδων στη γειτονική Αλβανία επαναλαμβάνει ουσιαστικά μια αφήγηση που έχει τις ρίζες της στις επικοινωνιακές σκοπιμότητες του ελληνικού εμφυλίου. Όσοι δέχονται ότι η Ιστορία «κατασκευάζεται» κοινωνικά, ας είναι έτοιμοι να υποδεχθούν και άλλες, πιο ριζοσπαστικές, «κατασκευές» μέσα από τα κομμουνιστικά χαλάσματα των Βαλκανίων. Η εποχή τις ευνοεί. Αυτό που δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει είναι για πόσο ακόμη…

Το βιβλίο ως παράρτημα περιέχει την έκθεση του 1948 του διοικητή του Κέντρου Αλλοδαπών Ηπείρου, μοιράρχου Ευστράτιου Ζάκκα, που υποβλήθηκε προς το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης για το ζήτημα των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Θεσπρωτίας. Στην έκθεση αναφέρονται τα δημογραφικά στοιχεία της περιοχής, αλλά και λεπτομερείς αναφορές που διαπράχθηκαν από ένοπλες ομάδες Μουσουλμάνων Τσάμηδων την περίοδο της Κατοχής.

*Ο Αθανάσιος Ε. Γκότοβος γεννήθηκε το 1951. Τελείωσε το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Δίδαξε Παιδαγωγικά στο Κεντρικό Ινστιτούτο Επιστήμης της Διδασκαλίας και Ανάπτυξης Προγραμμάτων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (1980-1981). Από το 1981 εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και σήμερα είναι Καθηγητής στον Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ιδίου πανεπιστημίου. Στο πεδίο ειδίκευσής του ανήκουν οι Θεωρίες του Σχολείου, η Διδακτική της Γλώσσας, οι Θεωρίες Κοινωνικοποίησης και η Διαπολιτισμική Παιδαγωγική. Έχει συγγράψει βιβλία και έχει δημοσιεύσει, σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά, άρθρα πάνω στις παραπάνω θεματικές περιοχές. Από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις κυκλοφορεί το βιβλίο του Βιογραφικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία της ιστορίας (2013).

 http://ardin-rixi.gr/archives/199459