Μέσα στον ορυμαγδό της καθημερινότητας, θα ακούμε τα δειλινά τις καμπάνες να ηχούν γλυκόλαλα, σε πόλεις και χωριά, καλώντας μας να πάμε ν’ ανάψουμε κεράκι στην εικόνα της Παναγιάς και, όλοι μαζί, να σιγοψέλνουμε τις Παρακλήσεις της, που, μαζί με τους Χαιρετισμούς, είναι οι πιο λαοφιλείς εκκλησιαστικές Ακολουθίες.
Θεωρούμε, λοιπόν, χρήσιμο να εντρυφήσομε σύντομα στο περιεχόμενό τους, ώστε να το προσεγγίζουμε περισσότερο και να συμμετέχουμε καλύτερα στα τελούμενα της εκκλησιαστικής Λατρείας.
Πριν προχωρήσουμε, να σημειώσουμε ότι οι Παρακλητικοί Κανόνες της Παναγίας, Μικρός και Μεγάλος, ψάλλονται εναλλάξ καθημερινά, ως εσπερινές ακολουθίες. Η δομή τους, καθώς και αρκετά τροπάρια, είναι κοινά. Διαφέρουν στις Ωδές, καθώς και στις ευαγγελικές περικοπές.
Στην πρώτη Ωδή, ο υμνογράφος, από την εικόνα της μωσαϊκής ράβδου, που, με το σχήμα του σταυρού έφερε τη νίκη στον Ισραηλιτικό λαό, έρχεται στις δικές του δύσκολες περιστάσεις, τις λύπες, τις θλίψεις και τις συμφορές του βίου και ζητάει τη βοήθεια της Παναγίας.
Αλλά και την ανυμνει για τη λύτρωση, τη σκέπη, τις πρεσβείες της προς το Χριστό για τη σωτηρία του.
Στην τρίτη ικετεύει με πόνο τη θερμή προστασία , μέσα στην καταιγίδα των συμφορών του.
Και πάλι, όμως, την εξυμνεί για τις ευεργεσίες της, καθώς τον γλίτωσε από τα δεσμά του Άδη.
Στην τέταρτη και την πέμπτη, βλέπει την άσπιλο Παρθένο ως τη μόνη συμπαραστάτη, θερμή βοηθό, ελπίδα, τείχος, καταφύγιο, σκέπη, όπλο σωτηρίας, σύμμαχο, θλιβομένων χαρά και αντίληψη.
Από τις φοβερές απειλές των εχθρών του, από κάθε ανάγκη, θλίψη και ασθένεια και από κάθε κίνδυνο ζητάει να τον προστατέψει.
Για όλα τούτα, ως θεϊκή σκέπη, βοηθό και προστασία, της απευθύνει «χαιρετισμούς».
Μη έχοντας αντάξιο δώρο να της προσφέρει, τη δοξάζει και την υμνολογεί για την απερίγραπτη συμπάθειά της.
Στην έκτη Ωδή παρακαλεί εκείνη που γέννησε το απρόσιτο Φως, να διώξει μακριά τα «νέφη των λυπηρών, που καλύπτουν την ψυχή του και του φέρνουν το σκοτάδι!
Αυτή είναι η «παράκληση» στις θλίψεις του, γιατρός, καταστροφέας του θανάτου, «ποταμός της ζωής ανεξάντλητος», γι’ αυτό και διακηρύσσει σ’ όλους τα θαύματά της.
Στις «ζάλες» που κυκλώνουν τη ζωή του, η Πανάχραντη είναι βοηθός του.
Στις Ωδές έβδομη και όγδοη, η Θεοτόκος, ως «δοχείον του φωτός», καλείται να φωτίσει το σκοτάδι της αμαρτίας.
Στους αβοήθητους, να γίνει σκέπη και προστασία. Η ελπίδα των απελπισμένων.
Να δώσει «χείρα βοηθείας», στην τρικυμία των «βιοτικών κυμάτων».
Στις δύσκολες περιστάσεις, στις ανάγκες, στις θλίψεις και στους παντοίους πειρασμούς, να βοηθήσει.
Αυτή είναι λιμάνι στις ζάλες της ζωής, στις λύπες η χαρά, στους κινδύνους σωτήρας και προστάτης.
Τέλος, ο υμνογράφος τη χαιρετίζει ως θρόνο του Κυρίου, θεία στάμνα, χρυσή λυχνία, λαμπάδα άσβεστη, των παρθένων δόξα και ομορφιά των μητέρων!
Στα ίδια πλαίσια κινείται και η ενάτη Ωδή.
Η Παναγία είναι το μόνο καταφύγιο, με τα αναρίθμητα θαύματά της.
Ο υμνογράφος την ευχαριστεί, τη δοξολογεί, ομολογεί τη μεγάλη δύναμή της και διακηρύσσει τις αμέτρητες ευεργεσίες της, με όλες του τις δυνάμεις.
Έχει την πεποίθηση πως θα εισακούσει την προσευχή του, αφού μπορεί τα πάντα, ως Μητέρα του παντοδύναμου Θεού!
Μένουν, ακόμα, τα Μεγαλυνάριά της, πασίγνωστα και πολύ αγαπημένα, ακόμα και σε πολλά παιδιά.
Παρόμοια είναι τα αιτήματα και στις Ωδές του Μικρού Παρακλητικού Κανόνα:
η βοήθεια στους πειρασμούς και στους κινδύνους της καθημερινής ζωής, η απελευθέρωση από τα πάθη, τις ασθένειες και τις θλίψεις και, τέλος, η μεσιτεία προς τον Κύριο, ώστε να εξαλείψει τις αμαρτίες μας.
Η παραστατικότητα των εικόνων, η ζωντάνια των λογοτεχνικών σχημάτων, ο έντονος λυρισμός και ο ρεαλισμός των Παρακλήσεων, μάς κάνουν να ταυτιζόμαστε με τους δημιουργούς τους, αν και τις συνέθεσαν πολλούς αιώνες πριν και για διαφορετικούς λόγους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου