Ἡ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν ἔκλεισε. Συνεχίζεται καὶ τὴ Β΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, μὲ τὴ μνήμη τοῦ μεγάλου ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἔζησε τὸν 14ο αἰ. καὶ ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς σοφότερους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅλη του ἡ ζωὴ ὑπῆρξε ἕνας μεγάλος ἀγώνας γιὰ τὴν ὀρθὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἰδιαίτερα γιὰ τὸ μεγάλο κεφάλαιο τῆς θεολογίας μας ποὺ ἀφορᾶ τὴν ὁμοίωση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὴν τελικὴ ἕνωση μαζί του (θέωση).
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος καταπολέμησε τὴν αἱρετικὴ διδασκαλία τῆς δυτικῆς χριστιανοσύνης, ἡ ὁποία μὲ τὸ ὀρθολογιστικὸ-σχολαστικιστικὸ πνεῦμα της ἀποφαινόταν, ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει καμμιὰ πραγματικὴ-ὀντολογικὴ ἕνωση μὲ τὸν Θεό, ἐπειδὴ ἡ οὐσία του εἶναι ἀμέθεκτη καὶ ἀπρόσιτη (ἀπλησίαστη). Οἱ ἀπόψεις αὐτὲς ἐκφράζονταν κυρίως ἀπὸ τὸν μοναχὸ Βαρλαὰμ τῆς Καλαβρίας (Κάτω Ἰταλίας), ποὺ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς λατινικῆς θεολογίας ἔλεγε, ὅτι ὁ μόνος τρόπος νὰ γνωρίσουμε τὸν Θεὸ εἶναι ἡ λογική.
Στὴ θέση αὐτὴ ἡ ὀρθόδοξη θεολογία ἀντιπαραθέτει τὴν πνευματικὴ ἐμπειρία, τὴ βιωματικὴ γνώση ποὺ ἀποκτᾶται μὲ τὴν κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπὸ τὰ πάθη, τὴν ὁποία ἀκολουθεῖ ὁ φωτισμὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ στὴ συνέχεια ἡ θεοπτία, ἡ θέα δηλαδὴ τοῦ Θεοῦ. Ἡ θεοπτικὴ ἐμπειρία δὲν εἶναι θέα καὶ ἕνωση μὲ τὴν ἀπροσπέλαστη οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ μὲ τὶς θεῖες καὶ ἄκτιστες (ἄυλες) ἐνέργειες ποὺ ἐκπέμπονται μὲ φυσικὸ τρόπο ἀπὸ τὴ θεία οὐσία (ὅπως οἱ ἀκτίνες ἀπὸ τὸν ἥλιο). Στὸν Θεὸ δηλαδὴ ἐνυπάρχουν ἐκ φύσεως δύο πράγματα: Ἡ ἀμέθεκτη οὐσία του καὶ οἱ μεθεκτὲς ἐνέργειες (αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε Θεία Χάρη καὶ ἔρχεται σὲ ἐπαφὴ καὶ ἄμεση μετοχὴ μὲ τὴ δική μας φύση).
Ἡ ἕνωση αὐτὴ μὲ ἀπόλυτο τρόπο ἔγινε γιὰ πρώτη φορὰ στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Μὲ τὴν ἐνσάρκωσή του ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ φανέρωσε ἀκριβῶς πῶς εἶναι ὁ τέλειος ἄνθρωπος, ποὺ ἀπὸ τὸ «κατ’ εἰκόνα» φτάνει στὸ «καθ’ ὁμοίωσιν» Θεοῦ. Στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστού ἀποτυπώνονται ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος τῆς ἀνθρώπινης φύσης, φαίνεται καθαρὰ ποιὸς εἶναι ὁ αὐθεντικὸς ἄνθρωπος καὶ ποιὸς εἶναι ὁ προορισμός του. Ὁ Χριστὸς ἔδειξε ὅτι ἡ ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ εἶναι ἀπολύτως ἐφικτή. Ἐπειδὴ ὁ ἄνθρωπος κατασκευάστηκε μὲ πρότυπο τὸν Χριστό. Ὁ Χριστὸς μὲ τὶς δύο φύσεις του, θεία καὶ ἀνθρώπινη, εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀρχέτυπο τοῦ ἀνθρώπου.
Κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο, ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ἀπ’ ἀρχῆς γιὰ τὸν Χριστὸ. Πλάστηκε «κατ’ εἰκόνα» Θεοῦ, «ἵνα δυνηθῇ ποτε χωρῆσαι τὸ ἀρχέτυπον».
Ἔχει φυσικὴ ἐκ τῆς κατασκευῆς του τάση καὶ σκοπὸ τὴν ὁμοίωσή του καὶ ἕνωση μὲ τὸν Χριστό.
Καλὴ εὐλογημένη ἑβδομάδα! Καλὴ Σαρακοστή!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου