Ἀρχιερεύς καί θῦμα, Florovsky George Fr. (1893- 1979)

Στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή τό λυτρωτικό ἔργο τοῦ Κυρίου μας ἀπεικονίζεται σάν τό ἔργο τῆς διακονίας τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως. Ὁ Χριστός ἔρχεται στόν κόσμο γιά νά ἐκτελέσῃ τή βουλή τοῦ Θεοῦ. Ἐν ἁγίῳ Πνεύματι προσφέρει τόν ἑαυτό του στόν Θεό, προσφέρει τό αἷμα του εἰς ἄφεσιν ἀνθρωπίνων ἁμαρτιῶν, ὅλο τό ἔργο του συντελεῖται μέσα στό Πάθος. Διά τοῦ αἵματός του, τοῦ αἵματος τῆς Καινῆς Διαθήκης, εἰσέρχεται εἰς τούς οὐρανούς, εἰσέρχεται εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων πίσω ἀπό τό καταπέτασμα. Μετά τήν προσφορά τοῦ θανάτου στρέφεται μέ δόξα καί τιμή καί κάθεται στά δεξιά τοῦ Πατρός γιά πάντα. Ἡ προσφορά τῆς θυσίας ἀρχίζει στή γῆ, ἐνῶ ἡ ὁλοκλήρωσίς της στούς οὐρανούς, ὅπου ὁ Χριστός παρουσίασε καί μᾶς παρουσιάζει ἀκόμη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, σάν αἰώνιος Ἀρχιερεύς. «Ἀρχιερεύς τῶν μελλόντων ἀγαθῶν», σάν ὁ Ἀπόστολος καί Ἀρχιερεύς τῆς ὁμολογίας μας, σάν λειτουργός τῆς ἀληθινῆς σκηνῆς καί τοῦ πραγματικοῦ θείου θυσιαστηρίου. Κοντολογής σάν Μεσίτης τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἀνεκάλυψε τήν αἰώνια Ζωή, ἐφανέρωσε «τίς δυνάμεις τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». Ἐν τῷ αἵματι τοῦ Ἰησοῦ ἀποκαλύφθηκε ἡ καινή καί ζῶσα ὁδός, σ’ ἐκεῖνο τό αἰώνιο Σάββατο, ὅταν ὁ Θεός ἀναπαύθηκε ἀπό τά μεγάλα του ἔργα.

Ἑπομένως, ὁ θάνατος στόν Σταυρό εἶναι μιά προσφορά θυσίας. Ἀλλά ἡ προσφορά μιᾶς θυσίας δέν σημαίνει μονάχα αὐτοπαράδοση. Ἀκόμη κι’ ἀπό μιά ἁπλῶς ἠθική πλευρά, ὁλόκληρη ἡ σημασία τῆς θυσίας δέν εἶναι ἡ αὐταπάρνησις καθ’ ἑαυτῇ, ἀλλά ἡ ἀγάπη σάν τό δυναμικό περιεχόμενο τῆς θυσίας. Ἡ θυσία δέν εἶναι ἁπλῶς μιά προσφορά ἀλλά μᾶλλον μιά ἀφιέρωσις, μιά καθιέρωσις στόν Θεό. Ἡ ἀποτελεσματική δύναμις τῆς θυσίας εἶναι ἡ ἀγάπη (Α’ Κόρ. 13, 3). Ἀλλ’ ἡ προσφορά τῆς θυσίας ἐδῶ εἶναι κάτι παραπάνω ἀπό τό στοιχεῖο· τῆς ἀγάπης εἶναι ἐπί πλέον μιά μυστηριακή πρᾶξις, μιά λειτουργία, ἕνα μυστήριο. Ἡ θυσία τοῦ Σταυροῦ ἀποτελεῖ θυσία ἀγάπης, ἀναμφίβολη, καθόσον «ὁ Χριστός μᾶς ἀγάπησε καί παρέδωσε τόν ἑαυτό του γιά μᾶς σάν μιά προσφορά καί θυσία πρός τό Θεό, εἰς ὀσμήν εὐωδίας» (Ἐφεσ. 5, 2).

Ἀλλ’ αὐτή ἡ ἀγάπη δέν ἦταν μόνο συμπόνια καί εὐσπλαγχνία καί ἔλεος πρός τούς πεπτωκότας καί τούς βαρυφορτωμένους. Ὁ Χριστός δίνει τόν ἑαυτό του ὄχι μόνο «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν», ἀλλά καί γιά νά μᾶς δοξάσῃ· ὄχι μονάχα χάριν τῆς ἁμαρτωλῆς ἀνθρωπότητος, ἀλλά καί χάριν τῆς Ἐκκλησίας, γιά νά τήν καθαρίσῃ καί νά τήν καθαγιάσῃ, νά τήν καταστήση ἁγία, ἔνδοξη καί ἄσπιλη (Ἐφεσ. 5, 25). Ἡ δύναμις μιᾶς θυσίας βρίσκεται στή δυνατότητα τοῦ καθαρμοῦ καί τῆς καθαγιάσεως πού παρέχει. Καί ἡ δύναμις τῆς σταυρικῆς θυσίας εἶναι ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι ἡ ὁδός τῆς δόξῃς. Πάνω στό Σταυρό ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου δοξάζεται, καί ὁ Θεός δοξάζεται ἐν αὐτῷ (Ἰωάν. 13, 31). Ἡ προσευχή τοῦ Κυρίου μας ὡς τοῦ Μ. Ἀρχιερέως εἶχε σάν αἴτημα τή δόξα καί τή ζωή τῶν μαθητῶν. «Καί τή δόξα πού μοῦ ἔδωσες, σ’ αὐτούς τήν ἔδωσα» (Ἰωάν. 17, 22). Ἐδῶ βρίσκεται ἡ πληρότητα τῆς θυσίας! «Μήπως δέν ἔπρεπε νά πάθῃ ὅλα τοῦτα ὁ Χριστός καί νά εἰσέλθῃ στή δόξα του;» (Λούκ. 24, 26).

Ὁ Σταυρικός θάνατος εἶχε ἀποτέλεσμα ὄχι γιατί ἀπέθανε κάποιος ἀθῶος, ἀλλά γιατί ἐκεῖνος πού ἀπέθανε ἦταν ὁ Σαρκωμένος Κύριος. «Χρειασθήκαμε ἕνα σαρκωμένο Θεό· ἀπέθανε ὁ Θεός γιά νά μπορέσουμε νά ζήσουμε ἐμεῖς», γιά νά χρησιμοποιήσουμε μιά τολμηρή φράσῃ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου (Λόγος 45, 28). Αὐτό εἶναι «τό φοβερό καί ὑπερδεδοξασμένο μυστήριο» τοῦ Σταυροῦ. Πάνω στό Γολγοθᾶ ὁ Σαρκωμένος Κύριος πανηγυρίζει τή θεία οἰκονομία, in ara crucis, καί προσφέρει θυσία τήν ἀνθρώπινη φῦσι του, πού ἀπό τήν σύλληψή της «ἐν τῇ μήτρᾳ τῆς παρθένου» προσελήφθηκε στήν ἀδιαίρετη ἑνότητα τῆς ὑποστάσεώς του καί ἀποκαταστάθηκε στήν ἀρχική προπτωτική της κατάσταση καί καθαρότητα.

Ἐν τῷ Χριστῷ δέν ὑπάρχει ἀνθρώπινη ὑπόστασις. Ἡ προσωπικότητά του εἶναι θεῖα, ἀλλά ἐν σαρκί. Ἐδῶ βρίσκεται ἡ πληρότητα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, «ἡ ἀνθρώπινη φύσις στήν ὁλότητά της», γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός εἶναι ὁ «τέλειος ἄνθρωπος», ὅπως εἶπε καί ἡ Σύνοδος τῆς Χαλκηδόνος. Ἀλλά δέν ὑπάρχει ἀνθρώπινη ὑπόστασις. Καί ἑπομένως πάνω στό Σταυρό δέν ἀπέθανε ἕνας ἄνθρωπος. «Γιατί αὐτός πού ἔπαθε δέν ἦταν κοινός ἄνθρωπος, ἀλλά Θεός ἐνανθρωπήσας, πού πολεμοῦσε τόν ἀγῶνα τῆς ὑπομονῆς», λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων (Κατήχ. 13, 6).

Μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὁ Θεός δέν πεθαίνει πάνω στό Σταυρό, ἀλλά κατά τήν ἰδία αὐτοῦ ἀνθρωπότητα «ἐν νεκροῖς λογίζεται ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν καί τάφῳ σμικρῷ ξενοδοχεῖται» (Ἀκολουθία τοῦ Μ. Σαββάτου, κανόνας 5, 9). Εἶναι ὁ θεληματικός Ἐκείνου πού εἶναι ὁ ἴδιος Αἰώνια Ζωή, πού εἶναι στ’ ἀλήθεια ἡ Ἀνάστασις καί ἡ Ζωή. Πρόκειται γιά θάνατο ἀνθρώπου, βέβαια, ἀλλά μέσα στήν ὑπόστασι τοῦ Λόγου, τοῦ σαρκωμένου Λόγου. Καί γι’ αὐτό πρόκειται γιά ἀνιστώντα θάνατο.

«Φωτιά ἦρθα νά βάλω στή γῆ καί πῶς θά ‘θελα νά εἶχε ἤδη ἀνάψει. Ἀλλ’ ἔχω ἕνα βάπτισμα πού πρέπει νά βαπτισθῶ καί πολύ σταναχωριέμαι περιμένοντάς το» (Λούκ. 12, 49-50). Φωτιά – τό Πνεῦμα τό Ἅγιο – κατέβηκε μέσα σέ πύρινες γλῶσσες στό «φοβερό καί ἀνεξερεύνητο μυστήριο τῆς Πεντηκοστῆς». Ἦταν τό βάπτισμα τοῦ Πνεύματος. Ἀκόμη βάπτισμα εἶναι αὐτός ὁ ἴδιος ὁ Σταυρικός θάνατος καί ἡ ἔκχυσις τοῦ αἵματος, «τό βάπτισμα μαρτυρίου καί αἵματος, πού μέσα σ’ αὐτό βαπτίσθηκε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός», κατά τή φράση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ (Λόγος 39, 17).

Ὁ Σταυρικός θάνατος ὡς βάπτισμα αἵματος εἶναι αὐτή ἡ οὐσία τοῦ λυτρωτικοῦ μαρτυρίου τοῦ Σταυροῦ. Τό βάπτισμα εἶναι καθαρμός. Καί τοῦ Σταυροῦ τό βάπτισμα εἶναι ἡ κάθαρσις τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, πού τραβάει τό μονοπάτι τῆς ἀποκατάσεώς της ἐντός τῆς ὑποστάσεως τοῦ Σαρκωμένου Λόγου. Εἶναι ἕνα πλύσιμο τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως στό τρεχούμενο αἷμα τῆς θυσίας τοῦ Θείου Ἀμνοῦ. Καί πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἕνας καθαρμός ἀπό τήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία καί τήν ἴδια τή θνητότητα. Εἶναι ἡ κάθαρσις πού προετοιμάζει τόν ἐρχομό τῆς ἀναστάσεως, κάθαρσις ὅλης τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος στό πρόσωπο του καινούργιου της μυστικοῦ – Πρωτότοκου, τοῦ «Δευτέρου Ἀδάμ». Αὐτό εἶναι τό βάπτισμα τοῦ αἵματος ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας. «Ἐξαγόρασες τήν Ἐκκλησία σου μέ τή δύναμη τοῦ Σταυροῦ» καί ὁλόκληρο τό Σῶμα ὀφείλει νά βαπτισθῇ στό βάπτισμα τοῦ Σταυροῦ. «Πράγματι θά πιῆτε ἀπ΄το δικό μου ποτήρι καί θά βαπτισθῆτε στό δικό μου βάπτισμα» (Μάρκ. 10, 39· Μάτθ. 20, 23).

https://agiazoni.gr