Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2025

Η “επιστροφή” της Παναγίας Σουμελά στην Αθήνα

Του Κωνσταντίνου Χολέβα – Πολιτικού Επιστήμονα

Προ ολίγων ημερών είχα την ευλογία να προσκυνήσω το πρωτότυπο της εικόνας της Παναγίας Σουμελά, η οποία ήρθε από το όρος Βέρμιο της Μακεδονίας στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Ελευθερίου της οδού Αχαρνών. Η ιστορική εικόνα συνδέεται με την Ελληνορθοδοξη Παράδοση, τους αγώνες και τις ταλαιπωρίες του Ποντιακού Ελληνισμού.

Κατά την παράδοση φιλοτεχνήθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά στην Αθήνα. Τον 4ο αιώνα μ.Χ. δύο Αθηναίοι μοναχοί τήν βρήκαν κατά τρόπο θαυμαστό στο όρος Μελά στον Πόντο, κοντά στην Τραπεζούντα. Εκεί ιδρύθηκε η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά, η οποία έκτοτε αποτελεί το σύμβολο της Χριστιανικής Πίστης και των παραδόσεων του Ποντιακού Ελληνισμού. Μετά τη Γενοκτονία των Ποντίων και του Ελληνισμού της Ανατολής και την αναγκαστική ανταλλαγή των πληθυσμών οι μοναχοί της Μονής (πριν φύγουν) έκρυψαν την  εικόνα μέχρι το 1931. Τότε ήρθε  η  θαυματουργός και πολυσέβαστη εικόνα στην Ελλάδα, κατόπιν ειδικής συνεννοήσεως μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής κυβερνήσεως. 

Το 1951 η εικόνα  τοποθετήθηκε από ευλαβείς Ποντίους στην Καστανιά Βερμίου, κοντά στη Βέροια. Εκεί φυλάσσεται σήμερα σε περικαλή Ναό με τη φροντίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας και του Πανελληνίου Ιδρύματος Παναγίας Σουμελά.

Η προσκύνηση του ανεκτίμητου πνευματικού θησαυρού στρέφει τη σκέψη μας στη Γενοκτονία που υπέστησαν οι Έλληνες του Ευξείνου Πόντου. Οι Έλληνες Ποντιοι δέχθηκαν τις πρώτες επιθέσεις το 1916 και οργάνωσαν αντάρτικο. Στις 19 Μαΐου 1919 ο Τούρκος αξιωματικός Μουσταφά Κεμάλ (ο μετέπειτα αποκληθείς Ατατούρκ, δηλαδή πατέρας των Τούρκων) αποβιβάσθηκε στη Σαμψούντα (Αμισό) και κήρυξε τη δεύτερη φάση της σφαγής των Ελλήνων του Πόντου. Η Ποντιακή Γενοκτονία  αποτελεί έναν κρίκο στην αλυσίδα των γενοκτονικών ενεργειών των Οθωμανών και των Νεοτούρκων κατά του Ελληνισμού της Ανατολής και κατά των άλλων Χριστιανικών εθνοτήτων, όπως ήσαν οι Αρμένιοι, οι Ασσύριοι κ.ά.

Η τουρκική προπαγάνδα ισχυρίζεται ότι όσα συνέβησαν στον Πόντο και στα παράλια της Ιωνίας ήταν μία φυσιολογική αντίδραση των Τούρκων στην αποβίβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη (2.5.1919). Αυτή είναι μία εσφαλμένη και παραπλανητική τοποθέτηση. Διότι οι σφαγές κατά του Ελληνισμού στα παράλια της Μκράς Ασίας άρχισαν το 1914, πέντε χρόνια πριν από την έλευση του Ελληνικού Στρατού. Στον ιστορικό Πόντο, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, εξοντώθηκαν 353.000 Έλληνες, μεταξύ των οποίων Επίσκοποι, όπως ο Ζήλων Ευθύμιος, πρόκριτοι, δημοσιογράφοι και χιλιάδες άμαχοι. Συνολικά στη χερσόνησο της Μικράς Ασίας εφονεύθησαν περισσότεροι από 1.000.000 Έλληνες. Η ιδεολογία των Νεοτούρκων αξιωματικών και του Κομιτάτου «Ένωσις και Πρόοδος» ήταν άκρως ρατσιστική: Να εξαλειφθούν οι Χριστιανοί και κυρίως οι Έλληνες και οι Αρμένιοι. Παρά ταύτα η Τουρκία δεν έχει παραδεχθεί την ευθύνη της.

Για να τιμούμε εμπράκτως τη μνήμη των θυμάτων πρέπει:

Να διδάσκουμε σωστά την Ιστορία χωρίς εκδικητικότητα, αλλά και χωρίς να αποδεχόμαστε τις θεωρίες των αποδομητών και των αναθεωρητών που αρνούνται τη Γενοκτονία.

Να τονίζουμε τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού: Αρχαιότητα, Βυζαντινή Ρωμανία, Τουρκοκρατία (και Ενετοκρατία), Νεώτερος και Σύγχρονος Ελληνισμός.

Να προβάλλουμε τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Η Ποντιακή διάλεκτος έχει άμεση σχέση με τα αρχαία ελληνικά.

Να θυμόμαστε τη συμβολή της Ορθοδοξίας στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας. Η Παναγία Σουμελά είναι χαραγμένη ανεξίτηλα στη συλλογική μνήμη του Ποντιακού Ελληνισμού. Επί Τουρκοκρατίας υπήρχαν τουρκόφωνοι Πόντιοι, οι οποίοι διαφύλαξαν την Ορθόδοξη Πίστη. Μέσω της Πίστης παρέμειναν Έλληνες.

Να αντιμετωπίζουμε με αποφασιστικότητα τις σύγχρονες προκλήσεις του τουρκικού επεκτατισμού στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Σας εύχομαι Καλά Χριστούγενα!

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 20.12.2025

https://arxon.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου