«Θρησκευτικά: Η αναγκαία απάντηση για το νόημα της γνώσης»

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΕΝΩΣΙΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
Χαλκοκονδύλη 37. 10432 ΑΘΗΝΑ
Τηλ. 2105224180-FAX. 2105224420
Iστοχώρος: www.petheol.gr
e-mail: panenthe@otenet.gr και enosis@petheol.gr

ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ
( Ενημέρωση των μελών μας)


Όπως είναι γνωστό, το Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011 πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας, στο Βόλο, Θεολογική Ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η Ιερά Μητρόπολις Δημητριάδος και Αλμυρού, η Ένωση Θεολόγων Μαγνησίας - που είναι το Παράρτημα της ΠΕΘ στο Νομό, και ο Σύμβουλος Θεολόγων Λαρίσης - Μαγνησίας.
Η Ημερίδα είχε το θέμα: «Θρησκευτικά: Η αναγκαία απάντηση για το νόημα της γνώσης».
Η Ένωσή μας προσκλήθηκε να στείλει εκπροσωπό της και με χαρά δέχτηκε.
Έτσι πήγαν στο Βόλο και έλαβαν μερος στην Ημερίδα ο Αντιπρόεδρος Ηλίας Φραγκόπουλος και ο υπεύθυνος του Τομέα Παιδείας Δημήτριος Βογιατζής. Η υποδοχή και φιλοξενία μας ήταν εξαιρετική και απολύτως αδελφική, με αγάπη και εκτίμηση. Που βεβαίως είναι αμοιβαία. Γι' αυτό και ευχαριστούμε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ. Ιγνάτιο, τον Σχολικό Σύμβουλο κ. Ποντίκα και τον Πρόεδρο του τοπικού Παραρτήματος της ΠΕΘ κ. Τριαντάφυλλο Πασσιά.
Από μερους της ΠΕΘ απεθύνθηκε ο παρακάτω χαιρετισμός: Σεβασμιώτατε, κ. Σύμβουλε, κ. Πρόεδρε της τοπικής Ενώσεως Θεολόγων, σεβαστοί πατέρες, κύριοι καθηγητές, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί αδελφοί.
Από μέρους της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων θέλουμε πρώτα μεν να εκφράσουμε τη χαρά μας γιατί στη δύσκολη αυτή εποχή για τον κλάδο μας, ο θεολογικός κόσμος της Ελλάδας δείχνει
-δραστηριότητα και ζωντανή παρουσία,
- ενδιαφέρον για τα ζητήματα που μας απασχολούν και τις εξελίξεις των εκπαιδευτικών προβλημάτων,
-διάθεση μελέτης και έκφρασης θεωρητικών και επιστημονικών θέσεων γι' αυτά και
-ικανότητα αντιμετώπισής τους στο στίβο της καθημερινής προσπάθειας.
Και όλα αυτά σε βαθμό όχι συνηθισμένο.
Θέλουμε επίσης να εκφράσουμε θερμές τις ευχαριστίες μας πρός τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο και στην Ιερά Μητρόπολη, προς τον Σύμβουλο Θεολόγων Λαρίσης και Μαγνησίας κ. Απόστολο Ποντίκα και προς το Παράρτημα της ΠΕΘ Νομού Μαγνησίας και τον Πρόεδρό του κ. Τριαντάφυλλο Πασσιά, που μας απηύθυναν την πρόσκληση και μας έδωσαν τη δυνατότητα να είμαστε μαζί σας σήμερα.
Και τέλος, θέλουμε να ευχηθούμε ο Παντοδύναμος Κύριός μας να ενισχύει, να φωτίζει και να μας οδηγεί όλους εις « οδούς σωτηρίας». Όχι μόνο εμάς, αλλά πρωτίστως και κυρίως τα παιδιά μας, και το λαό μας ολόκληρο, που τόση ανάγκη έχουν σήμερα απ' τη διδασκαλία και το φώς Του στο δρόμο της ζωής τους.
Όσον αφορά το θέμα της Ημερίδας, τούτο μόνον θα ήθελα να πώ: Η γνώση , σαν αξία της ανθρώπινης ζωής, δεν μπορεί μόνη της να είναι αυτάρκης. Δεν μπορεί να είναι αυταξία. Τότε η αξία της αποκτά ύπαρξη και γίνεται πραγματικότητα, όταν έχει αποτελέσματα μέσα στην κοινωνική ζωή. Όταν βοηθά τον άνθρωπο να γίνεται κάτι παραπάνω. Κάτι πιό σοβαρό, κάτι πιό αξιόλογο από άτομο που έχει απλώς και μόνο πλούτο συσσωρευμένων γνώσεων και τίποτε άλλο. Όταν μ' αυτές τις γνώσεις αναπτύσσει την προσωπικότητά του την πνευματική, αλλά και την ηθική και βέβαια την κοινωνική του παρουσία. Όταν αυτές οι γνώσεις καλλιεργούν την όλη συνείδησή του.
Έτσι λοιπόν εμείς, οι δάσκαλοι, οι θεολόγοι άν θέλετε να εξειδικεύσουμε, οφείλουμε να αποβλέπουμε στη διάπλαση της ηθικής προσωπικότητας, του χαρακτήρα των παιδιών μας.
Δέν αρκεί να αποβλέπουμε να τα κάνουμε, όπως έλεγε, μάλλον έγραψε κάποτε, ο γνωστός σ' όλους σας Καθηγητής των παιδαγωγικών της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης , ο κ. Ιωάννης Κογκούλης, «ρεζερβουάρ γνώσεων» και τίποτε άλλο. Εύχομαι ολόψυχα αυτήν την αληθινή καλλιέργεια να πετυχαίνουμε πάντοτε με βάση την ορθόδοξή μας πίστη.


***

Στην παρέμβαση που μας δόθηκε η δυνατότητα να κάνουμε κατά τη διάρκεια της β' συνεδρίας, αναφερθήκαμε πρώτα στο θέμα του σχεδίου της Επιτροπής που εργάζεται στο Υπουργείο Παιδείας ( με ανακοινώσεις στον Τύπο κατά τον περασμένο Οκτώβριο πρώτα, και Ιανουάριο κατόπιν), το οποίο σχέδιο ωθεί το ΜτΘ σε μιά δύσκολη ομάδα επιλογής και διαμορφώνει έτσι τις χειρότερες δυνατές συνθήκες επιλογής του. Τονίσαμε ότι το θέμα πέρα απ' τους όποιους θεωρητικούς λόγους ( ή ιδεολογικούς) το υπαγόρευσαν, είναι καθαρά θέμα πρακτικό στη ζωή του σχολείου. Όταν οι ομάδες επιλογής είναι 6 ή 7, τοτε κάθε μαθητής θα εντάσσει τον εαυτόν του στη μία απ ' αυτές, λογικά τα 5/6 των μαθητών της ταξης, εξ ανάγκης θά έχουν εγκαταλείψει την τελευταία ομάδα που περιλαμβάνει τα Θρησκευτικά. Θά απομένει το 1/6 ( ή το 1/7) για να επιλέξει το μάθημα ή άλλο μάθημα της ίδιας ομάδας που περιλαμβάνει βέβαια κυρίως τα Οικονομικά μαθήματα και την Κοινωνιολογία, μαθήματα απαραίτητα για συγκεκριμένες σπουδές. Όσο κι' άν θέλουν το ΜτΘ κάποια παιδιά, θά πιέζονται αρνητικά, από τις ανάγκες των περαιτέρω σπουδών τους. Έτσι δεν πρόκειται ( με το σχέδιο του Υπουργείου) για δυνατότητα επιλογής της θρησκευτικής διδασκαλίας, αλλά για πλήρη εξοβελισμό του, αναγκαστικό μάλιστα, απ' το πρόγραμμα του Λυκείου.
Συνεχίζοντας την παρέμβασή μας αναπτύξαμε τα παρακάτω:
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε δεν είναι πρόβλημα του ΜτΘ. Είναι της παιδείας μας. Μέ δυό σκέλη. ( Επιτρεψτε τις εντελώς επιγραμματικές αναφορές σ' όλα τα παρακάτω).
α) Προσφορά μόνο γνώσεων.
όχι διαμόρφωση χαρακτήρων-προσώπων. Βαδίζουμε πρός ένα σχολείο γνώσεων. Εγκαταλείπουμε το παιδί σέ όποιους άλλους διαμορφωτές.
Είναι αστεία η άποψη ότι ο νέος άνθρωπος διαμορφώνεται μόνος του,όπως εκείνος θέλει, σύμφωνα με τις δικές του προσωπικές αντιλήψεις. Όμως αυτές οφείλει να τις δημιουργήσει στο παιδί η οικογένεια και το σχολείο.
β) Η Ελληνική παιδεία εγκαταλείπει , τείνει να εγκαταλείψει τη θρησκευτική-κοινωνική-ηθική-ακόμα και την εθνική (γιά τη δημοκρατική θά ήθελα να πώ περισσότερα, όμως δεν επαρκεί ο χρόνος) καλλιέργεια συνείδησης.
Εδώ εντάσσεται το πρόβλημα του ΜτΘ.
Εάν αποδεχθούμε το σχολείο γνώσεων,τότε φυσιολογικά θά διαμορφώσουμε ένα απλώς γνωστικό- πολιτιστικό-θρησκειολογικό μάθημα.
Εάν αποβλέπουμε ακόμα στην ανάγκη να οδηγήσουμε τα παιδιά μας- σάν πραγματικοί δάσκαλοι- στην διάπλασή τους σε προσωπικότητες με αρχές και αξίες που θά αποδέχονται και θά ασκούν στη ζωή τους. Τότε το ΜτΘ θα πρέπει να τους οδηγεί στην πίστη των πατέρων τους, των πατέρων μας.
Τούτο σημαίνει ότι το ΜτΘ θα πρέπει να έχει «ομολογιακό» χαρακτήρα ή όπως εμείς πιό ελληνότροπα λέμε Ορθόδοξο Χριστιανικό Θεολογικό χαρακτήρα.
Γιά τους όρους : ομολογία- ομολογιακό- κατήχηση- κατηχητικό- γνωστικό, πολιτιστικό, θρησκειολογικό κ.ά. πολύ θά ήθελα να μιλήσω.... ο χρόνος όμως δεν επιτρέπει. Επισημαίνω μόνο ότι υπάρχει φόβος στο θεολογικό κόσμο για την ορολογία. Γιατί; Δεν το κατανοώ.
Εμείς θέλουμε εκπαίδευση που να οδηγεί τα παιδιά στη ζωή... στην κοινωνία. Έτσι θέλουμε και το ΜτΘ. Θα ήθελα να συστήσω σ' όσους δεν την διάβασαν- να διαβάσουν την ομιλία που έκανε το Δεκέμβριο του 2008 στη Θεολογική Σχολή του Καποδιστριακού ο γερμανός καθηγητής Thomas Kothmann. Δείχνει το τι γίνεται σχετικά στη Γερμανία. Είναι εξαιρετικά σημαντική. Όσον αφορά στο θέμα της «πιεστικής επιβολής» στα παιδιά της πίστης των Ελλήνων- των Ορθοδόξων Ελλήνων (να συνεννοούμαστε: της πίστης των πατέρων τους), να πώ μόνο δυό πράγματα:
α) Υπάρχει πρώτα η παράδοση του λαού μας. Και η έκφραση αυτής της παράδοσης στο Σύνταγμα και τους Νόμους του Κράτους. Ναί, είμαστε Χριστιανοί και θέλουμε τα παιδιά μας να εξακολουθήσουν να είναι χριστιανοί Ορθόδοξοι. Όσο και άν δεν το θέλουν κάποιοι άλλοι. Μή χριστιανοί.
β) Οι διεθνείς διακηρύξεις αναγνωρίζουν το δικαίωμα αυτό σέ κάθε άνθρωπο, σέ κάθε γενεά. Δέν θά αναφέρω Συμβάσεις Ρώμης ή Διακηρύξεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ή ό,τι άλλο. Είναι πολύ γνωστά άλλωστε. Θά προσθέσω τουτο μόνο. Και τελειώνω.
Ο πόλεμος κατά της πίστης μας, και κατ' επέκταση κατά του μαθήματος, κατά κάθε θρησκευτικής διδασκαλίας, γίνεται από τη μαχόμενη αθεΐα.
Πού μάς επιτίθεται, για να μή τολμούμε να αναπτύξουμε τη διδασκαλία των παιδιών μας. Όμως , το είπα και άλλοτε, άς μή φοβούνται. Η όποια διδασκαλία των δασκάλων δεν υποχρεώνει ποτέ κανένα. Το ζήτημα της αποδοχής και της βίωσης , της πίστης στο Χριστό, αλλά και όποιας πίστης, είναι προσωπικό του κάθε ανθρώπου. Καί είναι αγώνας ζωής.
Η διδασκαλία στο σχολείο δείχνει ένα δρόμο. Η συνεργασία με την Εκκλησία δείχνει το πώς θά κατορθωθεί. Κάποιοι μπορεί να τον ακολουθήσουν από τα πρώτα τους χρόνια. Κάποιοι θά αγωνίζονται μεχρι τα 40,50,60. Αλλοι μεχρι τα 80 - μεχρι το τέλος. Καί για μενα και για όλους είναι ζήτημα αγώνα , η πίστη. Δεν είναι θέμα επιτυχημένης ή όχι διδασκαλίας στο σχολειό. Ας μη προσπαθούν λοιπόν αυτή τη διδασκαλία να την αποδυναμώσουν, να την καταργήσουν.
Εμείς, θέλουμε με τη θρησκευτική διδασκαλία μας, θέλουμε να δείχνουμε στα παιδιά μας τον κόσμο και τη ζωή του και το Χριστό και τη διδασκαλία Του, αλλά και να αποδείχνουμε ότι ο Χριστός «νενίκηκεν τον κόσμον»..
Και μη με κατηγορήσετε ότι μ αυτά οδηγώ στο μίσος πρός την ετερότητα.
Γιατί ο Χριστός μας δίδαξε να αγαπάμε. Καί εμείς θέλουμε να αγαπάμε.

Επίσης έγιναν ερωτήσεις και συμμετοχή στις συζητήσεις σε διάφορα άλλα σημεία των εισηγήσεων και από τον Δημήτρη Βογιατζή και από τον Ηλία Φραγκόπουλο.
Γενικά η όλη συμμετοχή στην ημερίδα θεωρούμε ότι ήταν ιδιατέρως ικανοποιητική.


Ηλίας Χρ. Φραγκόπουλος - Δημήτριος Βογιατζής

Πηγή: http://www.petheol.gr/