Τετάρτη 10 Απριλίου 2019

Τὸ παιδομάζωμα τῆς Νάουσας: δύο ὀθωμανικὰ ἔγγραφα (1705)



Πρὸς τοὺς πανιερωτάτους καὶ σοφολογιωτάτους Ἱεροδικαστάς, ὧν τὴν σοφίαν αὐξάνει Κύριος, Βεροίας καὶ Ναούσσης τοὺς κραταιοὺς Βοεβόδας καὶ λοιποὺς προκρίτους καὶ ἰσχυροὺς τοῦ τόπου, ὧν τὴν ἰσχὺν αὐξάνει Κύριος 27-4-1705, στό: Ι. Κ. Βασδραβέλλης, Οἱ Μακεδόνες εἰς τοὺς ὑπὲρ τῆς ἀνεξαρτησίας ἀγώνας 1796 – 1832[Μακεδονικὴ Βιβλιοθήκη 1], Θεσσαλονίκη 1940, (3) σσ. 244 – 245:

Διὰ τῆς παρούσης ὑψηλῆς μου διαταγῆς φέρω εἰς γνῶσιν ὑμῶν ὅτι ὁ Ὕψιστος ἡμῶν Ἄρχων Κραταιότατος Σουλτάνος καὶ Μέγας Χαλίφης τῶν Πιστῶν διὰ προγενεστέρου Ὑψηλοῦ του Αὐτοκρατορικοῦ Φιρμανίου εἶχε διατάξῃ τὴν ὅσον τάχιστα περισυλλογὴν καὶ ἀποστολὴν τῶν νέων Γενιτσάρων, οἵτινες ὡς γνωστὸν εἴθισται νὰ ἐκλέγωνται μεταξὺ τῶν εὐσταλῶν καὶ καλλισώμων νέων τῶν ἀπίστων ραγιάδων. Οὕτω ὑπείκοντες εἰς τὰ παραγγέλματα τοῦ Ὑψηλοῦ ἡμῶν Χαλίφου διορίσαμεν καὶ ἀπεστείλαμεν ἀμέσως εἰς τὴν περιφέρειαν Ναούσης τὸν Σιλιχτάρην Ἀχμὲτ Τσελεμπῆν μὲ τὴν ἐντολὴν ὅπως ἐνεργήσῃ τὴν ἐκλογὴν καὶ στρατολόγησιν πεντήκοντα νέων Γενιτσάρων ἐκεῖθεν κατὰ τὸ κρατοῦν παλαιὸν ἔθιμον.
Τοιαύτην ἐκτελῶν ὑψηλὴν ἐντολὴν ὁ ρηθεὶς Σιλιχτάρης εἶχε μεταβῆ πρό τινος εἰς τὴν πόλιν τῆς Ναούσης ὡς γνωστὸν καὶ ἐπιληφθῇ τῆς καταγραφῆς τῶν νέων Γενιτσάρων, ὁπότε οἱ ἄπιστοι κάτοικοι τῆς εἰρημένης πόλεως ἐπαναστατήσαντες καὶ λέγοντες ἡμεῖς δὲν παραδίδομεν τοὺς υἱοὺς μας εἰς τοὺς Μουσουλμάνους ἀπετόλμησαν νὰ φονεύσωσι δημοσίᾳ καὶ ἐν μέσῃ Σουλτανικῇ ὁδῷ τὸν ἐν λόγῳ Σιλιχτάρην μετὰ τῶν δύο συνοδῶν του Μουσουλμάνων, ἐν τέλει δὲ σχηματίσαντες συμμορίαν ἐξ ἑκατὸν καὶ πλέον κακούργων οἱ ἄπιστοι οὗτοι φονεῖς καὶ ἔχοντες ἐπὶ κεφαλῆς τὸν ἀρματωλὸν Ζήσην Καραδῆμον καὶ τοὺς δύο αὐτοῦ υἱοὺς ὕψωσαν τὴν σημαίαν τῆς ἀνταρσίας καὶ διατρέχοντες ἤδη τὰ ὄρη καὶ τὰς πεδιάδας τῶν καζάδων Βερροίας καὶ Ναούσης μύρια διέπραξαν καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ διαπράττουν κακουργήματα, ἤτοι φόνους καὶ ληστείας εἰς βάρος τῶν Μουσουλμάνων πιστῶν τοῦ Ἰσλάμ.
Τούτου ἕνεκα διατάσσομεν καὶ παραγγέλλομεν, ὅπως ἀμέσως καὶ ἄνευ ἀναβολῆς ἅμα ὡς φθάσῃ ἡ παροῦσα ὑψηλὴ ἡμῶν διαταγὴ σχηματισθῆ σημαντικὴ δύναμις ἐξ ἱκανῶν καὶ γενναίων πολεμιστῶν στρατολογουμένων μεταξὺ τῶν Μουσουλμάνων κατοίκων Βεροίας ὑπὸ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ Βοεβόδα Μουχαρὲμ Ἀγᾶ καὶ τοῦ Μπολοὺκ Μπασῆ Ρετζὲπ Ἀγᾶ, ἐντελλομένων ὅπως ἀμειλίκτως καταδιώξουν καὶ ἐξαφανίσουν ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς τοὺς ἐν λόγῳ ἀπίστους συμμορίτας. Ὑπομιμνήσκομεν ὑμῖν ὅτι ἡ σύλληψις καὶ θανάτωσις τῶν ἀπίστων τούτων φονέων οἵτινες ἀπετόλμησαν νὰ χύσουν αἷμα Μουσουλμάνου ἐν μέσῳ Σουλτανικῇ ὁδῷ, κατὰ τὰ παραγγέλματα τοῦ Σερὶ ἀποτελεῖ ἀπαράβατον ὑποχρέωσιν καὶ καθῆκον ἱερὸν παντὸς Μουσουλμάνου ἐνώπιον τοῦ Ἀλλὰχ καὶ τοῦ Θεοπέμπτου ἡμῶν Προφήτου.

Ἐγγράφη ἐν τῷ Ὑψηλῷ Ντιβανίῳ τοῦ Μπεηλὲρ Μπέη τῆς Ρούμελης. Ἐν Θεσσαλονίκῃ

Ἔκθεσις τοῦ ἱεροδικαστοῦ Βεροίας πρὸς τὸν ἐκλαμπρότατον καὶ ἐνδοξότατον Μπεηλὲρ Μπέη ὁλοκλήρου τῆς Ρούμελης. Εἰς Θεσσαλονίκην, 22-5-1705, στό: Ι. Κ. Βασδραβέλλης, Οἱ Μακεδόνες εἰς τοὺς ὑπὲρ τῆς ἀνεξαρτησίας ἀγώνας 1796 – 1832[Μακεδονικὴ Βιβλιοθήκη 1], Θεσσαλονίκη 1940, (4) σσ. 246 – 247:

Ὡς γνωστὸν τυγχάνει ὑμῖν οἱ ἄπιστοι καὶ μυσαροὶ κάτοικοι τῆς πόλεως Ναούσσης ἀρνηθέντες κατὰ τὸ τρέχον ἔτος νὰ παραδώσουν τοὺς ὡς Γενιτσάρους καταλλήλους κριθέντας υἱούς των, ἀπετόλμησαν νἂ φονεύσουν πρό τινος τὸν εἰς τὴν πόλιν των μεταβάντα πρὸς ἐνέργειαν καταγραφῆς τῶν Γενιτσάρων Μουμπασίρην Ἀχμὲτ Τζελεμπῆ καὶ τοὺς μετ’ αὐτοῦ δύο Μουσουλμάνους συνοδούς του δημοσίᾳ καὶ ἐν μέσει Σουλτανικῇ ὁδῷ, ἐν τέλει δὲ ὑψώσαντες τὴν σημαίαν τῆς ἀνταρσίας καὶ ἐπαναστάσεως ἐσχημάτισαν συμμορίαν ἐξ ἑκατὸν καὶ πλέον ἀπίστων συμμοριτῶν ὑπὸ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ μυσαροῦ ὁπλαρχηγοῦ Ζήση Καραδήμου καὶ τῶν υἱῶν του Βασιλείου καὶ Δημητρίου. Οἱ συμμορῖται οὗτοι ἔκτοτε διατρέχοντες τὰ ὄρη καὶ τὰς πεδιάδας τῶν Καζάδων Βεροίας καὶ Ναούσσης μύρια διέπραξαν κακουργήματα, ἤτοι φόνους καὶ ληστείας εἰς βάρος τόσων πιστῶν Μουσουλμάνων.

Οὕτω πρό τινος δι’ ὑψηλῆς διαταγῆς τοῦ διβανίου τοῦ Μπεηλὲρ Μπέη διαταχθέντες ὁ Μουχαρὲμ Ἀγᾶς Βοεβόδας καὶ ὁ Ρετζὲπ Ἀγᾶς Μπουλοὺκ μπασῆς Βεροίας, ἐσχημάτισαν ἱκανὴν δύναμιν ἐξ ἐκλεκτῶν καὶ μαχίμων ἀνδρῶν πιστῶν Μουσουλμάνων τοῦ καθ’ ἡμᾶς Καζᾶ καὶ ἐπελήφθησαν ἀμέσως τῆς ἀμειλίκτου καταδιώξεως τῶν εἰρημένων ἀπίστων συμμοριτῶν.

Οὗτοι ἐκπληροῦντες πιστῶς καὶ μετ’ ἀφοσιώσεως τὸ ἱερὸν καθῆκον των καὶ καταδιώκοντες ἔκτοτε κατὰ πόδας τοὺς ἀπίστους συμμορίτας, κατώρθωσαν δόξᾳ τῷ παντοδυνάμῳ Θεῷ νὰ περισφίξωσι τούτους πρό τινων ἡμερῶν εἰς τὰ στενὰ τοῦ παρὰ τὴν Νάουσσαν ρέοντος ποταμοῦ Ἀραπίτσα, ἔνθα κατόπιν κρατερᾶς καὶ λυσσώδους μάχης ἐνίκησαν καὶ κατετρόπωσαν αὐτούς. Κατὰ τὴν μάχην ταύτην ὁ μὲν ἐπὶ κεφαλῆς τῆς συμμορίας ἄπιστος ἀρματωλὸς Ζήσης Καραδῆμος βληθεὶς διὰ τεσσάρων σφαιρῶν εἰς διάφορα μέρη τοῦ σώματός του παρέδωσε τὴν ἀκάθαρτον ψυχήν του ἐπὶ τόπου εἰς τὸν σατανᾶν, οἱ δὲ δύο υἱοί του Βασίλειος καὶ Δημήτριος μετὰ ἓξ ἄλλων συμμοριτῶν συνελήφθησαν καὶ μετεφέρθησαν ζῶντες εἰς Βέροιαν, ἐνώπιον τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν δικαστηρίου ὅπως δικασθῶσι καὶ τιμωρηθῶσι κατὰ τὸν νόμον τοῦ θεοφρουρήτου Σερί.

Συνεπείᾳ τούτου προσεκαλέσαμεν ἀμέσως ἐνταῦθα τὸν σοφολογιώτατον ἱεροδικαστὴν Ναούσης Χαλὴλ Ἐφέντην, τοὺς Βοεβόδας καὶ λοιποὺς προκρίτους καὶ ἰσχυροὺς τοῦ τόπου ἐνώπιον τῶν ὁποίων συνεκροτήσαμεν δημοσίᾳ σήμερον ἔκτακτον ἱεροδικαστικὸν συμβούλιον, πρὸ τοῦ ὁποίου ἤχθησαν δέσμιοι οἱ συλληφθέντες κακοῦργοι συμμορῖται. Οὗτοι δημοσίᾳ καὶ εἰς ἐπήκοον τῆς σεβαστῆς ὁμηγύρεως ἐρωτηθέντες κατὰ σειρὰν ἕκαστος, ἀπετόλμησαν νὰ διακηρύξουν διὰ τῶν ἀκαθάρτων χειλέων των τὰς ἀσεβεῖς φράσεις· Εἴμεθα ἀληθῶς ἀρματωλοὶ καὶ διακηρύττομεν τὰ φρονήματά μας.

Οὕτω βεβαιωθέντες ὅτι οἱ συλληφθέντες εἶναι αὐτοὶ οὗτοι οἱ κακοῦργοι ἐπαναστάται, οἵτινες μύρια κακουργήματα διέπραξαν μέχρι τοῦδε εἰς βάρος τόσων πιστῶν Μουσουλμάνων καὶ κρίναντες αὐτοὺς συμφώνως πρὸς τὸ ἱερὸν ρητὸν τοῦ θεοπέμπτου ἡμῶν προφήτου Φονεύσατε τοὺς ἀπίστους ἐναντιουμένους κατεδικάσαμεν πάντας εἰς τὸν δι’ ἀγχόνης θάνατον καὶ παρεδώκαμεν εἰς τὸν παρακαθήμενον τῇ ἱερᾷ ὁμηγύρει Βοεβόδαν Μουχαρὲμ Ἀγᾶν, ὅστις διέταξε καὶ ἐξετελέσθη ἡ ἐπιβληθεῖσα αὐτοῖς θανατικὴ ποινή.

Μεθ’ ὃ διετάχθη ὁ Μπουλοὺκ Μπασῆς Ρετζὲπ Ἀγᾶς ὅπως ἀποκόψῃ τὰς κεφαλὰς τῶν ἀπίστων Ζήση Καραδήμου καὶ τῶν δύο υἱῶν του Βασιλείου καὶ Δημητρίου καὶ ἐνεργήσῃ τὴν σχετικὴν διαπόμπευσιν ἀνὰ τὰς Σουλτανικὰς ὁδοὺς τῆς πόλεως. Ὡσαύτως ἐπεφορτίσθη ὁ τελευταῖος οὗτος ὅπως κατόπιν ἀποστείλει ταύτας εἰς τὸ ὑψηλὸν διβάνιον τῆς Θεσσαλονίκης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου