ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΧΩΡΙΣ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΠΑΘΟΣ

φωτο: https://ikk.gr/

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 14 Αυγούστου έφυγε από κοντά μας ο κορυφαίος μελετητής της Νεώτερης Ιστορίας Κωνσταντίνος Σβολόπουλος. Ο εκλιπών διετέλεσε Καθηγητής των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Αθηνών, Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελετών Χερσονήσου τυ Αίμου. Ορθώς τιμήθηκε από την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας.

Ο Κ. Σβολόπουλος συνέδεσε το ονομά του με τη μελέτη και αξιοποίηση των Αρχείων του αειμνήστου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στα μελετήματά του διαπιστώνουμε το ενδιαφέρον του συγγραφέως για τη σύνδεση της ιστορικής ερευνας με την άσκηση Εξωτερικής Πολιτικής. Μελετούσε την Ιστορία χωρίς φοβο και πάθος, με σεβασμό στην εθνική μας ταυτοτητα και στη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού. Αντιτάχθηκε με ήπιο ύφος στην αποδομητική σχολή, η οποία επιχειρεί να αποσυνδέσει τον Ελληνισμό από την Ορθοδοξία και από το ιστορικό παρελθόν.

Κρίνω σκόπιμο να προσθέσω τρεις επισημάνεις στα όσα ελέχθησαν μέχρι τώρα.

Ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος είχε καταλήξει μέσα από τις μελέτες του ότι οι αγώνες του Έθνους ήσαν και είναι άρρηκτα δεμένοι με τους αγώνες και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκκλησίας. Ήταν τακτικός επισκέπτης του Αγίου Όρους. Από το 2012 μέχρι την ημέρα της εκδημίας του ήταν ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία έχει αναλάβει να διοργανώσει 10 επιστημονικά συνέδρια μέχρι το 2021 ώστε να τιμηθούν τα 200 χρόνια από τη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση. Ο Σβολόπουλος συνεργάσθηκε άριστα με κληρικούς και λαϊκούς, μέλη της αρμόδιας Συνοδικής Επιτροπής υπό τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο, πρότεινε αξιόλογους ομιλητές, συνετέλεσε στην έκδοση των Πρακτικών και γενικότερα βοήθησε με το κύρος του ώστε να έχει ευρύτερη απήχηση αυτή η προσπάθεια.

Ο εκλιπών υπήρξε ο κύριος συντάκτης της κριτικής, την οποία άσκησε η Ακαδημία Αθηνών στο σχολικό βιβλίο της Μαρίας Ρεπούση. Βεβαίως έδωσαν τις απόψεις τους και άλλοι Ακαδημαϊκοί, αλλά ο καθ’ ύλην αρμόδιος, ως ειδικός στην Ιστορία των Νεωτέρων Χρόνων, ήταν ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος. Φρόντισε να καταγραφούν τα λάθη και οι παραλείψεις με σοβαρότητα και με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια. Δεν επεδίωξε μία ιδεολογική κριτική στις απόψεις περί «συνωστισμού» και έτσι βοήθησε την ελληνική κοινωνία να διαμορφώσει μία καθαρή εικόνα για τα προβλήματα του εν λόγω σχολικού εγχειριδίου. Σ’ αυτόν οφείλεται κατά μεγάλο μέρος η απόσυρση του βιβλίου από τα σχολεία.

Ο Κ. Σβολόπουλος ανήκε στον ευρύτερο κεντροδεξιό χώρο, αλλά η κρίση του ήταν αντικειμενική. Δεν δίσταζε να προτείνει για βράβευση από την Ακαδημία συγγραφείς από άλλους ιδεολογικούς χώρους, όπως τον Γιώργο Καραμπελιά για το βιβλίο του περί Ρήγα Βελεστινλή.

Εύχομαι οι νεώτεροι ιστορικοί να διδαχθούν από τη μεθοδικότητα και το ήθος του Κ. Σβολόπουλου.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 26.8.2019