Προϋπόθεση ορθοδοξίας είναι να δει και να γνωρίσει κανείς από καθαρότητα τα δύο δόγματα της πίστεως, εννοώ την τριάδα και τη δυάδα. Να θεωρεί δηλαδή και να γνωρίζει, χωρίς να συγχέει ή να διαχωρίζει τα πράγματα, την μεν Αγία Τριάδα, Μονάδα κατά τη φύση, τη δε δυάδα των φύσεων του Χριστού, ενωμένη σε μία υπόσταση. Ειδικότερα, να ομολογεί και να γνωρίζει ένα Υιό και πριν τη σάρκωση και μετά από αυτή, ο οποίος δοξάζεται με δύο φύσεις και δύο θελήσεις, θεία και ανθρώπινη, χωρίς αυτές να συγχέονται.
Πρέπει να ομολογούμε ευσεβώς τη γέννηση, την αγεννησία και την εκπόρευση, τις τρεις αυτές σταθερές και αμετάβλητες ιδιότητες της Παναγίας Τριάδος. Ο Πατέρας δηλαδή είναι αγέννητος και άναρχος, ο Υιός γεννητός και συνάναρχος, και το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα και μεταδίδεται μέσω του συναϊδίου Υιού, όπως λέει ο Δαμασκηνός.
Θα ήταν αρκετή για τη σωτηρία μας η πίστη που δίνει η χάρη και που γίνεται πράξη μέσω των εντολών με τη βοήθεια του Πνεύματος, αν την είχαμε φυλάξει και δεν προτιμούσαμε τη νεκρή κι ανενέργητη πίστη από αυτή τη ζωντανή, που γίνεται πράξη με την ενίσχυση του Χριστού. Γιατί αρκεί στον πιστό να σχηματιστεί και να ζήσει μέσα του η πίστη που γίνεται πράξη με την ενίσχυση του Χριστού. Η άγνοια όμως δίδαξε τώρα στους ευσεβείς την πίστη των λόγων, τη νεκρή κι αναίσθητη, κι όχι την πίστη της χάρης.
Η Αγία Τριάδα είναι απλή μονάδα, επειδή είναι άποιος –χωρίς ιδιότητες– και ασύνθετη. Είναι Τριάδα, μονάδα κατά τη φύση· γιατί ο Θεός είναι τρισυπόστατος, και η ολική περιχώρηση καθενός Προσώπου στα δύο άλλα γίνεται χωρίς να συγχέονται.
Ο Θεός αναγνωρίζεται και ονομάζεται σ’ όλες τις ενέργειές Του κατά τρόπο τριαδικό· γιατί είναι χωρίς όρια. Είναι Αυτός που συνέχει τα πάντα και προνοεί για τα πάντα, δια του Υιού, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και κανένα από τα τρία Πρόσωπα ούτε λέγεται ούτε νοείται έξω ή χωριστά από τα άλλα, όπου κι αν αναφέρεται με τ’ όνομά Του.
Στον άνθρωπο υπάρχει νους, λόγος και πνεύμα. Και δεν υπάρχει νους χωρίς λόγο, ούτε λόγος χωρίς πνεύμα· και το ένα είναι μέσα στο άλλο, και καθένα χωριστά, γιατί ο νους εκφράζεται με το λόγο, και ο λόγος φανερώνεται με το πνεύμα. Με τον τρόπο αυτό, ο άνθρωπος παρέχει αμυδρή εικόνα της ανώνυμης και αρχέτυπης Τριάδος, και φανερώνει και με αυτό το “κατ’ εικόνα”.
Σύμφωνα με το προηγούμενο παράδειγμα, οι θεοφόροι Πατέρες διδάσκουν αληθινά ότι ο Πατέρας είναι Νους, ο Υιός είναι Λόγος, και Πνεύμα είναι το Άγιο Πνεύμα. Έτσι δογματίζουν σχετικά με την Αγία Τριάδα που υπερβαίνει κάθε ουσία και φύση και είναι ο ένας Θεός με τρεις Υποστάσεις, και μας παρέδωσαν πίστη αληθινή και άγκυρα ελπίδας. Γιατί το να αναγνωρίζει κανείς ένα Θεό, αυτό κατά τη Γραφή (Σ. Σολ. 15:3) είναι ρίζα αθανασίας, και το να γνωρίζει κανείς το κράτος της τρισυπόστατης Μονάδας, αυτό είναι πλήρης δικαιοσύνη. Ανάλογα πρέπει να εννοούμε αυτό που λέγεται στο Ευαγγέλιο: «Αυτό είναι η αιώνια ζωή: να γνωρίζουν οι άνθρωποι Εσένα, τον μόνο αληθινό Θεό, με τρεις υποστάσεις, κι εκείνον που απέστειλες, τον Ιησού Χριστό, με δύο φύσεις και δύο θελήσεις» (Ιω. 17:3).
Από το βιβλίο: ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ, τόμος Δ’, “137 ωφέλιμα κεφάλαια”, σελ. 180 (κεφάλαια 26-32). Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας».
https://www.koinoniaorthodoxias.org/pateriko-anthologio/gia-tin-orthodoxi-pisti/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου