Mobbing: Η Κρυφή Βία στο Σχολείο

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Οταν, μέχρι πριν μερικές δεκαετίες, μιλούσαμε για βία στο σχολείο, εννοούσαμε συνήθως τη βία κάποιων αυταρχικών διδασκόντων πάνω στους μαθητές. Σήμερα, μιλάμε πλέον για τη βία μαθητών πάνω σε άλλους μαθητές ή ακόμη και σε διδάσκοντες. Σαν το έλλειμμα της βίας εκ των άνω να λειτούργησε ως κενό εξουσίας που έπρεπε να καλυφθεί.


Η αγγλική λέξη Mobbing, από το Mob( ρήμα: προσβάλλω. Ουσιαστ:όχλος, μαφία, σπείρα) είναι ο όρος που έχει καθιερωθεί διεθνώς για το φαινόμενο της κρυφής βίας στο σχολείο. Ένα φαινόμενο, όπου μεμονωμένα άτομα ή ομάδες ατόμων ασκούν επαναλαμβανόμενη σωματική και ψυχολογική βία πάνω σε συμμαθητές τους. Το βασικό κίνητρο των δραστών-νταήδων (Mobber) είναι η ανάγκη να επιβάλλουν τη βούλησή τους πάνω σε άλλους, όπως οι νικητές στους ηττημένους, στον πόλεμο. Παρόμοια κρούσματα σχολικής βίας, που λόγω της κρίσης αυξάνονται ραγδαία, έχουμε και στη χώρα μας και δυστυχώς, οι περισσότεροι δάσκαλοι και καθηγητές αγνοούν το πρόβλημα και φυσικά τους τρόπους διαχείρισής του.

Οι δράστες-νταήδες, είναι συνήθως άτομα με ισχυρή αυτοπεποίθηση. Μπορεί σε μια ομάδα να υπάρχουν και άτομα δίχως αυτό το στοιχείο αλλά αυτοί είναι απλοί συνοδοιπόροι. Οι δράστες, πέρα από χρήματα ή οτιδήποτε άλλο υλικό, αφαιρούν από τα θύματά τους ότι πολυτιμότερο έχουν. Την αξιοπρέπειά και εν τέλει την ίδια την προσωπικότητά τους. Διαλέγουν τα θύματά τους κυρίως ανάμεσα στους πιο
αδύναμους συμμαθητές τους. Οι δράστες δεν είναι, όπως πολλοί νομίζουν, κακοί μαθητές. Οι κακοί μαθητές νταήδες ασκούν συνήθως αυθόρμητη-ανοργάνωτη και χαβαλετζίδικη βία. Οι δράστες-Mobber έχουν πλήρη συνείδηση των πράξεών τους. Τις κάνουν συνειδητά και με ψυχρούς υπολογισμούς, γι αυτό και απαιτείται ειδική προσέγγιση. Αυτό που συμβαίνει στις ψυχές των ανήλικων θυμάτων, εμείς οι ενήλικες δεν είμαστε σε θέση να το διαισθανθούμε ούτε κατά προσέγγιση. Οι δράστες είναι πολλές φορές τόσο σίγουροι, ότι τα θύματα διστάζουν να εκμυστηρευτούν το πρόβλημά τους ακόμα και στους γονείς τους, ώστε δε διστάζουν οι ίδιοι να συνεχίζουν απροκάλυπτα τους εκβιασμούς ακόμα και μέσω του διαδικτύου ή ακόμα και του τηλεφώνου.

Πως καταλαβαίνουμε ότι τα παιδιά μας ή οι μαθητές μας έχουν πέσει θύματα Mobbing, αφού πολλές φορές τα θύματα είναι τόσο τρομοκρατημένα ή έχουν ενοχές γιατί πιστεύουν πως φταίνε τα ίδια, ώστε δεν μιλούν για το δράμα που περνούν, ούτε με τους γονείς τους.

· Το παιδί επιστρέφει στο σπίτι κακόκεφο, επιθετικό και σκεφτικό.
· Κλείνεται συχνά στο δωμάτιό του, αρνείται να πάει σε πάρτι συμμαθητών του και αφιερώνει πολύ χρόνο στον υπολογιστή του.
· Αρχίζουν να μειώνονται οι μαθησιακές του επιδόσεις και χάνει το ενδιαφέρον του για τα χόμπι του.
· Το απόγευμα της Κυριακής αρχίζει αίφνης να έχει κοιλόπονους λόγω του ότι θα αρχίσει μια ακόμα εβδομάδα προσβολών και εκβιασμών
· Το παιδί χάνει διαρκώς χρήματα, αφού κατά κανόνα θα πρέπει να τα δίνει στους εκβιαστές του.

Μετά από ένα διάστημα επαναλαμβανόμενων προσβολών και εκφοβισμών, τα θύματα δεν είναι σε θέση να απεγκλωβιστούν από μόνα τους απ’ αυτή την παγίδα του τρόμου. Θα χρειαστούν τη βοήθεια των γονιών, των δασκάλων ή καθηγητών τους και σε προχωρημένες περιπτώσεις ακόμη και ψυχολόγων.
Σύμφωνα με έρευνα των γερμανικών αρχών, γύρω στις 500.000 παιδιά στη Γερμανία είναι θύματα σχολικής βίας.

Τι προτείνουν οι ειδικοί;
· Δεν μιλάμε ποτέ με τους γονείς των εκβιαστών, διότι συνήθως οι ίδιοι είναι μέρος του προβλήματος και σε καμιά περίπτωση δε θα δεχτούν ότι το παιδί τους έχει μια τέτοια συμπεριφορά.Πολλοί γονείς δραστών μάλιστα είναι συνήθως ενθουσιασμένοι από τον νταή γιο τους γιατί αποδεικνύει ισχυρή θέληση επιβολής πάνω σε άλλους.
· Συζητάμε το πρόβλημα με τους δασκάλους και τους καθηγητές δίχως την παρουσία του θύματος, προσπαθώντας να βρούμε λύση(Γενικές Συνταγές δεν υπάρχουν. Όλα εξαρτώνται από την ιδιαίτερη περίπτωση που). Το σχολείο είναι ο τόπος του προβλήματος άρα και της επίλυσής του.
· Επειδή τα θύματα σ’ αυτήν την ηλικία νιώθουν ενοχές γιατί θεωρούν ότι έχουν μέρος της ευθύνης, προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε πως αυτό μπορεί να συμβεί στον καθένα και εξαρτάται μόνο και αποκλειστικά από τον ή τους δράστες. Μπορεί οι δράστες να προτιμούν τους αδύναμους αλλά δυνάμει θύμα μπορεί να είναι ο καθένας.
· Η μηνυτήρια καταγγελία θα πρέπει να είναι το τελευταίο μέτρο, διότι ο δράστης ή οι δράστες δύσκολα εγκαταλείπουν το σχολείο.

Με δεδομένο το γεγονός ότι η κρίση θα οξύνει το πρόβλημα, δάσκαλοι και καθηγητές έχουν ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη σε ότι αφορά στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων.

http://kafeneio-gr.blogspot.com/2011/11/mobbing.html