Θεραπεία καί Αλήθεια, Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Συνέντευξη στό Περιοδικό «Ziarul Lumina» τού Πατριαρχείου Ρουμανίας

1. Ερώτηση: Σεβασμιώτατε, η εφημερίδα τού Ρουμανικού Πατριαρχείου, Ziarul Lumina, έχει πάλι τήν χαρά καί τό προνόμιο νά λάβη μιά συνέντευξη από Σάς, γιατί ο Χριστιανός θά έπρεπε νά κάνη τήν προσπάθεια νά καταλάβη, νά συνειδητοποιήση τίς πνευματικές του αρρώστιες, τά πάθη του καί νά τά θεραπεύση. Αυτό τό διάβημα δέν είναι όμως εύκολο.

Στά έργα σας μιλάτε πολύ γιά τήν οντολογική αρρώστια τού ανθρώπου. Ο σύγχρονος άνθρωπος όμως συνήθως θεωρεί αρρώστια τήν σωματική καί τήν ψυχολογική καί αυτές τίς αρρώστιες προσπαθεί νά τίς θεραπεύση στά νοσοκομεία. Αλλιώς, αντιλαμβάνεται τήν ζωή του στήν καθημερινότητα ως ομαλή, υγιή κατάσταση.

Τί είναι η πραγματική αρρώστια τού ανθρώπου, γιατί χρειάζεται «ιατρική εν Πνεύματι;». Γιατί είναι αποφασιστική, απαραίτητη η θεραπεία;

Απάντηση: Στήν Αγία Γραφή, τά λειτουργικά κείμενα καί τά έργα τών αγίων Πατέρων τής Εκκλησίας γίνεται πολύς λόγος γιά τήν ασθένεια τού ανθρώπου καί τήν θεραπεία του. Βεβαίως υπάρχει η σωματική ασθένεια, η ψυχολογική ασθένεια καί η πνευματική ασθένεια. Μεταξύ αυτών υπάρχει αλληλεξάρτηση.

Τό θέμα τής ασθενείας πρέπει νά τό δή κανείς από τήν πτώση τών Πρωτοπλάστων. Ο άνθρωπος πρίν τήν πτώση ζούσε διαφορετικά απ' ό,τι σήμερα. Ο νούς του είχε επικοινωνία μέ τόν Θεό, η Χάρη τού Θεού φώτιζε τήν ψυχή καί τό σώμα. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει ότι ο Αδάμ καί η Εύα πρίν αμαρτήσουν ζούσαν στόν
Παράδεισο ως άγγελοι. Μετά όμως τήν αμαρτία επήλθε ο πνευματικός θάνατος, δηλαδή η διακοπή τών σχέσεων μέ τόν Θεό καί ακολούθησε ο σωματικός θάνατος. Από τότε ο άνθρωπος γεννιέται μέ τήν θνητότητα καί παθητότητα, όπως εκφράζονται μέ τίς ασθένειες, τά πάθη καί τόν θάνατο.

Η αντιμετώπιση τών σωματικών ασθενειών γίνεται από τήν ιατρική επιστήμη, τήν οποία σεβόμαστε, διότι απαλύνει τόν πόνο τών ανθρώπων. Επίσης, γιά τά ψυχολογικά προβλήματα ενδιαφέρεται η ψυχολογία μέ τίς πολλές της θεωρίες, όπως τήν ψυχαναλυτική, τήν γνωστική, τήν συμπεριφοριστική, τήν υπαρξιακή. Η Εκκλησία θεραπεύει τά πνευματικά νοσήματα, γι' αυτό γίνεται λόγος γιά «ιατρική εν πνεύματι επιστήμη».

Η πνευματική ασθένεια είναι όταν ο νούς τού ανθρώπου απομακρύνεται από τόν Θεό. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει: «Νούς αποστάς τού Θεού ή δαιμονιώδης γίνεται ή κτηνώδης», δηλαδή όταν ο νούς τού ανθρώπου απομακρυνθή από τόν Θεό, τότε γίνεται δαιμονιώδης μέ τά πάθη τής υπερηφανίας καί κτηνώδης μέ τά πάθη τής φιληδονίας καί τής φιλοκτημοσύνης.

Ο Απόστολος Παύλος κάνει διάκριση μεταξύ σαρκικού, ψυχικού καί πνευματικού ανθρώπου. Σαρκικός άνθρωπος είναι αυτός πού δέν έχει τήν Χάρη τού Αγίου Πνεύματος. Αυτός χαρακτηρίζεται καί ως ψυχικός άνθρωπος, αφού λειτουργούν όλες οι ψυχικές ενέργειες, χωρίς ο άνθρωπος όμως νά έχη αισθητώς τήν Χάρη τού Αγίου Πνεύματος. Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός πού είναι ναός τού Παναγίου Πνεύματος, δηλαδή έχει τήν Χάρη τού Βαπτίσματος καί τού Χρίσματος καί μέσα στήν καρδιά του γίνεται η νοερά προσευχή. Τότε εκδηλώνονται όλα τά χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος.

Κατά τούς Πατέρας τής Εκκλησίας όποια σχέση υπάρχει μεταξύ σώματος καί ψυχής, τέτοια σχέση υπάρχει μεταξύ ψυχής καί Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή, όταν η ψυχή φεύγη από τό σώμα, τότε τό σώμα πεθαίνει. Έτσι καί όταν τό Άγιον Πνεύμα απομακρύνεται από τήν ψυχή, η ψυχή είναι νεκρά κατά Θεόν.

Οπότε, όταν οι Πατέρες ομιλούν γιά θεραπεία τού ανθρώπου, εννοούν τήν απόκτηση τού Αγίου Πνεύματος, τήν κοινωνία τού ανθρώπου μέ τόν Θεό, τήν κατά φύσιν καί υπέρ φύσιν κίνηση τών ενεργειών τής ψυχής. Μέ άλλα λόγια, η θεραπεία συνίσταται στήν μετατροπή τής φιλαυτίας σέ φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία.

2.Ερώτηση: Στά έργα σας γιά τήν θεραπεία τού ανθρώπου υποστηρίζετε, κατά τήν διδασκαλία τών Πατέρων τής Εκκλησίας, ότι «η Εκκλησία είναι πνευματικό θεραπευτήριο πού θεραπεύει τόν πνευματικά άρρωστο άνθρωπο».

Αυτή η αντίληψη βρίσκεται σέ αντιλογία μέ τήν κοινή νοοτροπία τής εποχής μας γιά τήν οποία η Εκκλησία είναι ένα πλαίσιο τής κοινωνικής ή πολιτιστικής εκδηλώσεως μεταξύ άλλων επιλογών πού μάς προσφέρει η κοινωνία. Γιά τόν σύγχρονο άνθρωπο, η θεραπεία όμως έχει σχέση μόνο μέ τήν ιατρική, μέ τήν παθολογία, ψυχολογία ή μέ τήν ψυχιατρική.

Πώς ερμηνεύετε τόν ισχυρισμό σας ότι «η θεραπεία τού ανθρώπου γίνεται μέσα στόν χώρο τής Εκκλησίας»;

Απάντηση: Εφ' όσον προηγουμένως κάναμε τήν διάκριση μεταξύ σωματικής, ψυχολογικής καί πνευματικής θεραπείας γίνεται αντιληπτό ότι αυτή η μέθεξη τού Αγίου Πνεύματος γίνεται μέσα στόν χώρο τής Εκκλησίας μέ τά Μυστήρια καί τήν ασκητική ζωή. Έτσι μπορούμε νά καταλάβουμε τόν λόγο τού αγίου Σεραφείμ τού Σαρώφ ότι σκοπός τού ανθρώπου είναι η απόκτηση τού Αγίου Πνεύματος. Αυτό είναι τό βασικό έργο τής Εκκλησίας.

Η Εκκλησία, κατά τήν διαδασκαλία τού Αποστόλου Παύλου, είναι Σώμα Χριστού καί ο Χριστός είναι η κεφαλή τής Εκκλησίας. Κατά δέ τόν άγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά η Εκκλησία είναι κοινωνία θεώσεως, δηλαδή οδηγεί τόν άνθρωπο στήν θέωση, διά τής καθάρσεως τής καρδιάς καί τού φωτισμού τού νού.

Μέ αυτήν τήν έννοια λέμε ότι η Εκκλησία είναι Πνευματικό θεραπευτήριο, πού θεραπεύει τά πνευματικά νοσήματα τού ανθρώπου. Αυτό τό συναντούμε στήν παραβολή τού Καλού Σαμαρείτου καί σέ πολλά κείμενα τού αγίου Γρηγορίου τού Θεολόγου, τού αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά καί πολλών άλλων αγίων Πατέρων, τών οποίων τά έργα περιλαμβάνονται στό βιβλίο τής «Φιλοκαλίας». Εφ' όσον η Εκκλησία είναι πνευματικό θεραπευτήριο, αυτό σημαίνει ότι καί οι Κληρικοί είναι οι πνευματικοί θεραπευτές.

Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης χρησιμοποιούσε τό παράδειγμα τού Νοσοκομείου γιά νά δείξη τόν σκοπό καί τό έργο τής Εκκλησίας. Έλεγε ότι ο Επίσκοπος είναι ο διευθυντής τής κλινικής, οι Κληρικοί είναι οι ιατροί πού κατευθύνονται από τόν Επίσκοπο-διευθυντή γιά τήν θεραπεία τών ασθενών, οι συνεργάτες τών Κληρικών πού εργάζονται στόν Ναό είναι τό νοσηλευτικό προσωπικό καί βέβαια οι άνθρωποι μέ τά διάφορα πάθη είναι οι ασθενείς πού επιδιώκουν νά βρούν θεραπεία.

Βεβαίως, η Εκκλησία παράγει καί τίς εκκλησιαστικές τέχνες, δημιουργεί πολιτισμό, ασχολείται καί μέ τό φιλανθρωπικό έργο. Αλλά αυτό είναι συνέπεια τού προηγουμένου. Τό πρωτεύον έργο τής Εκκλησίας είναι η θεραπεία τού ανθρώπου, νά ενωθή ο άνθρωπος μέ τόν Θεό καί νά θεωθή. Οι άνθρωποι πού θεραπεύονται παράγουν αξιόλογο πολιτισμό καί ευεργετούν ποικιλοτρόπως τήν κοινωνία.

3.Ερώτηση: Επιστρέφουμε στό θέμα τής κοινής νοοτροπίας τού συγχρόνου πολιτισμού. Αφ’ενός, η Εκκλησία έχει αποκαλυμμένες αλήθειες, τίς οποίες τίς θεωρεί θείες καί απόλυτες. Αυτά είναι τά δόγματα. Αφ' ετέρου, στόν σύγχρονο πολιτισμό δέν υπάρχει πιά απόλυτη αλήθεια, υπάρχουν όμως διάφορες ιδεολογίες καί ο άνθρωπος διαλέγει σέ συνάρτηση μέ τόν υποκειμενισμό του καί στό πέρασμα τής ζωής μπορεί νά κάνει περισσότερες ιδεολογικές επιλογές.

Τί είναι τά δόγματα στήν αντίληψη τής Εκκλησίας, αφού ορίσατε τήν Εκκλησία ως «θεραπευτήριο τού πνευματικά αρρώστου ανθρώπου» καί ισχυρίζεστε ότι «όταν αλλοιώνεται η πίστη, αλλοιώνεται καί η σωτηρία. […] όταν αλλοιώνεται η πίστη, τότε αλλοιώνεται καί ο τρόπος καί η μέθοδος θεραπείας»;

Απάντηση: Στήν Εκκλησία υπάρχουν καί δόγματα, πού αναφέρονται στόν Τριαδικό Θεό, στήν πραγματικότητα όμως τά δόγματα λέγονται όροι καί θεσπίσθηκαν από τούς Πατέρες τών Οικουμενικών Συνόδων. Αυτό φαίνεται στό Σύμβολο τής Πίστεως. Η λέξη όρος σημαίνει τό όριον πού ξεχωρίζει τήν αλήθεια από τήν πλάνη. Επειδή οι αιρετικοί χρησιμοποιούσαν την φιλοσοφία γιά νά κατανοήσουν τό μυστήριο τού Τριαδικού Θεού, οι Πατέρες τής Εκκλησίας εξαναγκάσθηκαν νά οριοθετήσουν τήν πίστη, γιά νά μή συγχέεται μέ αιρετικές απόψεις.

Έτσι, τά δόγματα τής Εκκλησίας είναι η οριοθέτηση τής Αποκαλύψεως. Αυτό σημαίνει ότι οι άγιοι Πατέρες διά τής καθάρσεως τής καρδίας καί τού φωτισμού τού νοός έφθασαν στήν θεωρία τού Θεού, είδαν τήν δόξα τού Θεού καί στήν συνέχεια χρησιμοποίησαν κάποιον όρο-δόγμα γιά νά εκφράσουν αυτήν τήν εμπειρία τήν οποία απέκτησαν εν Αγίω Πνεύματι.

Μέ αυτές τίς προϋποθέσεις λέμε ότι τό δόγμα είναι έκφραση τής εμπειρίας, αλλά καί συγχρόνως οδοδείκτης πού οδηγεί τόν άνθρωπο στήν εμπειρία. Όσοι θέλουμε νά δούμε τόν Θεό καί νά αποκτήσουμε κοινωνία μαζί Του, έχοντας υπ' όψιν τά δόγματα, ακολουθούμε τήν αληθινή πορεία, βρισκόμαστε μέσα στήν Εκκλησία, προσαρμόζουμε τήν ζωή μας στίς εντολές τού Θεού καί έχουμε τήν ελπίδα νά φθάσουμε κάποτε στήν θέωση. Έτσι τό δόγμα συνδέεται στενά μέ τό ήθος. Οπότε, όταν αλλοιώνεται τό δόγμα, αλλοιώνεται ο οδοδείκτης καί φυσικά δέν οδηγεί στό επιθυμητό τέλος. Αλλά καί όταν ο άνθρωπος δέν ζή σύμφωνα μέ τίς εντολές τού Θεού δέν οδηγείται στήν βίωση τού δόγματος.

Ακόμη οι Πατέρες παρομοιάζουν τά δόγματα μέ φάρμακα. Τό φάρμακο βοηθά τόν άνθρωπο νά θεραπευθή καί νά αποκτήση τήν υγεία. Έτσι τό δόγμα είναι τό φάρμακο πού κατασκεύασαν οι Πατέρες τής Εκκλησίας, ώστε νά θεραπευθή ο άνθρωπος.

Όπως γίνεται φανερό, τά δόγματα-όροι δέν είναι ιδεολογίες, αλλά συνδέονται μέ τήν θεοπτία. Η ιδεολογία είναι απόρροια στοχασμών, φαντασίας, λογικών σκέψεων, ενώ τά δόγματα είναι καταγραφή καί οριοθέτηση τής αποκαλυπτικής αλήθειας, τής φανερώσεως τού Θεού στόν άνθρωπο. Έτσι οι ιδέες είναι λογικά κατασκευάσματα πού αναιρούνται από άλλες ιδεολογίες, ενώ τά δόγματα είναι γεύση ζωής, συνδέονται μέ τήν εμπειρία, μεταμορφώνουν ολόκληρη τήν ύπαρξη τού ανθρώπου.

4.Ερώτηση: Ίδια ερώτηση σέ ό,τι αφορά τά Μυστήρια τής Εκκλησίας: Τί είναι τά Μυστήρια τής Εκκλησίας σέ σχέση μέ τήν θεραπεία τού ανθρώπου;

Απάντηση: Όλη η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένα μυστήριο, γιατί είναι τό Σώμα τού Χριστού πού έχει αναστηθή καί αναληφθή. Όποιος ζή πραγματικά μέσα στόν χώρο τής Εκκλησίας δέχεται τήν Χάρη τού Αγίου Τριαδικού Θεού διά τού Θεανθρώπου Χριστού. Όσα γίνονται μέσα στήν Εκκλησία, ακόμη καί αυτή η προσευχή είναι ένα μυστήριο.

Τά βασικά Μυστήρια είναι τό Βάπτισμα, τό Χρίσμα καί η θεία Ευχαριστία, διά τών οποίων κανείς μετέχει τής Χάριτος τού Χριστού, όπως τά κλήματα συνδέονται μέ τήν άμπελο. Υπάρχουν καί άλλα Μυστήρια, όπως η Ιερωσύνη, ο Γάμος, τό Ευχέλαιο, η ιερά Εξομολόγηση. Γενικά, τά Μυστήρια είναι οι κρουνοί -βρύσες διά τών οποίων μετέχουμε τής Χάριτος τού Θεού.

Βέβαια, κατά τούς Πατέρες τής Εκκλησίας η Χάρη τού Θεού δέν μετέχεται απροϋποθέτως, αφού είναι απαραίτητη καί η δική μας συνέργεια. Έτσι, ο Θεός είναι ο ενεργών καί ο άνθρωπος ο συνεργών. Αυτό σημαίνει ότι γιά νά ενεργήσουν τά Μυστήρια στόν άνθρωπο, πρέπει καί ο άνθρωπος νά ζή ασκητικά, δηλαδή νά τηρή τίς εντολές τού Θεού στήν ζωή του. Έτσι επιτυγχάνεται η θεραπεία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Πατέρες τής Εκκλησίας, όπως φαίνεται στά έργα τού αγίου Διονυσίου τού Αρεοπαγίτου καί τού αγίου Μαξίμου τού Ομολογητού, έχουν συνδέσει τό Μυστήρο τού Βαπτίσματος μέ τήν κάθαρση τής καρδιάς από τά πάθη, τό Μυστήριο τού Χρίσματος μέ τόν φωτισμό τού νού καί τό Μυστήριο τής θείας Ευχαριστίας μέ τήν θέωση τού ανθρώπου.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, όπως καί όλοι οι άλλοι Πατέρες, συνέδεαν πολύ στενά τά Μυστήρια μέ τήν άσκηση. Άλλωστε, αυτό δίδαξε καί ο Χριστός μέ τήν εντολή πού έδωσε στούς Μαθητάς Του: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις τό όνομα τού Πατρός καί τού Υιού καί τού Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν» (Ματθ. κη' 19-20). Στό «βαπτίζοντες» συμπεριλαμβάνονται τά Μυστήρια καί μέ τό «διδάσκοντες τηρείν» εννοείται η ασκητική ζωή, δηλαδή η τήρηση τών εντολών τού Χριστού.

5.Ερώτηση: Επισημαίνετε σέ κάποιο σημείο τού έργου σας «Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία» ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι, άν καί παρακολουθούν τακτικά τήν ζωή τής Εκκλησίας –πηγαίνουν στήν Εκκλησία, εξομολογούνται, κοινωνούν– πάντως δέν θεραπεύονται. Τί γίνεται; Αυτός είναι ένας πολύ σοβαρός ισχυρισμός.

Απάντηση: Η ζωή μας μέσα στήν Εκκλησία δέν εξαντλείται σέ μία τυπική παρακολούθηση τής θείας Ευχαριστίας ή σέ μιά τυπική συμμετοχή μας σέ κάποιο Μυστήριο, αλλά προϋποθέτει ένωση καί κοινωνία μας μέ τόν Χριστό. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται μιά ολοκληρωτική μεταμόρφωση ψυχής καί σώματος.

Οι άγιοι Πατέρες τής Εκκλησίας χρησιμοποιώντας στό σημείο αυτό καί τίς απόψεις τού Πλάτωνος, διδάσκουν ότι η ψυχή έχει τρείς δυνάμεις, ήτοι τό λογιστικό, τό επιθυμητικό καί τό θυμικό. Οι τρείς αυτές δυνάμεις τής ψυχής μπορούν νά λειτουργούν παρά φύση, κατά φύση καί υπέρ φύση. Η παρά φύση λειτουργία τους εκφράζεται μέ τά πάθη, πού εκδηλώνονται στό λογιστικό, τό επιθυμικό καί τό θυμικό. Η κατά φύση καί υπέρ φύση κίνηση τών δυνάμεων τής ψυχής γίνεται μέ τήν όλη ζωή μέσα στήν Εκκλησία, καί αυτό λέγεται μεταμόρφωση τού ανθρώπου. Καί οι τρείς δυνάμεις προσφέρονται στόν Θεό ο άνθρωπος αγαπά τόν Θεό, σκέπτεται τόν Θεό καί τηρεί τίς εντολές Του.

Άν δέν γίνη αυτό, τότε η παρουσία μας στήν Εκκλησία είναι τυπική, μηχανική καί όχι ουσιαστική καί πραγματική. Σέ αυτό συντελούν τά Μυστήρια, η θεία Λειτουργία καί η όλη ασκητική ζωή. Είναι σημαντικό ότι πέρα από τήν λειτουργική ζωή υπάρχει καί η νηπτική-ησυχαστική παράδοση, όπως τήν εκφράζουν οι ησυχαστές Πατέρες. Γι' αυτό επιμένουμε στήν σύνδεση τών Μυστηρίων μέ τήν ησυχαστική ζωή.

6.Ερώτηση: Ποιός είναι ο ρόλος τής ταπείνωσης στήν θεραπεία τού ανθρώπου;

Απάντηση: Η υπερηφάνεια είναι τό πρώτο αμάρτημα πού διέπραξε ο Αδάμ. Θέλησε νά γίνη Θεός χωρίς υπακοή στό θέλημά Του. Η υπερηφάνεια συνετέλεσε καί στήν πτώση τών δαιμόνων.

Η θεραπεία τού πάθους τής υπερηφάνειας γίνεται μέ τήν ταπείνωση, η οποία εκφράζεται μέ τήν υπακοή. Έτσι όταν υπακούουμε στό θέλημα τού Θεού δείχνουμε ότι βιώνουμε τήν ταπείνωση καί έτσι διά τής ταπεινώσεως θεραπεύεται η πτωτική κατάσταση.

Αυτό φαίνεται στήν περίπτωση τού νέου Αδάμ πού είναι ο Χριστός. Εφ' όσον ο παλαιός Αδάμ έχασε τήν κοινωνία του μέ τόν Θεό μέ τήν υπερηφάνειά του, γι' αυτό καί ο Χριστός, πού είναι ο Νέος Αδάμ, διορθώνοντας τό λάθος τού Αδάμ εκένωσε εαυτόν μορφήν δούλου λαβών καί διά τής ταπεινώσεως καί υπακοής στόν Πατέρα Του θεράπευσε τό ανθρώπινο γένος.

Επομένως, όταν υπακούουμε στόν θέλημα τού Θεού καί στόν Πνευματικό μας Πατέρα, τότε ταπεινωνόμαστε καί κοινωνούμε μέ τόν νέο Αδάμ, τόν Χριστό, καί θεραπευόμαστε.

7.Ερώτηση: Σεβασμιώτατε, τί είναι η ανάσταση τής ψυχής σέ αυτή τήν προοπτική τής θεραπείας τού ανθρώπου;

Απάντηση: Μετά τήν πτώση τού Αδάμ, όπως είπαμε προηγουμένως, επήλθε ο πνευματικός θάνατος, ο χωρισμός τού ανθρώπου από τόν Θεό, καί ακολούθησε ο σωματικός θάνατος. Τώρα μέ τήν Χάρη τού Τριαδικού Θεού μέσα στόν χώρο τής Εκκλησίας, όταν μετέχουμε στά Μυστήρια καί τήν ασκητική ζωή, γίνεται η πνευματική ανάσταση καί θά ακολουθήση η τελική ανάσταση τών σωμάτων.

Δηλαδή, πρώτη ανάσταση είναι η μετοχή μας στό Βάπτισμα, τό Χρίσμα καί τήν θεία Λειτουργία, κατά τήν οποία η ψυχή τού ανθρώπου ενώνεται μέ τόν Χριστό καί τό σώμα δέχεται τίς ενέργειες τής ακτίστου Χάριτος. Καί δεύτερη ανάσταση είναι η μελλοντική ανάσταση τών σωμάτων πού θά γίνη κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τού Χριστού καί η αιώνια κοινωνία μας μέ τόν Χριστό, η συμμετοχή μας στήν αιώνια Εκκλησία, στό ουράνιο συλλείτουργο.

Ουσιαστικά, λοιπόν, θεραπεία τού ανθρώπου κατά τήν ορθόδοξη παράδοση αυτό πού λέμε ορθόδοξη ψυχοθεραπεία, είναι η μετοχή μας στήν πρώτη ανάσταση, στήν ενότητα καί κοινωνία μας μέ τόν Χριστό, οπότε όλο τό είναι μας, ψυχή καί σώμα, κινείται πρός τόν Θεό καί έχουμε τήν ελπίδα νά ζήσουμε καί τήν δεύτερη ανάσταση.

Αυτή η ανάσταση συνδέεται μέ τήν αληθινή επανάσταση. Πράγματι, η λέξη επανάσταση στήν ελληνική γλώσσα σημαίνει επανέρχομαι στήν προηγούμενη θέση (επαν-ίστημι), δηλαδή στήν πρό τής πτώσεως καί πρό τού θανάτου ζωή, ουσιαστικά λοιπόν δηλώνει τήν ανάσταση εν Χριστώ. Καί αυτή είναι η πραγματική ορθόδοξη ψυχοθεραπεία.

8.Ερώτηση: Γιατί έχουμε αμφιβολίες γιά τήν αλήθεια τού Χριστού, όπως είχε ο Απόστολος Θωμάς γιά τήν Ανάσταση τού Χριστού;

Απάντηση: Ο άνθρωπος σέ όλα τά θέματα ζητά νά βρή τήν αλήθεια εμπειρικώς. Αυτό είναι αρχή επιστημονική καί αυτό ήταν εκείνο πού κατέρριψε τήν μεταφυσική πού στηριζόταν στήν φαντασία καί τόν στοχασμό. Έτσι δέν θέλουμε απλώς νά ακούμε γιά τόν Χριστό, αλλά νά Τόν γνωρίσουμε προσωπικά.

Ο Απόστολος Θωμάς ζητούσε ο ίδιος νά δή καί νά ψηλαφήση τόν Αναστάντα Χριστό. Ο ιερός Θεοφύλακτος Βουλγαρίας γράφει ότι ο Θωμάς ήταν κατηχούμενος από τούς άλλους μαθητές, δηλαδή οι μαθητές τού έλεγαν ότι ο Χριστός αναστήθηκε, αλλά αυτός ήθελε νά αποκτήση δική του προσωπική εμπειρία. Αυτό δείχνει ότι άλλο είναι η πίστη εξ ακοής καί άλλο η πίστη εξ εμπειρίας. Εμείς ακούμε περί τού Χριστού από τούς αυτόπτες μαθητές καί αγίους καί στήν συνέχεια αγωνιζόμαστε νά φθάσουμε στό νά δούμε πνευματικά τόν Χριστό. Από τόν «Χριστό τής ιστορίας» νά φθάσουμε στόν «Χριστό τής πίστεως», αφού η πίστη μας είναι ενυπόστατη. Καί στό θέμα αυτό βοηθά η όλη εκκλησιαστική ζωή, μέ τά ιερά Μυστήρια καί τήν ησυχαστική παράδοση.

Είναι σημαντικό ότι ο Απόστολος Θωμάς ζητούσε νά βάλη τόν δάκτυλό του στίς πληγές τού Σώματός Του, «εις τόν τύπον τών ήλων» καί τήν χείρα του «εις τήν πλευράν» τού Χριστού. Ο Αναστημένος Χριστός ικανοποίησε τό αίτημά του, γιατί θέλει νά είναι «ερευνώμενος καί αναζητούμενος». Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει ότι ο Χριστός διψά τό διψάσθαι, ο δέ άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει ότι ο Χριστός είναι σάν τό «θήραμα» εκείνο πού ελκύει τόν κυνηγό γιά νά τό συλλάβη μέσα από πολλές δοκιμασίες καί έτσι τόν τραβά πρός τόν εαυτό Του. Από αυτό αντιλαμβανόμαστε ότι η Εκκλησία πού είναι τό Σώμα τού Χριστού, αναγνωρίζεται από τίς πληγές της, δηλαδή τό μαρτύριο καί τήν άσκηση. Άν δέ σκεφθούμε ότι οι βεβαπτισμένοι καί βεβαιόπιστοι είναι μέλη τού Σώματος τού Χριστού, τότε οι «πληγές» αυτού τού Σώματος είναι οι μάρτυρες τού αίματος καί τής προαιρέσεως, οι «τραυματίες τού θείου Νυμφίου», όπως λέγει ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας.

Όποιος, λοιπόν, θέλει νά γνωρίση τόν Χριστό, θά πρέπει νά αναζητήση τούς «τραυματίας τού θείου Νυμφίου» καί δι' αυτών θά οδηγηθή στήν όραση καί γνώση τού Αναστάντος Χριστού. Ο Χριστός ψηλαφάται, θεάται, γνωρίζεται εμπειρικώς. Έξω από τήν εμπειρία ενεδρεύει ο κίνδυνος τής αμφιβολίας, τού στοχασμού, τής αθεΐας.–

Πηγή: http://www.parembasis.gr/2011/11_05_15.htm