Τό βαθύ θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας - Αὐθαίρετες παραδόσεις

Τό βαθύ θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας

Μιά ἀπό τίς πιό παραξηγημένες ἔννοιες στόν καιρό μας εἶναι ἡ ἔννοια τῆς παράδοσης, χωρίς νά βάζουμε μπροστά της κανένα προσδιορισμό.

Εἶναι γνωστό ὅτι στήν Ἐκκλησία δέν μιλᾶμε γενικά γιά παράδοση, ἀλλά μιλᾶμε γιά τήν Ἱερά Παράδοση, τήν ὁποία ξεχωρίζουμε ἀπό ὅλες τίς ἄλλες παραδόσεις τῶν ἀνθρώπων. Ἡ Ἱερά Παράδοση δέν ἐξαντλεῖται, οὔτε ταυτίζεται μέ τήν ναοδομία, τήν εἰκονογραφία ἤ τήν ὑμνολογία καί τήν ψαλτική τέχνη. Ἡ Ἱερά Παράδοση εἶναι κάτι βαθύτερο.

Ὅλες οἱ τέχνες πού ἀναφέραμε χαρακτηρίζονται λειτουργικές, εἶναι ὅμως ἀνθρώπινες δραστηριότητες πού ἀπαιτοῦν ἰδιαίτερες δεξιότητες τίς ὁποῖες δέν ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ἡ Ἱερά Παράδοση εἶναι γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους ἀνεξάρτητα ἀπό φυσικές δεξιότητες, μορφωτικό ἤ κοινωνικό ἐπιπέδο. Οἱ λειτουργικές τέχνες εἶναι ἀπαραίτητες γιά νά κτιστῆ ὁ Ἱερός Ναός, νά διακοσμηθῆ κατάλληλα καί νά τελεσθοῦν μέσα σ’ αὐτόν οἱ ἀκολουθίες καί τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μέ τρόπο ὥστε νά βοηθῆται ὁ πιστός νά προσευχηθῆ, νά ἔλθη στόν ἑαυτόν του νά δεχθῆ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Αὐτές οἱ τέχνες ἔχουν τίς παραδόσεις τους, οἱ ὁποῖες ὅμως εἶναι ἀνθρώπινες παραδόσεις.

Σύμφωνα μέ τόν ὅσιο Σωφρόνιο τόν Ἀθωνίτη ὁ Γέροντάς του, ὅσιος Σιλουανός, αἰσθανόταν τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας ὡς ζωή ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, καί τήν Ἱερά Παράδοση ὡς τήν ἀδιάλειπτη ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἱερά Παράδοση, ὡς ἡ αἰώνια καί ἀμετάβλητη παραμονή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στήν Ἐκκλησία, εἶναι τό πλέον βαθύ θεμέλιο τῆς ὑπάρξεώς της. Ἔτσι, ἡ ἐκμάθηση τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ἡ ἐν Χριστῷ ὡρίμανση τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν εἰλικρινῆ τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν Του, εἶναι ἡ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ζωή, δηλαδή ἡ ζωή μέσα στήν Ἱερά Παράδοση, πού περιγράφει ὅλη τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας.

Μιά τέτοια προσέγγιση τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως εἶναι, δυστυχῶς, ἄγνωστη στόν πολύ λαό.

Αὐθαίρετες παραδόσεις

Ἡ Ἱερά Παράδοση ἔχει ἔντονο τό στοιχεῖο τῆς ἀσκήσεως, τῆς κυριαρχίας πάνω στίς ἄλογες δυνάμεις τῆς ψυχῆς, τοῦ θυμοῦ, δηλαδή, καί τῆς ἐπιθυμίας. Ἔχει κατά καιρούς νηστεία, διαρκῆ ἐγκράτεια τῶν παθῶν, ἐπιστασία τῆς λογικῆς πάνω στίς σωματικές αἰσθήσεις.

Οἱ περισσότερες λαϊκές παραδόσεις κινοῦνται σέ ἄλλη κατεύθυνση. Ἔχουν πρωταρχικό στοιχεῖο τήν ἀπόλαυση, τήν διάχυση, τό γλέντι, τόν χορό, τό τραγούδι, πράγματα πού τά ἔχει ἀνάγκη ὁ θνητός ἄνθρωπος γιά νά κάνη κάπως ὑποφερτή τήν ζωή του, τά ὁποῖα ὅμως δέν τόν βοηθοῦν νά βρῆ καί νά πραγματοποιήση τό νόημα τῆς ζωῆς του.

Οἱ λαϊκές παραδόσεις ὅταν συντονίζονται μέ τό Τυπικό τῆς Ἐκκλησίας, δέν μᾶς ἀποδεσμεύουν ἀπό τήν Ἱερά Παράδοση. Μᾶς βοηθοῦν νά ἔχουμε μιά ἰσορροπημένη κοινωνική καί ἐκκλησιαστική ζωή. Ὅταν ὅμως μέ αὐθαίρετες ἐπιλογές, χάρη σέ δῆθεν παραδοσιακά γλέντια, διαλύουμε γιά τόν ἑαυτό μας τό Τυπικό τῆς Ἐκκλησίας, τότε βρισκόμαστε σέ ὁδό ἔξω ἀπό τήν παράδοση τῶν ἁγίων Πατέρων μας, ἔξω ἀπό τήν Ἱερά Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.

Δέν μπορεῖ, γιά παράδειγμα, παραμονές τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, μέσα στήν νηστεία τοῦ Δεκαπενταυγούστου, νά ὀργανώνεται «γιορτή τῆς γίδας» καί νά νομίζουν οἱ ὀργανωτές καί οἱ μετέχοντες στό γλέντι, ὅτι σέβονται καί γιορτάζουν τίς Δεσποτικές καί Θεομητορικές γιορτές τῆς Ἐκκλησίας.

 Ἡ Ἱερά Παράδοση μᾶς σώζει, ὄχι οἱ κοινές λαϊκές παραδόσεις.

π. Θ.Α.Β

https://www.parembasis.gr/index.php/el/menu-teyxos-313/7452-2022-313-05