Ορθόδοξη θεολογία και τουρκοκρατούμενος Ελληνισμός

Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος,

Ορθόδοξη θεολογία και τουρκοκρατούμενος Ελληνισμός,

Αθήνα 2014 (Εκδόσεις Μυρμιδόνες)

Απόσπασμα από τον Πρόλογο:

Στο ανά χείρας βιβλίο συστεγάζονται μελετήματά μου, γραμμένα την τελευταία πενταετία με διαφορετικές αφορμές, στα οποία ο ερευνητικός φακός εστιάζεται σε συγκεκριμένες όψεις της νεοελληνικής εκκλησιαστικής ζωής αλλά και της θεολογικής σκέψης κατά την περίοδο, πρωτευόντως, της οθωμανικής δουλείας και, δευτερευόντως (υπό μορφή παραρτήματος), της πλεόν πρόσφατης ιστορικής συμφοράς μας, της τετραπλής αξονικής κατοχής. 

Πρόκειται για κείμενα που είτε αναδημοσιεύονται εδώ, είτε βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας. Παρά το ότι συντάχθηκαν με διαφορετικές αφορμές και παρουσιάστηκαν ή (και) δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικά βήματα με παραλλάσσουσα εν πολλοίς απεύθυνση, τα εδώ συγκεντρωθέντα μελετήματα, δύναται να υποστηριχθεί, συγκροτούν μια εννιαία θεματική ενότητα, θεμελιώδης παράμετρος της οποίας είναι το μοτίβο της αλλοτρίωσης (ή του κινδύνου της αλλοτρίωσης) της θεολογικής αυτοσυνειδησίας του ελληνικού λαού συνεπεία των αλλεπάλληλων ιστορικών δυστυχημάτων των τελευτάιων περίπου επτά εκατονταετιών: Πρόκειται για
μια μακρά και πολυώδυνη ιστορική πορεία, κατά την οποία, αρχής γενομένης από την πρώτη κατάλυση της κρατικής του υπόστασης από τους δυτικούς Σταυροφόρους (1204) και την δεύτερη από ένα ηγεμονικό τουρανικό φύλο με την συνέργεια εξωμοτών (1453), εκδιπλώνεται το ιστορικό δράμα μιας αέναης αιώρησης μεταξύ παράδοσης και αλλοτρίωσης στα όρια ενός άνισου, εν πολλοίς, αγώνα για ελευθερία και αξιπρέπεια, ο οποίος, φευ, στις μέρες μας μοιάζει να έχει παραχωρήσει τη θέση του σε μια πεισιθάνατη αυτοπαραίτηση, καταληκτικό της σημείο της οποίας μοιάζει να είναι η (θέλω να ελπίζω όχι ανήκεστη) συντριβή της πνευματικής μας ραχοκοκαλίας.